تخم مرغ، یکی از مواد غذایی اساسی و مغذی است که از تخمگذاری پرندگان، به ویژه مرغها، به دست میآید. این ماده غذایی به دلیل ترکیب منحصر به فرد خود، به عنوان یک منبع غنی از پروتئین و دیگر مواد مغذی در بسیاری از فرهنگها مورد استفاده قرار میگیرد. تخم مرغ دارای یک پوسته سخت است که از کلسیم کربنات تشکیل شده و داخل آن شامل سفیده و زرده میباشد.
خواص
منبع غنی پروتئین: این ماده حاوی پروتئین با کیفیت بالا است که برای ساخت و ترمیم بافتهای بدن ضروری است. پروتئینهای موجود در آن شامل تمام اسیدهای آمینه ضروری هستند.
ویتامینها و مواد معدنی: تخم مرغ حاوی ویتامینهای گروه B، ویتامین D، ویتامین A و مواد معدنی مانند آهن، سلنیوم و فسفر است. این ویتامینها و مواد معدنی برای سلامت عمومی بدن و سیستم ایمنی ضروری هستند.
کولین: منبع خوبی از کولین است که برای عملکرد مغز و سیستم عصبی ضروری است و به بهبود حافظه و عملکرد شناختی کمک میکند.
چربیهای سالم: زرده آن حاوی چربیهای سالم است که میتواند به سلامت قلب کمک کند. این چربیها به جذب ویتامینهای محلول در چربی کمک میکنند.
کاربردها
آشپزی: تخم مرغ میتواند به صورتهای مختلفی مانند آبپز، سرخکرده، نیمرو، املت و کیکها تهیه شود. این ماده غذایی به عنوان یک ماده اصلی در بسیاری از دستورهای غذایی استفاده میشود.
تهیه شیرینی و دسر: این ماده به عنوان یک عامل باندینگ و افزایش حجم در تهیه کیکها و دسرها کاربرد دارد و به شیرینیها بافت و طعم خاصی میبخشد.
تغذیه روزانه: به عنوان یک وعده غذایی مغذی و سریع میتواند در صبحانه، ناهار یا شام مصرف شود. به دلیل ارزش غذایی بالا، به عنوان گزینهای سالم در رژیمهای غذایی مختلف شناخته میشود.
استفاده در رژیمهای غذایی خاص: این ماده به عنوان یک منبع پروتئینی عالی برای افرادی که به دنبال افزایش عضله یا کاهش وزن هستند، مفید است. همچنین، در رژیمهای گیاهخواری و غیرگیاهخواری نیز به عنوان یک منبع پروتئین مورد استفاده قرار میگیرد.
( ~ِ مُ ) (اِمر. ) بیضة مرغ، تخم ماکیان.
جسمی تقریباً بیضوی با پوستی نسبتاً محکم که در شکم مرغ خانگی تولید می شود، و از چند قسمت تشکیل می شود: ۱ ) پوست آهکی که دارای منافذ ریز برای تنفس نطفه است، ۲ ) پوست نازکی که در داخل پوست آهکی وجود دارد، ۳ ) آلبومین یا سفیدۀ تخم که مایع لزج بی رنگی است و پس از پخته شدن سفید و سفت می شود، ۴ ) زرده که ماده ای است چرب و زردرنگ و در میان سفیده قرار دارد، ۵ ) نطفه، بیضۀ مرغ، خایه.
( اسم ) بیض. مرغ تخم ماکیان خایه. یا تخم مرغ عسلی.تخم مرغی که در آب گرم نیم پز کنند.
تخم مرغ سلول نطفهٔ مادهٔ ( تخمک ) مرغ و معمولاً به شکل بیضی است که از نظر زیست شناختی برای تولیدمثل گذارده می شود و برای انسان ها منبع غذایی محسوب می گردد. روند ایجاد یک تخم مرغ ۲۴ ساعت به طول می انجامد و به همین دلیل مرغ معمولاً می تواند تنها ۱ تخم در روز بگذارد اما در شرایط خاص مانند تغذیه بیش از حد مرغ یا در مرغ هایی در حال بلوغ هستند، بدن مرغ دو زرده آزاد می کند؛ این شرایط می توانند سبب تولید تخم مرغی دوزرده شود یا هر زرده به یک تخم مجزا تبدیل شده و دو تخم همزمان تشکیل شود و سبب تخم گذاری ۲ تخم مرغ در یک روز شود. تخم گذاری بیشتر از دو تخم در یک روز ناممکن است.
مرغ ها و دیگر جانداران تخم گذار به طور گسترده ای در سراسر جهان نگهداری می شوند و تولید انبوه تخم مرغ یک صنعت جهانی است.
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد ( فائو ) اظهار داشته است که در سال ۲۰۱۵، تولید تخم مرغ به ۷۰٫۴ میلیون تن رسیده است.
تخم ها توسط حیوانات ماده از گونه های مختلف از جمله پرندگان، خزندگان، دوزیستان، چند پستاندار و ماهی گذاشته می شوند و بسیاری از آنها هزاران سال است که توسط انسان خورده شده اند. تخم های پرندگان و خزندگان شامل یک پوسته تخم محافظ، آلبومن ( سفیده تخم ) و ویتلوس ( زرده تخم ) است که در غشاهای مختلف نازک وجود دارد. بیشترین مصرف تخم مصرفی جهان، تخم مرغ است. تخم پرندگان دیگر از جمله اردک و بلدرچین نیز خورده می شوند. تخم های ماهی را قلیه و خاویار می گویند.
زرده تخم مرغ و تخم مرغ کامل مقدار قابل توجهی پروتئین و کولین را ذخیره می کنند، و به طور گسترده ای در آشپزی استفاده می شوند. به دلیل محتوای پروتئینی، وزارت کشاورزی ایالات متحده در گذشته تخم مرغ را به عنوان گوشت در هرم راهنمای غذا ( در حال حاضر MyPlate ) طبقه بندی کرد. با وجود ارزش تغذیه ای تخم مرغ، برخی از مشکلات سلامتی بالقوه ناشی از محتوای کلسترول، آلودگی به سالمونلا و حساسیت به پروتئین تخم مرغ است.
مرغ و دیگر موجودات تخم گذار به طور گسترده ای در سراسر جهان نگهداری می شوند و تولید انبوه تخم مرغ یک صنعت جهانی است. در سال ۲۰۰۹، حدود ۶۲٫۱ میلیون تن تخم مرغ در سراسر جهان از مجموع گله تخم گذار تقریباً ۶٫۴ میلیارد مرغ تولید شد. مسائل مربوط به تغییرات منطقه ای در تقاضا و انتظارات، و همچنین بحث های جاری در مورد روش های تولید انبوه وجود دارد. در سال ۲۰۱۲، اتحادیه اروپا پرورش باتری مرغ را ممنوع کرد.
تخم مرغ (صندلی). صندلی مدل تخم مرغی ( به انگلیسی: Egg model chair )، مدل خاصی از صندلی است که توسط آرنه یاکوبسن در سال ۱۹۵۹ میلادی، برای هتل رادیسون اس ای اس در کپنهاگ، دانمارک طراحی شد و جمهوری فریتز هانسن آن را تولید کرد. و امروزه در برخی از هتل ها و کافه ها مورد استقبال مردم قرار گرفته است. وجود رنگ های گوناگون زیبایی خاصی به این نوع از صندلی می دهد.
صندلی تخم مرغی به سبک معمول یاکوبسن و با استفاده از مواد پیشرفته طراحی گردیده است. اعتقاد بر این است که برای طراحی آن از «صندلی زهدان» ارو سارینن الهام گرفته شده است، چراکه برخی از ویژگی هایش مشابه صندلی مذکور می باشد. بسیاری دیگر نیز بر این باورند که جاکوبسن در ساخت این صندلی از صندلی رحم ( Womb chair ) سارینن Saarinen الهام گرفته اما این طراحی تأثیر گذار به عنوان پیشگام مدرنیسم برای بیش از ۵۰ سال شناخته می شود. برخی دیگر از صندلی های مشابه با صندلی تخم مرغی عبارتند از صندلی قو و تا حدودی، اکثر صندلی های تخته چندلای یاکوبسن مانند «۷»، مورچه، سیگار، صندلی جایزهٔ بزرگ، گل دان، قطره و زرافه.
تخم مرغ ( مانند قو ) به عنوان نیمکت نیز طراحی شد. در حالی که کاناپهٔ قو هنوز در حال تولید است، تنها تعداد انگشت شماری از کاناپه های تخم مرغ ساخته شده است. تعدادی از آن ها برای هتل رادیسون و چند سال پیش، [ چه زمانی؟] برخی به عنوان مبل «نسخهٔ ویژه» ساخته شدند که قیمت آن ها بسیار بالا بود. ( حدود ۴۰۰٬۰۰۰ کرون دانمارک، معادل تقریباً ۷۵۰۰۰ دلار آمریکا ).
دلیل محدودیت تولید کاناپهٔ تخم مرغ، علاوه بر درخواست انحصاری بودن، دشواری ساخت آن است. همچنین یک نقص طراحی که وجود دارد این است که سطح کاناپه بزرگ بوده و اصلاحا باید با دو پوست بزرگ گاو پوشانده شود، زیرا در غیر این صورت یک خط دوخت بسیار بزرگ قابل مشاهده در وسط مبل ایجاد می شود. با این حال، می توان این مشکل را با ساخت روکش پارچه ای به جای چرم حل کرد.
طبق مقاله ای در نیویورک تایمز، صندلی تخم مرغ نیز توسط مک دونالد به عنوان بخشی از بازطراحی با مفهوم عالی در یکی از رستوران هایش در لندن استفاده شده است. علاوه بر این، تخم مرغ در رستوران مک دونالد در نوربروگده، کپنهاگ، در میان دیگر مبلمان طراحی شده توسط آرنه یاکوبسن قرار دارد، اگرچه برخی از آن ها تقلیدی هستند.
این صندلی، به عنوان صندلی اتاق خاطرات در اولین مجموعهٔ بریتانیایی «برادر بزرگ» استفاده شد.
تخم مرغ (فیلم). تخم مرغ ( به ترکی استانبولی: Yumurta ) یک فیلم ساخت ترکیه در سبک درام به کارگردانی سمیح کاپلان اوغلو است که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به نجات ایشلر و سعادت آکسوی اشاره کرد.
یوسف شاعری است که پس از مرگ مادر خود پس از سال ها به زادگاه خود باز می گردد. او با خانه ای رو به زوال و متروک مواجه می شود دختری جوان بنام آیلا منتظر او است او از یوسف خواسته ای دارد...
• نجات ایشلر در نقش یوسف
• سعادت آکسوی در نقش آیلا
• افق بایراکتار در نقش هالوک
• تولین اوزن در نقش مشتری کتاب فروشی
• گلچین سان تیرجی اوغلو در نقش گل
• کان کاراباجاک در نقش پسر کشاورز
• سمرا کاپلان اوغلو در نقش زهرا
بیضه مرغ، تخم ماکیان، تخمی که مرغ میسازد. در زبان پهلوی خاگ.