آدرنالین یا اپینفرین هورمونی است که توسط غدههای فوق کلیوی (آدرنال) ترشح میشود و نقشی اساسی در واکنش بدن به شرایط استرس، ترس یا هیجان دارد. این ماده در واقع یکی از مهمترین هورمونهای «سیستم عصبی سمپاتیک» است که بدن را برای مقابله با موقعیتهای اضطراری آماده میکند. وقتی فرد دچار استرس یا خطر میشود، مغز پیامی به غدههای آدرنال میفرستد تا آدرنالین آزاد کنند و بدن را در وضعیت «جنگ یا گریز» (fight or flight) قرار دهند.
با ترشح این هورمون، تغییرات فیزیولوژیکی گوناگونی در بدن رخ میدهد: ضربان قلب و فشار خون افزایش مییابد، مسیرهای هوایی گشاد میشوند تا اکسیژن بیشتری به عضلات برسد، و قند خون بالا میرود تا انرژی فوری در دسترس بدن باشد. همچنین، جریان خون از اندامهای غیرضروری مانند پوست و دستگاه گوارش به سمت عضلات و مغز هدایت میشود تا واکنش سریعتر و مؤثرتری انجام گیرد. این تغییرات باعث میشوند فرد در لحظات خطر، تمرکز و توان جسمی بیشتری داشته باشد.
در کنار نقش حیاتی طبیعی آن، آدرنالین در پزشکی نیز کاربرد دارد. بهصورت دارویی، از آن برای درمان واکنشهای آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)، ایست قلبی، آسم شدید و برخی اختلالات فشار خون استفاده میشود. تزریق آدرنالین در این موارد میتواند جان بیمار را نجات دهد، زیرا موجب باز شدن مجاری تنفسی و افزایش جریان خون به اندامهای حیاتی میشود.