ماهی سوارتل یا ماهی دم‌شمشیری (Xiphophorus) یک جنس از ماهی‌های آب شیرین و آب شور است که بومی مکزیک و شمال آمریکای مرکزی هستند و به دلیل زیبایی و رنگ‌های جذابشان در آکواریوم‌ها بسیار محبوب هستند.
تقسیم‌بندی و گونه‌ها
ماهی‌های سوارتل به سه گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
ماهی‌های پلاتی، ماهی‌های سوارتل شمالی و ماهی‌های سوارتل جنوبی، که هر کدام ویژگی‌های متفاوتی نسبت به گروه‌های دیگر دارند.
ویژگی‌های زیستی
تولید مثل: این ماهی‌ها به عنوان ماهی‌های زنده‌زا شناخته می‌شوند. آن‌ها از طریق باروری داخلی تولید مثل می‌کنند و به جای تخم‌گذاری، بچه‌های زنده به دنیا می‌آورند. این ویژگی آن‌ها را از بسیاری از ماهی‌های دیگر که تخم‌گذار هستند متمایز می‌کند.
اندازه: این ماهی‌ها معمولاً اندازه‌های کوچکی دارند و بسته به گونه، طول آن‌ها می‌تواند بین ۳.۵ تا ۱۶ سانتی‌متر متغیر باشد.
نام‌گذاری
نام Xiphophorus از دو واژه یونانی ξίφος به معنای شمشیر و φόρος به معنای دارنده تشکیل شده است. این نام به ویژگی خاص نرها اشاره دارد که دارای اندامی به نام گونوپودیوم هستند، که شبیه به شمشیر است و در فرآیند باروری به کار می‌رود.
زیستگاه
ماهی‌های سوارتل معمولاً در آب‌های شیرین زندگی می‌کنند و می‌توانند در شرایط مختلفی از جمله آب‌های کم عمق، نهرها و دریاچه‌ها یافت شوند. آن‌ها به خوبی با تغییرات محیطی سازگار می‌شوند و می‌توانند در آب‌های شور نیز زندگی کنند.
نگهداری در آکواریوم
این ماهی‌ها به دلیل زیبایی و رفتار اجتماعی‌شان، گزینه‌های محبوبی برای نگهداری در آکواریوم‌ها هستند. آن‌ها معمولاً به راحتی با دیگر ماهی‌ها سازگار می‌شوند و نیاز به مراقبت خاصی ندارند. با این حال، برای حفظ سلامت و زیبایی آن‌ها، باید به کیفیت آب و تغذیه مناسب توجه کرد.