معنی بیت الحرام

لغت نامه دهخدا

بیت الحرام. [ ب َ تُل ْ ح َ ] ( اِخ ) بیت الدعا. کنایه از مکه معظمه. ( آنندراج ). کعبه. بیت اﷲ. خانه خدا. بیت العتیق :
خداوند خواندش بیت الحرام
بدو شد ترا راه یزدان تمام.فردوسی ( شاهنامه چ بروخیم ج 7 ص 1846 ).پیاده بیامد به بیت الحرام
سماعیلیان زو شده شادکام.فردوسی.به قندیل شامی شد آراسته
مساجد ز کردار بیت الحرام.سوزنی.صدر تو بیت الحرام اهل نظم است از قیاس
بنده از سالی بسالی زایر بیت الحرام.سوزنی.دیده بردار ای که دیدی شوکت بیت الحرام
قیصران روم سر بر خاک و خاقان بر زمین.سعدی.بدو گفت سالار بیت الحرام
که ای حامل وحی برتر خرام.سعدی.گرد بیت الحرام خم حافظ
گر نمیرد بسر بپوید باز.حافظ.رجوع به بیت الحرام شود. || در اصطلاح صوفیه ، بیت الحرام کنایت از قلب انسان کامل است ، که حرام است بر سوای محبوب که هرکه صاحب دلی چنین باشد طلب و طالب است و هم مطلوب. ( اصطلاحات شاه نعمت اﷲ از فرهنگ مصطلحات عرفا تألیف سجادی ص 92 ).

فرهنگ معین

(بِ تُ لْ حَ ) [ ع . ] (اِمر. ) خانة مقدس و محترم ، بقعة متبرک .

فرهنگ عمید

= بیت اﻟﻠﻪ

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:کعبه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بیت الحرام، کعبه یا خانه خدا در شهر مکه است.
واژه بیت همراه با الف و لام عهد به سبب کاربرد زیاد کلمه، نام خاص کعبه شده است. پیش از اسلام، این واژه در سخنِ مردم به همین معنی به کار می رفته، از جمله در گفته مشهور عبدالمطلّب خطاب به ابرهه آمده است: اِنّی اَنَا رَبُّ الاء بِلِ و اِنَّ لِلْبَیْتِ رَبّاً سَیَمْنَعُهُ. نیز در معلّقه معروف زهیربن ابی سَلمی بدان سوگند یاد شده است. (نمونه هایی دیگر از کاربرد «البیت»، «ربّ البیت» و «بیت اللّه»)
← واژه بیت الحرام در قرآن
بنابر آیات قرآن، ابراهیم و فرزندش اسماعیل علیهماالسلام این خانه را در مکان فعلی ساخته اند. این نخستین خانه ای است که برای مردمان بنا نهاده شده، و خداوند آن را مکان امن، محلّ اجتماع مردمان و مایه قوام ایشان قرار داده است. بر مردمان توانا و توانگر فرض است که آن را زیارت و برگردِ آن طواف کنند.
قداست بیت الحرام قبل از اسلام
بیت الحرام، پیش از اسلام و مقارن آن، در میان مشرکان از احترام بسیاری برخوردار بوده است و ایشان نیز آن را خانه خدا می دانسته اند و در حرم مکه مجرمان را تعقیب و قصاص نمی کرده اند. امن بودن بیت الحرام و ایمنی افرادی که وارد بیت الحرام می شوند. موضوع بحث فقیهان و مفسران بوده است. آنچنان که در سخن امام صادق علیه السلام خطاب به ابوحنیفه آمده است، این ایمنی تکوینی نیست؛ چرا که بسیاری در این مکان از کشته شدن در امان نمانده اند، اما همواره درباره امنیت حیوانات و پرندگان در آن جا سخنان اغراق آمیز گفته اند.
ایمنی تشریعی بیت الحرام
...
[ویکی اهل البیت] همان کعبه معظمه است و خداوند را در روی زمین، خانه ای به حرمت آن نیست. مرحوم علامه طباطبایی در ذیل آیه شریفه «جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ...».
می فرماید: ذکر «بیت الحرام» پس از «کعبه» به خاطر احترام ویژه ای است که این خانه از آن برخوردار است.
محمد محمدحسن شرّاب؛ "فرهنگ اعلام جغرافیایی، تاریخی در حدیث و سیره نبوی"؛ ترجمه حمیدرضا شیخی؛ (مطلب نقل شده از جمله اضافات محمدرضا نعمتی بر این کتاب است)