منافات در زبان فارسی به معنای تناقض، تضاد یا عدم تطابق بین دو یا چند چیز است که نمیتوانند همزمان درست یا سازگار باشند.
جنبههای مختلف این مفهوم عبارتند از:
تناقض منطقی: در منطق، منافات به وضعیتی اشاره دارد که در آن دو یا چند گزاره یا فرضیه نمیتوانند همزمان درست باشند. به عنوان مثال، اگر بگوییم این شیء سبز است و این شیء سبز نیست به طور همزمان نمیتوانند صحیح باشند.
عدم تطابق: در بسیاری از موارد، به عدم تطابق بین دو یا چند مفهوم، ایده یا عمل اشاره دارد. برای نمونه، اگر یک فرد به ارزشهای اخلاقی خاصی پایبند باشد و در عین حال رفتارهایی را انجام دهد که با آن ارزشها تضاد دارند، میتوان گفت که بین رفتار او و ارزشهایش منافات وجود دارد.
در زمینه حقوق: ممکن است به تضاد بین قوانین، اصول یا مقررات اشاره داشته باشد. به عنوان مثال، اگر دو قانون در یک حوزه خاص با یکدیگر تضاد داشته باشند، میتوان گفت که بین آنها منافات وجود دارد.