چاپک

کلمه‌ی «چاپک» در متون تاریخی به معنای «حاجب» آمده است. حاجب در نظام درباری گذشته، فردی بود که وظیفه نظارت بر دربار، حفاظت از حرم‌سرا، یا انجام کارهای اداری و تشریفاتی در دربار پادشاه را بر عهده داشت. چاپک، به‌طور مشخص، یکی از غلامان سرای سلطان محمود غزنوی بوده که پس از او، در دربار سلطان مسعود نیز منصب حاجبی یافته است.

چاپک نه تنها یک غلام دربار بود، بلکه با ارتقاء به مقام حاجبی، نقش مهمی در تشکیلات درباری و مدیریت امور داخلی سلطنتی ایفا می‌کرد. در متون تاریخی مانند «تاریخ بیهقی»، چاپک در کنار افرادی مانند تای اغلن و ارسلان ذکر شده و نشان می‌دهد که حاجبان در دوره غزنوی جایگاه و اهمیت خاصی داشته‌اند.

این واژه‌ امروز بیشتر جنبه تاریخی و اسمی دارد و به عنوان نمونه‌ای از غلامان و حاجبان دربار غزنوی شناخته می‌شود. مفهوم آن به طور کلی نشان‌دهنده ترکیب وفاداری، مسئولیت‌پذیری و مقام رسمی در نظام سلسله‌ای است. استفاده از این کلمه در تاریخ، بیشتر به جهت اشاره به شخصیتی خاص با سمت حاجبی است، نه به عنوان یک لقب عام.

لغت نامه دهخدا

چاپک. [ پ ُ ] ( ص ) رجوع به چابک شود.
چاپک. [ پ ُ ] ( اِخ )... حاجِب. یکی از غلامان سرای سلطان محمود غزنوی که پس از وی از سلطان مسعود منصب حاجبی یافت: چند تن از غلامان سرای امیر محمود چون تای اغلن و ارسلان و حاجب چاپک که پس از آن از امیر مسعود رضی اﷲ عنه حاجبی یافنتد. ( تاریخ بیهقی چ فیاض ص 122 ).

جمله سازی با چاپک

از فیلم‌ها یا مجموعه‌های تلویزیونی که وی در آن‌ها نقش داشته‌است می‌توان به قصه‌های چاپک اشاره نمود.