اپینفرین (Epinephrine) که با نام آدرنالین نیز شناخته میشود، یکی از هورمونها و انتقالدهندههای عصبی بسیار مهم در بدن انسان است. این ماده توسط غدههای فوق کلیوی (آدرنال) ترشح میشود و نقش اساسی در واکنش «جنگ یا گریز» دارد؛ واکنشی که بدن هنگام استرس، ترس یا هیجان شدید از خود نشان میدهد. اپینفرین با تأثیر بر بخشهای مختلف بدن، موجب افزایش ضربان قلب، انقباض عروق خونی، افزایش فشار خون و گشاد شدن راههای هوایی میشود تا بدن بتواند انرژی و اکسیژن بیشتری برای واکنش سریعتر دریافت کند.
از نظر پزشکی، اپینفرین کاربردهای درمانی مهمی دارد. یکی از شناختهشدهترین موارد استفاده آن در درمان واکنشهای آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) است، جایی که تزریق فوری اپینفرین میتواند جان بیمار را نجات دهد. علاوه بر آن، در شرایطی مانند ایست قلبی، آسم شدید یا افت شدید فشار خون نیز ممکن است از این دارو استفاده شود. معمولاً اپینفرین به صورت تزریقی و در دستگاههایی مانند خودتزریقکنندهی EpiPen در دسترس بیماران قرار دارد.
در سطح عصبی، اپینفرین به عنوان یک انتقالدهندهی عصبی در سیستم عصبی سمپاتیک عمل میکند و به تنظیم پاسخهای هیجانی و فیزیولوژیکی کمک مینماید. این ماده تأثیر مستقیمی بر متابولیسم بدن دارد و با افزایش تجزیهی گلیکوژن به گلوکز، انرژی فوری مورد نیاز عضلات را فراهم میکند. در زندگی روزمره، ترشح طبیعی آدرنالین هنگام هیجان، ورزش یا ترس باعث احساس هوشیاری، تمرکز بیشتر و گاهی لرزش یا تپش قلب میشود. با این حال، ترشح بیش از حد یا طولانیمدت آن میتواند منجر به اضطراب، بیخوابی یا فشار خون بالا شود.