واژه «گوتمه» (به تلفظ گُتَمه) نام خانوادگی تاریخی و معنوی شخصیت مهمی است که به عنوان موسس دین بودایی شناخته میشود. این نام در متون کهن ایرانی مانند یشتها نیز ذکر شده و به «گوتاما» (Gautama) که یکی از القاب بودا است، اشاره دارد. گوتمه در واقع به خاندان یا خانوادهای تعلق دارد که سیدارتا گوتمای تاریخی از آن برخاسته است.
بودا، که به معنای «بیدار شده» یا «روشنگر» است، نامی است که به کسی داده میشود که به روشنایی و آگاهی معنوی کامل دست یافته باشد. سیدارتا گوتمه، موسس دین بودایی، با نام خانوادگی «گوتمه» شناخته میشود و این نام نمادی از ریشههای خانوادگی و فرهنگی او در هند باستان به شمار میرود. دین بودایی که بر پایه تعالیم وی شکل گرفته، یکی از ادیان مهم و تأثیرگذار جهان است که آموزههایش بر مسیر رسیدن به رهایی و روشندلی تمرکز دارد.
بنابراین، این کلمه نه تنها یک نام خانوادگی است، بلکه نمایانگر میراث معنوی و فرهنگی بزرگی است که به یکی از شخصیتهای تأثیرگذار تاریخ بشریت نسبت داده میشود. شناخت این واژه به فهم بهتر تاریخ ادیان و فلسفههای شرقی کمک میکند و ریشههای دینی و فلسفی بوداییسم را روشنتر میسازد.