برهمائی

آیین برهمائی، که به عنوان دین هندوان باستان شناخته می‌شود، یکی از ادیان کهن و تأثیرگذار در شبه‌قاره هند محسوب می‌گردد. این آیین بر اساس متون مقدس و سنن دینی شکل گرفته و ساختار اعتقادی پیچیده‌ای دارد. پیروان این کیش، باورهای عمیق و منظمی در مورد جهان‌شناسی و نقش خدایان در هستی پرورانده‌اند. در کانون اعتقادات آیین برهمائی، باور به سه رب‌النوع اصلی قرار دارد که هر یک نماینده‌ی نیروهای بنیادین جهان هستند: نخست، برهما که در مقام خدای آفریننده و بزرگ ایفای نقش می‌کند؛ دوم، ویشنو که نگهدارنده و محافظ جهان محسوب می‌شود؛ و سوم، شیوا که نماد نیروی ویرانگر جهان است. این سه گانه، چرخه‌ی آفرینش، حفظ و فروپاشی جهان را نمایندگی می‌کنند. این آیین نه تنها در دوران باستان، بلکه در تحولات بعدی ادیان هندی نیز تأثیر به‌سزایی داشته و زمینه‌ساز شکل‌گیری باورهای بعدی شده است. امروزه، مطالعه‌ی این آیین به عنوان یکی از مبانی مهم ادیان شرقی، در منابع معتبر علمی از جمله کتاب فرهنگ علم کلام اثر احمد خاتمی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و در زمره‌ی ادیان غیرالهی و مکاتب باستانی دسته‌بندی می‌شود.