ثواب و عقاب روایی

[ویکی فقه] واژه های ثواب و عقاب و مشتقات آن ها در متن احادیثاهل سنت و شیعه به کار رفته است.
واژه های ثواب و عقاب و مشتقات آن ها در متن احادیثاهل سنت، بسیار کم به کار رفته است، اما نویسندگان و شارحان صحاح سته، واژه های ثواب و عقاب را در عنوان چند باب درج کرده اند. در سایر منابع حدیثی اهل سنّت احادیث بیشتری با مضمون ثواب و عقاب یافت می شود؛ مانند این که اگر کسی به یگانگی خدا و رسالت حضرت محمد صلی الله علیه وآله وسلم، شهادت دهد، خداوند آتش جهنم را بر او حرام می گرداند یا اگر کسی نمازهای واجب را به جا آورد و آن را سبک نشمارد، خداوند وعده کرده است که او را به بهشت وارد کند و نیز این که مکر و خدعه و خیانت به آتش جهنم می انجامد. از جمله کتابهای تألیف شده در این موضوع می توان به الترغیب و الترهیب من الحدیث الشریف، تألیف ابن عبدالقویّ منذری، مؤلف دمشقی قرن هفتم، اشاره کرد.
کاربرد واژه جزا در حد واژه های ثواب و عقاب
واژه جزا نیز کاربردی در حد واژه های ثواب و عقاب دارد. در برخی نقلها، گاه واژه های ثواب و جزا به جای هم به کار رفته اند.
واژه های ثواب و عقاب در آثار حدیثی امامیه
در آثار حدیثی امامیه، واژه های ثواب و عقاب بسیار به کار رفته است. در کتابهای چهارگانه امامیه، ابواب متعددی در این زمینه وجود دارد و احادیث بسیاری در باره پاداش و کیفر کارهای گوناگون (از ثواب توحید تا ثواب کارهای خوب جزئی در زندگی، و از کیفر شرک تا خوردن خاک) روایت شده است.
کلینی در عنوان شانزده باب از ابواب کافی واژه ثواب را گنجانده و ابن بابویه در عنوان ۲۵ باب از ابواب کتاب من لایحضره الفقیه آن را به کار برده است. در این ابواب، غالباً کارهای خوب و مستحب یا واجب کفایی از طریق بیان پاداش اخروی آن ها معرفی شده اند. در واقع، بیان ثواب چنین کارهای نیکی، می تواند مؤمنان را به انجام دادن آن ها یا پیشی گرفتن بر یکدیگر در انجام دادن آن ها ترغیب کند. این روایات همچنین ممکن است حاکی از آن باشد که خوب زیستن، اگر با نیت الهی انجام شود، عبادت به شمار می آید و در آخرت مشمول ثواب می شود. هرچند واژه عقاب در عنوان هیچ یک از بابهای کتابهای چهارگانه به کار نرفته، احادیث متعددی در این باره نقل شده است؛ در مجموع، در میان احادیث شیعه و سنّی، شمار احادیث مربوط به ثواب بیش تر از احادیث مرتبط با عقاب است.

پاداش اخروی عمل ویژه مؤمنان
...

💡 بعد از آن، اهل بلا را آورند و از برای ایشان میزان نصب نمایند و نامه اعمال ایشان را بگشایند بلکه ایشان را ثواب و مزد ریزند همچنان که در دنیا بر ایشان بلا ریخته می شد.

💡 يكى اينكه: مراد اخبار باشد از قدرت حقتعالى بر هدايت و ضلالت. يعنى خداوند قادراست بر هدايت هر كس كه بخواهد به اينكه طوعا يا كرها او را روبه خير يا به شربكشاند، ليكن چون سلب اختيار از عبد، منافى حكمت خداست، چنين معامله نمى فرمايد؛ زيرااگر چنين بفرمايد، استحقاق ثواب و جزا پيدا نمى گردد و لذا آيه مباركه اخبار ازاصل قدرت است نه اخبار از وقوع.

💡 تا که باشم تا که باشم بر در امید و بیم در ضمیرم گه ثواب و گه عقاب انداختی

💡 اثم در اصل به معنى هر گونه كارى است كه زيانبخش باشد و موجب انحطاط مقام انسانگردد، و او را از رسيدن به ثواب و پاداش ‍ نيك باز دارد، بنابراين هر نوع گناهى درمفهوم وسيع اثم داخل است.

💡 ناگفته نماند: نماز جعفر طيار چهار ركعت است كه با سيصد تسبيحات اربعه خوانده مىشود و از نمازهايى است كه بسيار با ثواب و با فضيلت است، مرحوم صدوق در فقيهبراى آن بابى تحت عنوان صلوة الحبوة و التسبيح و هى صلاة جعفر منعقدفرموده و در آن 9حديث نقل كرده است.

💡 دو فريضه نماز و زكات را هر چه بهتر و صحيحتر بجاى آوريد و بعنوان قرض الحسنهبه پيشگاه حضرت احديث بسپاريد كه در آن سراى خير و ثواب و پاداش نيكوى آن بهرهمند شويد.