اهواز

اهواز

اهواز، مرکز استان خوزستان در جنوب غربی ایران، یکی از شهرهای مهم و تاریخی کشور است. این شهر به خاطر ویژگی‌های خاص جغرافیایی، فرهنگی و اقتصادی‌اش شناخته شده است.

جغرافیا: اهواز در کنار رودخانه کارون واقع شده و به عنوان یکی از شهرهای بزرگ و صنعتی ایران شناخته می‌شود. این شهر به دلیل نزدیکی به منابع نفتی و گازی، نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد.

آب و هوا: اهواز دارای آب و هوای گرم و خشک است. تابستان‌ها بسیار گرم و خشک بوده و دماهای بالایی را تجربه می‌کند.

تاریخ و فرهنگ: این شهر دارای تاریخ غنی و فرهنگی متنوع است و در طول تاریخ میزبان اقوام و فرهنگ‌های مختلفی بوده و آثار تاریخی متعددی از جمله پل‌های قدیمی، بافت‌های تاریخی و بازارهای سنتی در آن وجود دارد.

صنعت و اقتصاد: این منطقه به عنوان یکی از مراکز صنعتی ایران، دارای کارخانجات متعدد و صنایع مختلف از جمله پتروشیمی، فولاد و نفت است. این شهر نقش بسزایی در تولید و صادرات نفت و گاز کشور دارد.

زبان و قومیت: در اهواز، زبان عربی و فارسی به عنوان زبان‌های اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این شهر به دلیل ترکیب قومی و فرهنگی خود، دارای تنوع زیادی از نظر زبان و فرهنگ است.

جاذبه‌های گردشگری: از جاذبه‌های گردشگری آن می‌توان به پارک‌های طبیعی، پل سفید (یکی از نمادهای شهر)، موزه‌ها و بازارهای محلی اشاره کرد. همچنین، رودخانه کارون نیز به عنوان یک مکان تفریحی و گردشگری محبوب است.

لغت نامه دهخدا

( آهواز ) آهواز. [ آه ْ ] ( اِخ ) اهواز:
گر از بهار خلق تو بوئی برد صبا
روید شکر ز نیش عقارب به آهواز.سیف اسفرنگ.
اهواز. [ اَهَْ ] ( اِخ ) در قدیم شهری بوده است سخت خرم. صاحب حدودالعالم آرد: واندر خوزستان شهری نیست از این خرمتر با نعمتهای بسیار و نهادی نیکو و مردمانی زردروی و گویند... همه طیبی که آنجا بری از هوای وی بوی او برود و اندر کوههای وی مار شکنجست. ( حدود العالم ). نه ده است میان بصره و فارس و هریک را نامی است جداگانه و مجموع آن رااهواز خوانند و یکی از آن رامهرمز است و عسکر مکرم و تستر و جندیشابور و سوس و شرق و نهر تیری و ایذج ومناذر. ( منتهی الارب ). اهواز جمع عربی کلمه مفرد هوز ( خوز ) است. این تسمیه در آغاز فقط بیک قبیله ساکن این ناحیه اطلاق میشده و ایرانیان تحت نام سوزیان آنرا بعنوان ایالتی برای تعیین ناحیه قدیم عیلام بکار بردند «از دائرة المعارف اسلام ذیل اهواز» و اکنون به کرسی ایالت خوزستان گفته می شود. ( از حاشیه برهان چ معین ). نام قدیم آن هرمزد اردشیر و پس از آن به سوق الاهواز و در اواخر به ناصری موسوم بود. مرکز استان ششم یعنی خوزستان و مرکز شهرستان اهواز است. بر دو طرف رود کارون و سر راه آهن سرتاسری قرار دارد. شهری است جدید که بر خرابه های شهر قدیمی بنا شده و هوایش بسیار گرم است. طبق سرشماری 1345 هَ. ش. 206375 تن جمعیت دارد. اهواز را بعضی با شهر اگینیس که استرابون از آن نام برده منطبق دانسته اند، لیکن احتمال راجح آنست که اهواز در محل شهر قدیم تاریانا که نئارخوس در مسافرت خود به خلیج فارس در کنار آن لنگر انداخت قرار گرفته و اردشیر اول ساسانی تاریانا را از نو بنا نهاد و آنرا هرمزداردشیر نام کرد. در عصر ساسانیان این شهر علاوه بر نام مذکور به نامهای «رام شهر» و «شهررام » نامیده میشد. اردشیر سد بزرگی بر کارون بنا نهاد و در عصر وی و جانشینانش این شهر رونق و اعتبارفراوان داشت و بجای شوش پایتخت سوزیانا یا خوزستان گردید. پس از تصرف این شهر بدست مسلمانان عرب آنرا اهواز یا سوق الاهواز نام کردند یعنی بازار یا سرزمین خوزیها. این هوزیها یا خوزیها در آغاز نام یک قبیله جنگجو بود که در این ناحیت سکونت داشت. که بعدها همین سرزمین را به نام آنان خواندند. در دوران امویان وعباسیان نیز این شهر اعتبار و رونق فراوان داشت و مرکز زراعت نیشکر بود تا زمان فتنه صاحب الزنج یعنی اواخر قرن سوم. هَ. ق. که رو به انحطاط گذاشت بعدها در آبادی آن کوششها شد ولی بر اثر خراب شدن سد بزرگ آن دیگر معمور نشد و به معنی واقعی خراب گردید. در عهد قاجاریه ( از زمان ناصرالدین شاه ببعد ) آنرا ناصری و ناصریه نامیدند ولی از شهریور 1314 هَ. ش. بتصویب هیأت وزیران اهواز نامیده شد. معادن نفت در آن ناحیه در اوایل قرن بیستم دوباره بدانجا آبادی و رونق داد چنانکه هم اکنون یکی از شهرهای درجه اول ایران و مرکز استان ششم یعنی خوزستان است. راه آهن سرتاسری ایران در این ناحیه از روی پل مستحکم و ظریفی عبور میکند که پایه های آن بر آثار سد بزرگ قدیم استوار شده است. این شهر در 937 هزارگزی جنوب باختری تهران واقع و مرکز خوزستان بوده و مختصات جغرافیایی آن بشرح زیراست: طول 48 درجه 41 دقیقه و عرض 31 درجه و 19 دقیقه و ارتفاع 76 متر نسبت به سطح دریا. اختلاف ساعت اهواز با تهران 9 دقیقه و 20 ثانیه است. ظهر اهواز مطابق ساعت 12 و 9 دقیقه و 20 ثانیه شهر تهران است. شهر اهواز در زمین مسطحی و در طرفین رودخانه کارون بنا شده و قسمت عمده ساختمان ها و جمعیت در ساحل خاوری رود کارون می باشد. هوای شهر در تابستان بسیار گرم است چنانکه درجه حرارت به 55 درجه سانتی گراد و در زمستان حداقل درجه حرارت نزدیک به صفر درجه میرسد. آب آشامیدنی اهالی از رودخانه کارون که بوسیله شرکت آبیاری لوله کشی شده تأمین می گردد و آب مزبور شیرین و گواراست. ساختمان شهر بر طبق اصول فنی بوده بطوریکه کوچه ها و خیابانها بموازات هم و یا عمود بر یکدیگرند. شهر اهواز دارای خیابانهای متعددی است. آب و هوای شهرستان اهواز مانند سایر نقاط خوزستان گرم و حداکثرحرارت در تابستان بعضی سالها به 58 درجه و حداقل حرارت در بعضی از زمستانها به صفر درجه سانتیگراد میرسد. شدت گرما از اواسط اردی بهشت الی اواخر شهریورماه میباشد. هوای اهواز نسبت به هوای شهرستانهای ساحلی مانند آبادان و خرمشهر خشکتر است. باد شمال باختری هوا را خشک و سرد می نماید. باد جنوب خاوری که اهالی آن را باد شرجی می گویند از جنوب می وزد و حامل بخار آب بوده هوا را در تابستان گرم و خفه کننده می نماید.

فرهنگ فارسی

۱ - این نام در آغاز فقط به قبیله ساکن این ناحیه اطلاق میشده. ۲ - سپس این نام را به ناحیه ای که مسکن قبیله فوق بود اطلاق کردند. ایرانیان این ناحیه را سوزیان ( خوزان ) می نامیدند و آن همان ناحیه قدیم عیلام بود. ۳ - مرکز استان ششم ( خوزستان ) که ۳۲۹/٠٠۶ تن جمعیت دارد و آن در کنار رودخانه بزرگ کارون و در مرکز خوزستان واقع شده. راه آهن سرتاسری ایران از پل آهنی که در روی رود کارون ساخته شده میگذرد. توضیح اهواز در زمان ساسانیان [ هرمز اردشیر ] [ رام شهر ] و [ شهر رام ] نامیده می شد. و اعراب آنرا به اهواز بدل کردند. در زمان ناصر الدین شاه آنرا [ ناصری ] و [ ناصریه ] نامیدند. در شهریور ۱۳۱۴ ه. ش. به موجب تصویب نامه هیئت وزیران نام [ ناصری ] به [ اهواز ] بدل گردید.
از ایام عرب است

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] اهواز از شهرهای تاریخی شیعه نشین در ایران است. پیشینه تشیع در این شهر به قرن نخست قمری و مهاجرت قبایل شیعی از عراق به آن برمی گردد.
از جمله ویژگی های این شهر حضور خاندان های معروف شیعی از جمله آل مهزیار و آل حضینی و همچنین حضور کارگزاران معروف شیعه، چون عبدالله بن عباس و رفاعه بن شداد است.
وجود وکلای امامان معصوم(ع) در این شهر و عبور امام رضا(ع) از آن در سفر خود به مرو، بر اهمیت آن شهر نزد شیعیان افزوده است.

جملاتی از کلمه اهواز

ز مصر قند چه خواهی و شکر از اهواز سخن بگوی و قند و شکر چه می‌خواهی
ای ز لطف تو نسیمی به زمین تاتار وی ز قهر تو نشانی به هوای اهواز
بانی کلک فریدون به قطار از شیراز بار زد قافلهٔ شکر اهواز به من
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم