محمدرضا عارف زادهٔ ۲۷ آذر ۱۳۳۰ سیاستمدار ایرانی است که از ۷ مرداد ۱۴۰۳ به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور در دوره ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان فعالیت می‌کند. او همچنین عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو پیوسته و رئیس گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم ایران، رئیس بنیاد امید ایرانیان و رئیس هیئت مدیره بنیاد باران است. عارف پیش از این نمایندهٔ تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس و رئیس فراکسیون امید در دوره دهم مجلس شورای اسلامی بود و از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ نیز به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور محمد خاتمی خدمت کرده است. عارف پس از تحصیل در رشته مهندسی برق در دانشگاه تهران و دانشگاه استنفورد، کار خود را به عنوان معاون طرح و توسعه و سپس سرپرست شرکت مخابرات ایران آغاز کرد. او از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۵ استاد دانشگاه صنعتی اصفهان بود و از آن زمان به عنوان استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف مشغول به تدریس است. در دهه ۱۳۶۰، عارف در سمت‌های معاونت‌های دانشجویی، آموزشی و هماهنگی و همچنین قائم‌مقامی وزارت فرهنگ و آموزش عالی فعالیت داشت. او بین سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۶ به عنوان رئیس دانشگاه تهران خدمت کرد. با انتخاب سید محمد خاتمی به عنوان رئیس‌جمهور ایران در سال ۱۳۷۶، عارف به عنوان یکی از چهره‌های کلیدی در دولت او شناخته شد.
