روغن کرچک یک روغن گیاهی است که از دانههای گیاه کرچک استخراج می‌شود. این مایع بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ دارای طعم و بوی خاصی است. نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی‌گراد و چگالی‌اش ۰٫۹۶۱ گرم بر سانتی‌متر مکعب می‌باشد. روغن کرچک عمدتاً شامل مخلوطی از تری‌گلیسیریدهاست که حدود ۹۰ درصد آن را اسیدهای چرب ریسینولات تشکیل می‌دهند و اولئات و لینولئات نیز از اجزای مهم دیگر آن به شمار می‌روند. این روغن و مشتقات آن در تولید انواع محصولات مانند سوپ، روغن‌های هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، جوهرها، آسترها، پلاستیک‌های مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون و عطرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. سم رایسین، که از محصولات جانبی فرآیند استخراج روغن کرچک به دست می‌آید، نیز وجود دارد. تنها یک درصد از این روغن تولید شده در سطح جهانی به مصارف دارویی یا تولید محصولات مفید برای سلامتی اختصاص می‌یابد. این روغن برای درمان یبوست و به عنوان یک ماده استفراغ‌آور استفاده می‌شود. مصرف زیاد آن در زنان باردار می‌تواند منجر به زایمان زودرس شود و در مقادیر بسیار بالا، ممکن است خطرناک و حتی کشنده باشد. به همین دلیل، روغن کرچک به خاطر بوی ناخوشایند و طعم بدش شناخته شده است.
روغن کرچک
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
نام علمی: Ricinus Communis نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گل های یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گل های نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه ای و روغن دار برجسته در خوشه ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتی متر. گل های ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته اند. میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز ( یا قرمز - ارغوانی ) می باشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده می شود و دانه ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانههای لوبیا و دارای پوسته براقی می باشند؛ که درون آن ها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه های کرچک وجود دارد. پوست این دانه ها حاوی این سم است که یکی از کشنده ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه های Caruncle توسط مورچه ها صورت می پذیرد.
دانشنامه آزاد فارسی
مایع چرب و غلیظ بی رنگ یا زرد رنگ یا زرد مایل به قهوه ای حاصل از دانه های گیاه کرچک. اگرچه طعم ناخوشایندی دارد، عملاً بی بوست. در آب حل نمی شود، اما در حلال های آلی حل می شود. کرچک طبی با استفاده از دانه های پوست گرفته تولید می شود. دانه های پوست نگرفتۀ کرچک، که منبع تولید صنعتی روغن کرچک است، ۴۵ تا ۵۵ درصد روغن پس می دهند. روغن را با فشار از دانه ها جدا، تصفیه، و سپس رنگ بری می کنند. روغن کرچک، گذشته از مصرف به منزلۀ مسهلی ساده، به منزلۀ روان ساز نیز در ترکیبات نیتروسلولوزی، در لوازم آرایش، و در فرآورده های عایق کاری به کار می رود و در ساخت لاک ها و رنگ های ضد آب نیز مصرف می شود.