اسکناس

اسکناس. [ اِ ک ِ ] ( روسی، اِ ) ( کلمه روسی شده از آسین یای ِ فرانسه ) چاو. شهروا. شهرروا و اهل الصین لایبتاعون بدینار و لا درهم و جمیع ما یتحصل ببلادهم من ذلک یسبکونه قطعاً کما ذکرناه و انما بیعهم و شراؤهم بقطع کاغذ کل قطعة منها بقدر الکف مطبوعة بطابع السلطان و تسمی الخمس والعشرون قطعة منها بالشت ( بباءِ موحده و لام مکسوره ) و هی بمعنی الدینار عندنا و اذا تمزقت تلک الکواغذ فی ید انسان حملها الی دار کدارالسکة عندنا فأخذ عوضها جدداً و دفع تلک و لایعطی علی ذلک اجرة. ( ابن بطوطه ). و رجوع به بالشت و بالش شود.

(اِ کِ ) [ روس. ] ( اِ. ) پول کاغذی.

پول کاغذی پشتوانه دار که دارای مبالغ و ارزش های گوناگون است.

ماخوذازروسی، پول کاغذی پشتوانه دار
( اسم ) نوعی کاغذ بهادار که بهای وی بر روی آن نوشته شده و برای خرید و فروش بکار میرود پول کاغذی. یا نشر اسکناس. چاپ کردن و انتشار دادن اسکناس در میان مردم.

اسکناس یا پول کاغذی یا پول برگ، که امروزه در همهٔ کشورهای جهان رواج دارد، نخستین بار در نیمهٔ قرن دهم میلادی، در دوران دودمان سونگ در چین جنوبی باب شد. علاوه بر این در چین شمالی در مدت کوتاهی قبل از ظهور چنگیزخان، پول کاغذی انتشار یافت که اعتبار آن هفت سال بود.
ریشهٔ واژه اسکناس، آسی نیا ( Assignat ) در فرانسوی است که در زبان روسی به صورت آسیگناتسیا ( Ассигнация ) و در زبان فارسی، با تغییر لفظی در دوره فتحعلی شاه به صورت اسکناس درآمد. Assignat در زبان فرانسه به معنای تضمین پرداخت وجه از طرف دولت بوده است.
بشر نیمه متمدن در ابتدا کالا را با کالا مبادله می کرد. پس از مدتی برخی کالاها دارای ارزش بیشتری شدند و عملاً به عنوان پول جای خود را باز کردند. از جملهٔ این کالاها در یونان قدیم گاو نر، در سریلانکا فیل و در برونئی جمجمهٔ انسان بود. با پیشرفت تمدن بشری جوامع به استفاده از فلزات و اشیای زینتی مانند طلا و نقره به جای آن کالاها روی آوردند و نخستین بار در بین النهرین سکه طلا ضرب شد.
سالیان زیادی طول کشید تا بشر از سکه به اسکناس روی آورد. چینی ها به دلیل کمبود طلا و فلزات در اواسط قرن دهم میلادی چیزی به شبیه به اسکناس ابداع کردند و نام آن را چاو گذاشتند، که در دیگر نقاط جهان آن را بی ارزش می شمردند. استفاده عملی و یکپارچه از پول کاغذی در سراسر چین، از دوره دودمان یوآن آغاز می شود و این پول نخستین پول کاغذی جهان است. اما نخستین اسکناس امروزی در ۵ ژانویه سال ۱۶۹۱ میلادی در بانک استکهلم چاپ شد که هم اکنون هم در موزهٔ این بانک موجود است.
به نظر می رسد که انتشار پول کاغذی در قرون جدید از دوره انقلاب کبیر فرانسه آغاز گشت. مجلس ملی فرانسه در ۲ نوامبر سال ۱۷۸۹ میلادی، طبق قانون همه املاک و اراضی متعلق به کلیسا را ملی اعلام کرد و آن ها را به دولت آن کشور واگذاشت. دولت به وثیقه اراضی و املاک مزبور، پول کاغذی انتشار داد.
اطلاعات دیداری: فهرست اسکناس های ایران
اولین سکهٔ ایرانی در زمان داریوش و از جنس طلا ضرب شد که نویسندگان یونانی از آن به نام «دریکوس» یاد می کردند. تا قبل از انتشار اسکناس در ایران، سکه، بیجک، و نیز اسکناس های خارجی ( به ویژه منات روسی ) در این کشور رواج داشت. در اواخر قرن هفتم هجری ( قرن ۱۳ میلادی ) و در دوره سلطنت گیخاتوخان ( سال ۶۹۳ ه‍. ق ) پنجمین پادشاه سلسله ایلخانیان، که از خالی شدن خزانه و کسری بودجه نگران بود، دستور داد مردم زر و سیم خود را به چاپخانه تحویل دهند و به جای آن پول کاغذی ( چاوه ) بگیرند. این پیشنهاد را عزالدین مظفر - از نزدیکان صدر جهان ( وزیر گیخاتو ) - با الهام از پول کاغذی چین ارائه داده بود. بدین ترتیب برای نخستین بار پول کاغذی به نام چاو ( موسوم به چاو مبارک ) در تبریز منتشر شد اما بلافاصله بر اثر مقاومت شدید مردم مجبور شدند این فرمان را لغو کنند. اسکناس یک درهمی چاپ شده در آن زمان، قدیمی ترین اسکناس شناخته شده در ایران است که منقّش به «لا اله الا الله و محمد رسول الله» می باشد.

💡 اسکناس ین ژاپن یکی از شکل‌های فیزیکی پول در این کشور است. انتشار اسکناس ین در ژاپن برای اولین بار در سال ۱۹۷۲ میلادی صورت گرفت، یعنی دو سال پس از اینکه ین به عنوان واحد پول این کشور تعیین شد. کمترین ارزش اسمی در اسکناس‌های ین ژاپن از ابتدا تاکنون معادل ۰٫۰۵ درصد و بیشترین آن نیز ۱۰ هزار ین بوده است.

💡 اسکناس ۱۰ دلاری آمریکا یکی از اسکناسهای رایج کشور ایالات متحده آمریکا می‌باشد. بر روی این اسکناس چهره الکساندر همیلتون از پدران بنیان‌گذار ایالات متحده آمریکا و مؤسس نظام مالی این کشور نقش بسته‌است. نمای پشت اسکناس ۱۰ دلاری ساختمان وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا می‌باشد.

💡 از سال ۱۹۷۸ تا سال ۲۰۰۰ تصویر فورل روی اسکناس هزار فرانک سوئیس ظاهر شد. و مدرسه بین‌المللی فورل به نام او نامگذاری شده‌است.