غمامه در زبان عربی به‌معنای ابر است و به ویژه به ابر سفیدی گفته می‌شود که سراسر آسمان را بپوشاند. این واژه مترادف با کلماتی چون اَبر، ابر سفید و سَحابه به کار رفته است. جمع این کلمه در صورت‌های غَمام و غَمائِم ذکر شده است. در متنی از کتاب الجماهر اثر ابوریحان بیرونی، از غمامه به عنوان یکی از عیوب سنگ یاقوت نام برده شده است؛ به این صورت که گاهی لکه‌ای ابری و صدف‌شکل به رنگ سفید در یک سمت یاقوت دیده می‌شود که به آن در اصطلاح اَسین می‌گویند. این اشاره نشان می‌دهد که این واژه در متون کهن علمی و گوهرشناسی نیز کاربرد تخصصی داشته است. علاوه بر این، غمامه در برخی منابع به معنای اِسفنج نیز آمده است که جمع آن در این معنا غمامات است. بنابراین این واژه دارای معانی چندگانه‌ای است که بسته به زمینه‌ی متن و حوزه‌ی کاربرد، معنای خاص خود را پیدا می‌کند.
غمامه
لغت نامه دهخدا
غمامة. [ غ ِ م َ ] ( ع اِ ) دهن بند ستور. ( مهذب الاسماء ). پتفوزبند شتر و جز آن، و آن خریطه مانندی است که چون بر پتفوز ستور بندندخوردن نتواند. ج، غَمائِم. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ).خریطه ای است که به دهان شتر و جز آن بندند و او را از طعام بازمیدارد. ( از اقرب الموارد ). || خرقه ای که بدان چشم و بینی ناقه را بندند. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( آنندراج ). || غلاف سر نره کودک. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). فلقةالصبی. ( تاج العروس ). غُمامة. ( منتهی الارب ) ( تاج العروس ).
غمامة. [ غ ُ م َ ] ( ع اِ ) غلاف سر نره کودک. ( منتهی الارب ) ( تاج العروس ). غَمامة. رجوع به همین کلمه شود.
غمامة. [ غ َ م َ ] ( اِخ ) اسبی است مر ابی داود ایادی را. یا پادشاهی از پادشاهان هند. ( منتهی الارب ). نام اسب ابوداود ایادی یا یکی از پادشاهان آل منذر. ( از تاج العروس ).
فرهنگ عمید
۲. رگه و ناخالصی در سنگ قیمتی.
جمله سازی با غمامه
خدا را پیوسته به احکام خداوندانه دستم گیر و به رشح خامه رحمت که غمامه بهار است و شمامه تتار مستم کن.
