خط

[ویکی فقه] خط به معنای نشانه‏ای ممتد و باریک بر روی یک سطح و همچنین به معنای نوشته می باشد. از خط به معنای نخست به مناسبت در باب صلات به کار رفته است و از خط به معنای دوم در بابهایی نظیر طهارت، صلات، وصیت، قضاء و شهادات سخن گفته‏اند.
کسی که در مسیر آمد و شد مردم نماز می‏گزارد، مستحب است پیش روی خود حائلی قرار دهد، هرچند با کشیدن خطی بر روی زمین. مس خط قرآن بدون طهارت مس نوشته قرآن بدون طهارت حرام، و در صورت نجس شدن، ازاله نجاست از آن واجب است. نماز خواندن در برابر خط نمازگزاردن در برابر نوشته‏ای که خطوط آن نمایان است کراهت دارد. اعتبار دست نوشته در مسائل حقوقی در مسائل حقوقی و کیفری دست نوشته، اعتباری ندارد، مگر آنکه از قراینی برای قاضی علم به صحّت مضمون آن حاصل شود. از این رو، بر نوشته‏ای که به عنوان وصیت از میّتی پیدا شود، اثری مترتّب نمی‏گردد، مگر آنکه از طریقی برای قاضی علم به درستی آن پیدا شود. همچنین حکمی که به صورت دست نوشته، توسط قاضی‏ای برای اجرا به قاضی‏ای دیگر اعلام می‏شود فاقد اعتبار است، مگر آنکه قاضی دوم با قراینی علم به صدور آن از قاضی نخست پیدا کند. شهادت با تکیه بر نوشته کسی نمی‏تواند بر رخدادی که آن را به یاد ندارد، صرفاً با تکیه بر نوشته و مهر و امضای خود شهادت دهد مگر آنکه شخص عادل دیگری او را تأیید کند و مدّعی نیز فردی مطمئن باشد، که در این صورت، گروهی، شهادت دادن بر پایه نوشته و امضا را نافذ دانسته‏اند، هرچند شهادت دهنده، اصل رخداد را به یاد نداشته باشد. 
[ویکی اهل البیت] نوشتار نوعی ذخیره سازی اطلاعات است. در جوامع اولیه پیش از بهره گیری از نوشتار، ذخیره سازی اطلاعات را به کمک حافظه انجام می دادند. اهمیت نوشتار در سیر تحول جوامع انسانی به جدّی است که به اعتبار بهره گیری یا عدم بهره گیری از خط، جوامع انسانی را به دو گروه "دارای خط" و "فاقد خط" تقسیم کرده اند. اساساً جوهره مادی نوشتار، نشانه های نوشتاری بوده و این نشانه ها دارای ویژگی دیداری هستند؛ برخلاف گفتار که جوهره مادی آن آواهای زبان بوده و از ویژگی شنیداری برخوردار است.
به طور کلی در جوامع فاقد خط ذخیره سازی و انتقال اطلاعات دارای دشواری ها و ویژگی های زیر بوده اند، است:
ابداع خط و نوشتار و بهره گیری از آن سبب شد که این دشواری ها به تدریج از میان برود یا در پاره ای موارد به پایین ترین حد خود برسد.
فرایند نوشتار از زمانی شکل می گیرد که ماده ای برای نوشته شدن وجود داشته باشد؛ به عبارت دیگر، موجودیت نوشته وابسته به موجودیت ماده ای است که بتوان روی آن نوشت. پیشینه نوشتار به معنی عام، بر مبنای موادی که تاکنون کشف شده حدوداً به 20000 سال می رسد و از جمله موادی که نوشتار روی آنها صورت گرفته می توان به سنگ، چوب، فلز، پوست، برگ درخت، استخوان، صدف، گِل رُس و جز آن اشاره کرد. نوع ماده ای که روی آن نوشته می شده بر تکامل خط، شکل و اندازه ابزار نوشتار تأثیر داشته است.
نوشتار را می توان با دو مفهوم عام و خاص مورد اشاره قرار داد. مفهوم عام آن بر هر گونه استفاده از فرایند نوشتار جهت ذخیره سازی و انتقال اطلاعات دلالت می کند. بدیهی است که نوشتار با این مفهوم، کلیه نگاره های ماقبل تاریخ و مفاهیم منقوش بر دیواره غارها، خطوط تصویری و حتی خطوط امروز را نیز دربرگرفته و پیشینه آن به حدود 20000 سال می رسد. در حالی که نوشتار به معنی خاص یعنی مجموعه ای از نشانه های نوشتاری که بر پایه ویژگی های آوایی زبان نظام یافته باشد پدیده ای است که امروزه به آن "الفبا" گفته می شود. پیشنیه نوشتار با این مفهوم به حدود هزاره سوم پیش از میلاد می رسد و از کهن ترین سرزمین هایی که از آن بهره گرفته اند می توان به بین النهرین، چین، مصر و یونان اشاره کرد.
بشر زمانی که خواست آنچه را می اندیشد نقش کند، در حقیقت قدم به دنیای نگارش گذاشت. در مرحله نخست تصویرهای واقعی را برای ارتباط کتبی ترسیم کرد و با این کار خط تصویری آغاز شد. تعداد فراوان تصویرها و عدم امکان نقش کردن مسائل عاطفی، کمبودهای این روش نگارش بود.
کم کم تصویرها شکل ساده تر و نمادین تری به خود گرفتند و برای مفاهیم عاطفی علائمی قراردادی وضع شد. مثلاً نقش دو پا نشانه راه رفتن وچشم اشک آلود نشانه اندوهگینی بود. مجموعه این تلاشها نوعی خط اندیشه نگار را در دسترس نگارندگان قرار داد.
سپس در همین مسیر خط"هیرو گلیف" وارد عرصه نگارش شد. گستره انتشار آن بیشتر در مصر و در دست کاهنان بود. یونانیان چون این خط را اعجاب آور و پر از رمز و راز پنهانی کاهنان مصر یافتند، این نام را بدان بخشیدند که در زبان یونانی به معنی نوشته نشانه های مقدس است.
[ویکی فقه] خط (ابهام زدایی). واژه خط ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • خط (فقه)، خط به معنای نشانه ای ممتد و باریک بر روی یک سطح و همچنین به معنای نوشته و دارای کاربرد در علم فقه• خط (منطق)، یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق و به معنای نهایت سطح، و حد مشترک بین دو سطح
[ویکی فقه] خط (فقه). خط به معنای نشانه ای ممتد و باریک بر روی یک سطح و همچنین به معنای نوشته می باشد.از خط به معنای نخست به مناسبت در باب صلات به کار رفته است و از خط به معنای دوم در بابهایی نظیر طهارت، صلات، وصیت، قضاء و شهادات سخن گفته اند.
کسی که در مسیر آمد و شد مردم نماز می گزارد، مستحب است پیش روی خود حائلی قرار دهد، هرچند با کشیدن خطی بر روی زمین. 
مس خط قرآن بدون طهارت
مس نوشته قرآن بدون طهارت حرام، و در صورت نجس شدن، ازاله نجاست از آن واجب است. 
نماز خواندن در برابر خط
نمازگزاردن در برابر نوشته ای که خطوط آن نمایان است کراهت دارد. 
اعتبار دست نوشته در مسائل حقوقی
[ویکی فقه] خط (منطق). خط یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای نهایت سطح، و حد مشترک بین دو سطح است.
یکی از اقسام کمّ متصل قارّ، «خط» است و آن کمّی است که در یک جهت یعنی طول، امتداد دارد، زیرا کمّ متصل قار یا در سه جهت (طول، عرض و عمق) پذیرای قسمت است یا در دو جهت (طول و عرض) و یا فقط در یک جهت (طول). اولی را «جسم تعلیمی»، دومی را «سطح»، و سومی را «خط» می نامند. بعضی هم خط را به «نهایت سطح» تعریف کرده اند. حد مشترک بین دو قسمت مفروض جسم تعلیمی، سطح است و حد مشترک بین دو سطح، خط است و حد مشترک بین دو خط، نقطه است. 
دیدگاه خواجه طوسی
خواجه طوسی در اساس الاقتباس می گوید: «کمّ متصل قار الذّات سه نوع بود: خط و او طول تنها بُوَد، و عرض و عمقش نبُوَد، و سطح و او را طول و عرض بُوَد و عمق نبود، و جسم و او را طول و عرض و عمق بود و این جسم را جسم تعلیمی می گویند…». 
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.