لغت نامه دهخدا
مدرکة. [ م ُ رِ ک َ ]( ع ص ) رجل مدرکة؛ نیک دریابنده. ( آنندراج ). دراک. مدرک. کثیرالادراک. ( متن اللغة ). شدیدالادراک. ( اقرب الموارد ). || جاریةمدرکة؛ دخترک به بلوغ رسیده. ( ناظم الاطباء ). تأنیث مدرک و نعت فاعلی از ادراک است. رجوع به مُدرِک شود. || قوتی است در انسان که ادراک حقایق اشیاء کند و آن عقل است و ذهن. ( غیاث اللغات ): قوة مدرکه؛ قوت مفکره. هر یک از قوای پنجگانه باطنی به نوبه خود مدرکه اند. ( فرهنگ علوم عقلی از فرهنگ فارسی معین ). رجوع به مدرکات و رجوع به تهافت التهافت ص 304 و 561 و فرهنگ علوم عقلی دکتر سجادی ذیل مدخل ادراک شود. || ( اِ ) بلندی میان دوشانه. ( منتهی الارب ). حجمة بین الکتفین. ( اقرب الموارد ) ( متن اللغة ).
مدرکة. [ م ُ رِ ک َ ] ( اِخ ) عمربن الیاس بن مضر عدنانی، مکنی به ابوهذیل و ملقب و مشهور به مدرکة، جدی جاهلی است و از اجداد پیغامبر اسلام است. خزیمه و هذیل از پسران او بودند و کنانة و قریش از نسل خزیمةاند. از نسل هذیل نیز بیش از هفتاد شاعر در جاهلیت و صدر اسلام برخاسته اند. رجوع به الاعلام زرکلی ج 8 ص 79 و جمهرة الانساب ج 9 ص 187 و الکامل ابن اثیر ج 2 ص 10 و معجم ما استعجم ج 1ص 88 و طبری ج 2 ص 189 و معجم قبائل العرب ص 1060 شود.
