توضیح: واژه «دول» از جمله واژگانی در زبان فارسی است که بر اساس اعراب‌گذاری (تلفظ) می‌تواند معانی گوناگونی به خود بگیرد. این تفاوت در اعراب باعث شده است که معانی کاملاً متفاوتی برای آن در متون ادبی، گفتار عامیانه، و متون تخصصی مانند نجوم، فقه یا فرهنگ عامه وجود داشته باشد. در نتیجه، توجه به سیاق جمله و تلفظ درست برای درک معنای دقیق آن ضروری است.
دَوَل (با فتح دال و سکون واو)
به معنای مماطله یا تأخیر در اجرای امری است. این واژه به تأخیر انداختن یا به تعویق انداختن یک عمل یا تصمیم اشاره دارد. این معنا بیشتر در متون قدیمی، حقوقی یا مکاتبات رسمی مشاهده می‌شود. به عنوان مثال، وقتی گفته می‌شود «فلان شخص در انجام وظایف خود دَوَل کرد»، منظور این است که فرد مورد نظر مسئولیت خود را به تأخیر انداخته یا تعلل ورزیده است. این کاربرد اغلب بار منفی دارد و نشان‌دهنده بی‌توجهی یا سهل‌انگاری در انجام یک عمل مهم است.
دُول (با ضمه بر دال)
1. به معنای ظرف چرمین یا فلزی که برای کشیدن آب استفاده می‌شود. این کاربرد واژه ریشه در زندگی سنتی دارد، به‌ویژه در مناطقی که مردم از چاه آب می‌کشیدند. در گذشته، این ظرف معمولاً از چرم یا فلز ساخته می‌شد و به کمک ریسمان یا قرقره از درون چاه آب بالا کشیده می‌شد. هنوز هم در برخی مناطق روستایی یا در متون سنتی این واژه با همین معنا به کار می‌رود.
2. همچنین به ظرفی که در آن شیر دوشند، اشاره دارد. در دامداری‌های سنتی، ظرف مخصوصی برای دوشیدن شیر دام‌ها وجود داشته که به آن «دُول» می‌گفتند. این ظرف معمولاً از چوب یا فلز ساخته می‌شد و نقش مهمی در فرآیند تهیه و نگهداری شیر ایفا می‌کرد.
3. می‌تواند به سبد نیز اشاره کند. در برخی گویش‌های محلی، این واژه به معنای سبد یا زنبیل نیز به کار رفته است. این کاربرد به ویژه در مناطق روستایی یا در ادبیات عامه دیده می‌شود. ممکن است سبدی باشد برای حمل محصولات کشاورزی، میوه یا سایر اقلام.
4. در برخی موارد به برج دلو (در نجوم) اشاره دارد. برج دلو یکی از دوازده برج فلکی منطقه‌البروج است که در علم نجوم و طالع‌بینی شناخته‌شده می‌باشد. دلو در زبان عربی به معنای «دلو آب» یا همان سطل آب است و در فارسی با نماد آب‌ریز یا آبکش شناخته می‌شود. این برج معمولاً در بازه زمانی ۲۰ ژانویه تا ۱۸ فوریه قرار می‌گیرد و یکی از نمادهای برج‌های هوایی است.
5. به معنای آلت رجولیت نیز به کار می‌رود. این معنا در زبان عامیانه و گاه در ادبیات جنسی یا هزل‌آمیز دیده می‌شود. البته کاربرد آن به صورت کنایه‌آمیز یا در بسترهای خاص زبانی و فرهنگی اتفاق می‌افتد و اغلب با لحن غیررسمی یا شوخی همراه است. استفاده از این معنا در متون رسمی رایج نیست.
دُوَل (جمع دولت)
به معنای جمع دولت است و به مفهوم دولت یا حکومتی که در یک کشور وجود دارد، اشاره دارد. این کاربرد بیشتر در متون سیاسی، تاریخی و بین‌المللی رایج است. برای مثال در عبارت «دُوَل غربی»، منظور مجموعه کشورهایی است که در جغرافیای غرب یا جهان غرب قرار دارند. کاربرد این واژه معمولاً رسمی، دیپلماتیک و در سطح کلان سیاسی انجام می‌شود.
