لحن

لحن. [ ل َ ] ( ع اِ ) آواز. ( منتهی الارب ). آواز خوش و موزون. ج، الحان و لحون و فی الحدیث اقرؤاالقرآن بلحون العرب؛ ای بصوت العرب لابصوت العجم. ( منتهی الارب ). آهنگ. شکن. شکن در سرود. کشیدن آواز در سرود. ( زمخشری ). راه. راه که برگویند. ( السامی فی الاسامی ). نوا. صاحب نفائس الفنون گوید: معنی موسیقی در لغت یونانی لحن است و لحن عبارت است از اجتماع نغم مختلفه که آن را ترتیبی محدود باشد. و در رسائل اخوان الصفا آمده است: والغناء هو الحان مؤلفة، و اللحن هو نغمات متواتره و النغمات اصوات متزّنة. صاحب تعریفات گوید: لحن فی القرآن و الأذان هوالتطویل فیما یقصر و القصر فیمایطال: 
با نعره اسبان چه کنم لحن مغنی 
با نوفه گردان چه کنم مجلس و گلشن.
ابوابراهیم اسماعیل بن نوح بن منصور سامانی، مکنی به امیر منتصر.( از حاشیه فرهنگ اسدی ).
چون ماهی شیم کی خورد غوطه چغوک 
کی دارد جغد خیره سر لحن چکوک.لبیبی.به لحن پارسی و چینی و خما خسرو
به لحن مویه زال و قصیده لغزی.منوچهری.صلصل به لحن زلزل وقت سپیده دم 
اشعار بونواس همی خواند و جریر.منوچهری.بر لحن چنگ و سازی کش زیر و زار باشد
زیرش درشت باشد بم استوار باشد.منوچهری.مؤذن ما را مزن و بد مگوی 
لحن خوش آموز و تو کن مؤذنی.ناصرخسرو.گوشم نشنود لحن بلبل 
چون گشت سرم به رنگ عقعق.ناصرخسرو.از لحن و ز آوای خوش بماند
در تنگ قفس هزاردستان.ناصرخسرو.گرچه نوا و لحن نبد باغ را هگرز
آن بینوا و لحن کنون بانوا شده ست.ناصرخسرو.زبان و کام سخن را دو آلتند نه اصل 
چنانکه آلت دستان و لحن زیر و بم است.ناصرخسرو.به سایه ابر بگستردفرش بوقلمون 
ز شاخ بلبل بگشاد لحن موسیقار.مسعودسعد.همی نواختی آن لعبت بدیع که هست 
زبانش بیست ولیکن به لحن موسیقار.مسعودسعد.به پیروزی و بهروزی نشین می خور به کام دل 
به لحن چنگ و طنبور و رباب و بربط و عنقا.مسعودسعد.هستم از بیم تو چون قمری با طوق و ز مدح 
همچو قمری نفس من همه لحن است و نواست.مسعودسعد.گه گوش تو به لحن نگار غزل سرای