معنی در فرهنگ نام‌ها
در فرهنگ نام‌های کردی، آریوان (Arivan) یک نام پسرانه است. این واژه از دو بخش «آری» (به معنی نجیب، پاک‌نژاد یا ایرانی) و «وان» (در کردی به معنای نگهبان یا پاسدار) تشکیل شده است. بنابراین، معنی کلی آن «نگهبان آتش» یا «پاسدار فروغ و روشنایی» است. این تعبیر ریشه‌ای کهن و نمادین دارد و به آیین‌های باستانی ایرانی همچون آتش‌پرستی زرتشتی اشاره دارد، که آتش را نشانه‌ی روشنایی، پاکی و حقیقت می‌دانستند.
معنی در متون تاریخی
واژه‌ی «اَریوان» به عنوان صورت کهن «ایروان» (پایتخت کنونی ارمنستان) آمده است. در گذشته، ایروان بخشی از خاک ایران و یکی از ایالات قفقاز بود که در سال ۱۲۴۴ هجری قمری از ایران جدا و به تصرف روسیه درآمد. این منطقه شامل شهرها و نواحی حاصلخیز و کوهستانی بود و رود ارس در نزدیکی آن جریان دارد. امروزه ایروان (اریوان) به عنوان پایتخت کشور ارمنستان شناخته میشود؛ شهری که پس از تفلیس، دومین شهر بزرگ منطقه قفقاز است. جمعیت آن در حدود یک میلیون نفر برآورد میشود و بیشتر ساکنان آن ارمنی‌تبار هستند. ایروان شهری با پیشینه‌ای چند هزار ساله است و در متون تاریخی از آن با نام‌های «اَریوان»، «اِرِبونی» و «ایرَوان» یاد شده است. بنای اولیه‌ی شهر به دوران پادشاهی اورارتو (حدود سده‌ی نهم پیش از میلاد) بازمی‌گردد و کتیبه‌ای از آرگیشتی اول، پادشاه اورارتویی، در دژ اربونی کشف شده که یکی از کهن‌ترین آثار مکتوب منطقه به‌شمار می‌آید.
