اصطلاح «حساب و کتاب» در زبان عامیانه به معنای رسیدگی به امور مالی، محاسبات دقیق و نظم دادن به مسائل مربوط به پول و دارایی‌ها است. وقتی کسی می‌گوید «حساب و کتابش را درست کند» منظور این است که فرد باید دقیق و منظم باشد، همه هزینه‌ها و درآمدهایش را ثبت و بررسی کند و در نهایت به تعادل مالی برسد. این عبارت همچنین به طور کلی به معنای داشتن نظم، ترتیب و دقت در انجام کارها و تصمیم‌گیری‌ها است، به طوری که همه چیز به صورت منظم و طبق قانون پیش رود. به عبارت دیگر، این اصطلاح نشان‌دهنده توجه به جزئیات، سازماندهی و مسئولیت‌پذیری در امور مختلف زندگی است و معمولاً در موقعیت‌هایی استفاده میشود که نیاز به دقت و رسیدگی به جزئیات وجود دارد.
حساب و کتاب
لغت نامه دهخدا
حساب و کتاب. [ ح ِ ب ُ ک ِ ] ( ترکیب عطفی، اِ مرکب ) رجوع به حساب کتاب شود: حساب و کتابی در میان نیست؛ یعنی سازمان نامرتب و مشوش است.
فرهنگ فارسی
جمله سازی با حساب و کتاب
ما را بشیخ شهر سوال و جواب نیست زیرا که در میانه حساب و کتاب نیست
چه میشود که نجوئی ز من حساب و کتابی غریق بحر کرمهای بیحساب تو باشم
شب سه ساعت به امر حق کن صرف سه حساب و کتاب و رقعه و حرف
به گفتهٔ باین، او با نام ساموئل نیکسون و به عنوان برده در کارولینای شمالی به دنیا آمد. او در سال ۱۸۴۴ فرار کرد، اما پس از یک سال، دوباره دستگیر و به چارلز اف مارتین، دندان‌پزشکی در نورفوک، ویرجینیا فروخته شد. دکتر مارتین، متوجه هوش و ذکاوت توماس شد و او را به عنوان دستیار خود آموزش و در نهایت به او اجازه داد که به حساب و کتاب مطب رسیدگی کرده و همچنین برای ویزیت به منزل مراجعین برود.
