بروکراتیک یا بوروکراسی (Bureaucratic) به عنوان یک سیستم سازماندهی و مدیریت، به ویژه در زمینه‌های دولتی و اداری، شناخته می‌شود. این اصطلاح به طور کلی به فرایندها، رویه‌ها و ساختارهای رسمی و سلسله‌مراتبی اشاره دارد که در آن کارمندان و مقامات وظایف خود را بر اساس قوانین و مقررات مشخص انجام می‌دهند.
ویژگی‌ها
سلسله‌مراتب:
در این نوع سیستم، افراد در یک سلسله‌مراتب مشخص توزیع می‌شوند و هر فرد وظایف خاصی را بر عهده دارد.
قوانین و مقررات:
بوروکراسی به شدت به قوانین و رویه‌های رسمی وابسته است. کارمندان باید این قوانین را بدون سوال و درک عمیق از اهداف آنها رعایت کنند.
غیرشخصی بودن:
در سیستم‌های بروکراتیک، تصمیم‌گیری‌ها و تعاملات به صورت غیرشخصی انجام می‌شود. این بدان معناست که افراد به عنوان نمایندگان سازمان عمل می‌کنند و نه به عنوان افراد با منافع شخصی.
استخدام بر اساس شایستگی:
استخدام در یک سیستم بروکراتیک معمولاً بر اساس مهارت‌ها، مدارک تحصیلی و تجربه انجام می‌شود.
کنترل و نظارت:
کارمندان تحت کنترل و نظارت شدید قرار دارند و باید به دستورات مافوق خود عمل کنند.
نقدها و ضعف‌ها
کندی و بی‌تحرکی:
یکی از انتقادات اصلی به سیستم‌های بروکراتیک، کندی در تصمیم‌گیری و انجام امور است. این موضوع می‌تواند منجر به ناکارآمدی در پاسخ به نیازهای سریع جامعه شود.
عدم انعطاف‌پذیری:
بوروکراسی‌ها معمولاً به دلیل ساختارهای سخت و قوانین سفت و سخت خود، در برابر تغییرات و نوآوری‌ها مقاوم هستند.
احتمال انحصار قدرت:
در برخی موارد، بوروکراسی می‌تواند منجر به انحصار قدرت در دستان گروهی خاص از کارمندان شود که ممکن است به منافع عمومی توجه نکنند.