صلاح الدین

صلاح‌ الدین ایوبی (Salah ad-Din Yusuf ibn Ayyub) که معمولاً به نام صلاح‌ الدین شناخته می‌شود، یکی از شخصیت‌های مهم تاریخ اسلام و بنیان‌گذار دودمان ایوبی است. او در حدود ۱۱۳۷ میلادی در تکریت، عراق به دنیا آمد و در ۴ مارس ۱۱۹۳ در دمشق درگذشت. وی از یک خانواده کردی بود و به عنوان نخستین سلطان مصر و سوریه شناخته می‌شود.

زندگی‌نامه

او در یک خانواده نظامی و کردی متولد شد، پدرش، نجْم‌الدین ایوب، یک فرمانده نظامی بود. او دوران جوانی خود را تحت سرپرستی عمویش شیرکوه گذراند و در ۱۱۶۴ به مصر فرستاده شد تا به کمک شاور، وزیر فاطمیان، برود. صلاح‌ الدین به تدریج در سلسله مراتب حکومت فاطمیان پیشرفت کرد و پس از مرگ شاور و شیرکوه در سال ۱۱۶۹، به عنوان وزیر منصوب شد.

اقدامات و پیروزی‌ها

وی با هدف یکپارچه‌سازی سرزمین‌های اسلامی و مقابله با صلیبیون، به اقدامات نظامی مهمی دست زد. او در سال ۱۱۸۷ در نبرد حطین بر صلیبیون پیروز شد و قدس را از آنان بازپس گرفت. این پیروزی نه تنها به او کمک کرد تا قدرت خود را در منطقه تثبیت کند، بلکه باعث شد تا مسلمانان بار دیگر به عنوان یک نیروی نظامی قوی در برابر صلیبیون ظاهر شوند.

شخصیت و عقاید

صلاح‌ الدین به عنوان یک مسلمان پرهیزگار و متعهد شناخته می‌شود. او به سادگی زندگی می‌کرد و در امور دینی و اجتماعی فعال بود. او همچنین حامی تصوف و مؤسس چندین خانقاه در مصر و سوریه بود. وی به جهاد اهمیت زیادی می‌داد و در این راستا تلاش می‌کرد تا مسلمانان را برای نبرد با صلیبیون تشویق کند.

درگذشت و میراث

وی در سال ۱۱۹۳ در دمشق درگذشت و در کنار مسجد اموی دفن شد. او به عنوان یک قهرمان اسلامی و ملی در تاریخ و فرهنگ‌های کردی، عربی و ترکیک شناخته می‌شود. شخصیت او به عنوان نماد اتحاد اسلامی و مقاومت در برابر تجاوزات خارجی، همواره مورد ستایش و احترام قرار دارد.

تصویر معنی صلاح الدین

لغت نامه دهخدا

صلاح الدین. [ ص َ حُدْ دی ] ( اِخ ) اربلی احمدبن عبدالسید. مکنی به ابوالعباس یکی از مشاهیر شعرا و ادبا و از خاندانهای بزرگ اربل است و به سال 572 تولد یافت و حاجب ملک معظم مظفرالدین بن زین الدین صاحب اربل گشت سپس مغضوب گردید و بزندان افتاد. پس از رهائی به سال 603 بهمراهی ملک قاهر بهاءالدین به شام رفت و بخدمت برادر او ملک مغیث بن ملک عادل درآمد و هنگام وفات وی به مصر منتقل شد و مورد توجه بسیار ملک کامل گشت و به سال 618 مغضوب درگاه گردید و در قاهره بزندان افتاد و به سال 623 پس از پنج سال زندانی بودن بوسیله بیتی که بزبان نوازنده ای سروده شد رهائی یافت و دوباره به اوج اقبال و بجاه و جلال پیشین نایل گردید و در سفری که ملک کامل به روم کرد ملتزم رکاب بود ولی در لشکرگاه بیمار گشته و در اثنای عزیمت به رها، در بیرون شهر رها درگذشت. ( قاموس الاعلام ترکی ).
صلاح الدین. [ ص َ حُدْ دی ] ( اِخ ) ایوبی ملک ناصریوسف بن ایوب شادی مکنی به ابوالمظفر. وی مؤسس دولت ایوبیان است که در مصر و شام و حجاز و یمن حکمرانی داشتند و بشعب زیاد منقسم شدند و بقبیله بزرگ روادیه منسوب بودند. مسقط رأس آباء و اجداد وی قصبه دوین واقع در جهت اران از آذربایجان است. شادی جد صلاح الدین با دو پسر خود نجم الدین ایوب و اسدالدین شیرکوه از آن قریه به بغداد و از آنجا به تکریت رفت و در تکریت درگذشت. پسران او بخدمت مجاهدالدین بهروز که از جانب سلطان مسعود سلجوقی شحنه عراق بود داخل شدند، و حفاظت تکریت بعهده برادر بزرگ نجم الدین واگذار شد. در خلال این احوال عمادالدین زنگی حاکم موصل از تکریت گذشت. نجم الدین هنگام عبور او از دجله کمکهائی به وی کرد و در اثر این حسن خدمت زنگی وی را به معیت خویش برد و پس از فتح بعلبک حفاظت آن را بعهده وی واگذارد. بعد از وفات عمادالدین زنگی دو برادر درخدمت پسر او نورالدین محمود باقی ماندند. صلاح الدین یوسف به سال 532 هجری در تکریت متولد شد، پدر وی او را در بعلبک و دمشق تربیت کرد و او در جنگهای صلیبی دلیری و دلاوری زیاده از حد نشان داد. به سال 558 در معیت عم خود اسدالدین شیرکوه به مصر رفت و در سالهای 562 و 564 برای بهم زدن اتفاق شاور وزیر مصر با اهل صلیب دو بار به مصر سفر کرد. در سفر سوم عموی وی اسدالدین شیرکوه بجای شاور وزارت العاضدلدین اﷲ خلیفه اخیر فاطمیان را یافت. صلاح الدین نیز بدرجه پیشکاری و معاونی نایل شد و در همان سال اسدالدین درگذشت و صلاح الدین جانشین وی گردید و علما و ادبای کشور را بسوی خویش جلب کرد و مردم را طرفدار و هواخواه خود نمود. و بر مکنت و قدرتش افزوده گشت. به سال 557 العاضدلدین اﷲ وفات یافت و صلاح الدین جای او را اشغال کرد یعنی ملک مصر گردید و رسم خطبه خوانی بنام فاطمیان را منسوخ و بنام المستضی ٔبنوراﷲ خلیفه عباسی معمول ساخت و بجای مذهب تشیع مذهب تسنن و طریقه شافعی را رسمیت داد. صلاح الدین بحسب ظاهر تابع نورالدین بن عمادالدین زنگی صاحب شام و حلب بود ولی در حقیقت استقلال داشت سپس به سال 569 نورالدین زنگی درگذشت و چون وی بلاعقب بود، خطه شام هم بتصرف صلاح الدین درآمد و بعداً جزیره و دیاربکر را نیز از ید تصرف اتابکان موصل و دیگرملوک طوایف درآورد و قبل از این وقایع تورانشاه برادرزاده خود را به یمن فرستاده آنجا را تسخیر کرد و عدّه ای از اقوام و عشایر خویش را بسمت حکومت و امارت روانه دمشق، حلب، حما، حمص و دیگر بلاد نمود چون اهل صلیب بپاره ای از سواحل قدس و شام استیلا یافته بودند، وی بقصد ممانعت بکرات حمله و هجوم شدید آغاز کرد و شکست عظیمی بدانها داد. در آن زمان متعصبان صلیبی مانند بلای ناگهان از هر طرف فرنگستان بممالک مسلمانان هجوم آورده بودند ولی در سایه رشادت و شجاعت صلاح الدین آن آفت از مسلمانان رفع شد و چند تن از سلاطین وپرنسهای نامی ایشان اسیر این قهرمان گردیدند و صلاح الدین پس از 22 سال حکومت به سال 589 هَ. ق. در 57 سالگی درگذشت. او مردی جسور، شجاع، عادل، کریم، رئوف،دانا بعلوم زمان و حتی علم طب بود و فضایل وی را اروپائیان هم انکار نمیکنند و الفضل ما شهدت به الاعداء. جنگهای صلیبی وسیله ترقی و تمدن اروپائیان شد و در اثر مشاهده آثار عمران و آبادی در ممالک اسلامی در عهد صلاح الدین از خواب غفلت بیدار شدند و بسامان دادن کارهای خود پرداختند. ( قاموس الاعلام ترکی ). رجوع به ایوبیان و رجوع به حبیب السیر و دستورالوزرا شود.

فرهنگ فارسی

ایوبی یوسف ملقب به الملک الناصر ابن نجم الدین ایوب بن شادی بن ایوب مکنی به ابو المظفر موسس سلسله ایوبیان ( و. تکریت ۵۳۲ ه.ق.- جل. ۵۶۴ ه.ق./ ۱۱۶۹ م. ف. ۵۸۹ ه.ق./ ۱۱۹۳ م. ). وی اصلا کرد و مسقط راس اجدادش قصبه [ دوین ] واقع در اران ( آذربایجان ) بود. شادی جد صلاح الدین با دو پسر خود نجم الدین ایوب و اسد الدین شیرکوه از آن قریه ببغداد و از آنجا به تکریت رفت و در تکریت در گذشت.پسران او بخدمت مجاهدالدین بهروز که از جانب سلطان مسعود سلجوقی شحنه عراق بود داخل شدند و حفاظت تکریت بعهده برادر بزرگ نجم الدین واگذار شد. در خلال این احوال عماد الدین رنگی حاکم موصل از تکریت می گذشت. نجم الدین هنگام عبور او از دجله کومکهایی بوی کرد وبر اثر این حسن خدمت زنگی ویرا همراه خویش برد و پس از فتح بعلبک حفاظت آنرا بعهده وی واگذاشت.بعد از وفات عماد الدین زنگی دو برادر مذکور در خدمت پسر او نور الدین محمود باقی ماندند. صلاح الدین در تکریت متولد شد و پدرش او را در بعلبک و دمشق تربیت کرد و وی در جنگهای صلیبی دلیری بسیار نشان داد. در سال ۵۵۸ ه.ق. همراه عم خود اسد الدین شیر کوه بمصر رفت. در سالهای ۵۶۲ و ۵۶۴ برای بهم زدن اتفاق شاور وزیر مصر با صلیبیان دو بار بمصر سفر کرد و در سفر سوم عم وی اسد الدین بجای شاور وزارت عاضد الدین الله خلیفه اخی فاطمیان را یافت. صلاح الدین نیز بدرجه پیشکاری و معاونت او نایل شد و در همان سال اسدالدین در گذشت و صلاح الدین جانشین گردید (۵۶۴ ه.ق./ ۱۱۶۹ م. ) و علما و ادبای کشور را بسوی خویش جلب کرد و مردم را طرفدار خود نمود و بتدریج بر مکنت و قدرتش افزوده گشت. در ماه محرم سال ۵۶۷ ه.ق./ سپتامبر ۱۱۷۱ م. در موقعی که عاضد آخرین خلیفه فاطمی دربستر احتضار بود صلاح الدین امرداد تا خطبه را بنام مستضئ خلیفه عباسی بغداد خواندند. و این تغییر بدون زحمتی از طرف مردم پذیرفته شد و بجای مذهب تشیع مذهب تسنن و طریقه شافعی رسمیت یافت و مصر بار دیگر تحت لوای اهل تسنن در آمد و حرمین شریفین که از قدیم جزو ولاینفک حکومت مصر بود ضمیمه متصرفات صلاح الدین گردید. صلاح الدین بحسب ظاهر تابع نور الدین بن عماد الدین زنگی صاحب شام و حلب بود ولی در حقیقت استقلال داشت. وی طرابلس را در سال ۵۶۸ ه.ق./ ۱۱۷۲ م. از چنگ نورمانها بیرون آورد. از سوی دیگر وی برادر خود تورانشاه را در سال ۵۶۹ ه.ق./ ۱۱۷۳ م.بحکومت یمن روانه کرد. فوت نور الدین زنگی مخدوم اولی صلاح الدین در سال ۵۶۹ ه.ق. راه را برای مداخله او باز کرد و صلاح الدین در ۵۷٠ ه.ق./ ۱۱۷۴ م. بدمشق وارد شد و با وجود مقاومت اتابکان زنگی درسراسر شام تا کنار فرات تاخت و تاز کرد و لی حلب تا سال ۵۷۹ ه.ق./ ۱۱۸۳ م. یعنی سال فوت ملک صالح پسر نورالدین مسخر او نشد. صلاح الدین موصل را گرفت و امرای الجزیره را در سال ۵۸۱ ه.ق./۶- ۱۱۸۵ م. خراجگزار خود کرد و دولتی تشکیل داد که قلمرو آن از فرات تا نیل ممتد بود و فقط استحکاماتی که صلیبیان عیسوی آنها را در تصرف داشتند از آن خارج بود. صلاح الدین پس از فتح هتین در سال ۵۸۳ ه.ق./ ۱۱۸۷ م. دولت عیسوی بیت المقدس را از میان برداشت و در ظرف سه ماه بر اورشلیم دست یافت و فقط قلعه صور توانست در مقابل هجوم او مقاومت بخرج دهد. از دست رفتن بیت المقدس اروپاییان را بهیجان آورد و ایشان را به تهیه جنگ سوم صلیبی وادشت. ریچارد اول پادشاه انگلیس و فیلیپ اگوست پادشاه فرانسه در سال ۵۸۶ ه.ق./ ۱۱۹٠ م. بطرف اورشلیم حرکت کردند و سال بعد در محاصره عکا باتفاق هم شرکت نمودند. پس از یک سال و نیم جنگ بین مسلمانان و عیسویان در سال ۵۸۸ ه.ق./ ۱۱۹۲ م. صلحی سه ساله برقرار گردید بدون آنکه عیسویان از این جنگها نتیجه ای بدست آورند. پس از فوت صلاح الدین برادران و پسران و برادرزادگان او ممالک وسیع ایوبی را بین خود تقسیم کردند و از آن میان فقط برادر صلاح الدین سیف الدین عادل توانست بتدریج بر دیگران سیادت و فرمانروایی یابد.
محمد منصور از ممالیک بحری

فرهنگ اسم ها

اسم: صلاح الدین (پسر) (عربی) (تاریخی و کهن) (تلفظ: salāhoddin) (فارسی: صلاح‌الدين) (انگلیسی: salahoddin)
معنی: موجب نیکی آیین، موجب نیکی دین و آیین، ( اَعلام ) صلاح الدین ایوبی: ( = یوسف ابن ایوب ) [، قمری] سلطان مصر و شام [، قمری]، بنیانگذار سلسله ی ایوبیان، او پس از عمویش شیرکوه، وزیر آخرین خلیفه ی فاطمی مصر شد، سپس او را برکنار کرد و با مرگ نورالدین محمود زنگی، شام و بین النهرین را گرفت [، قمری] و صلیبیان را از قدس بیرون راند [ هجری]، نام یکی از بزرگان و عرفای قرن هفتم که از مریدان مولانا بود

جملاتی از کلمه صلاح الدین

از شاه صلاح الدین چون دیده شود حق‌بین دل رو به صلاح آرد جان مشعله برباید

دهستان درفک دارای چهار امامزاده می‌باشد که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به امامزاده صلاح الدین (ع)لیاول و امامزاده یوسف (ع) سوسف اشاره کرد

صلاح‌الدین ایوبی (۵۳۲ ق. - ۱۷ صفر ۵۸۹ ق) یکی از سرداران کرد و مسلمان جنگ‌های صلیبی بود. از دوره صلاح الدین سرداران کرد توانستند فراتر از منطقه‌های کردنشین قدرت خود را بسط دهند.