استخراج کانی‌ها به فرآیند برداشت مواد ارزشمند از زمین، به‌ویژه از معادن، اطلاق می‌شود. این مواد شامل فلزات، زغال‌سنگ، شیل نفتی، سنگ‌های قیمتی، الماس، سنگ آهک، سنگ نمک، طلا، نقره، پتاس، شن، خاک رس و دیگر مواد مشابه هستند. برای به‌دست‌آوردن هر ماده‌ای که نمی‌توان از طریق کشاورزی تولید کرد یا به‌طور مصنوعی در آزمایشگاه یا کارخانه تولید نمود، ضروری است. به‌طور کلی، معدنکاری شامل استخراج هر نوع منبع تجدیدناپذیر مانند نفت، گاز طبیعی و حتی آب نیز می‌شود. استخراج سنگ و فلز از زمان‌های باستان توسط انسان انجام می‌شده است. فرآیندهای معدنکاری امروزی شامل جستجوی معادن، تحلیل ظرفیت سودآوری آنها، استخراج مواد مورد نظر و بازسازی زمین پس از بسته شدن معدن است. عملیات استخراج، چه در زمان فعالیت معدن و چه پس از آن، معمولاً تأثیرات منفی بر محیط زیست دارد. به همین دلیل، بسیاری از کشورها قوانینی برای کاهش این تأثیرات تصویب کرده‌اند. همچنین، موضوع ایمنی کار در معادن از دیرباز مورد توجه بوده و روش‌های نوین به‌طور قابل توجهی در بهبود ایمنی در این حوزه مؤثر بوده‌اند.
معدن
لغت نامه دهخدا
فرخار بزرگ نیک جایی است
گر معدن آن بت نوایی است.رودکی ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).قصبه این ناحیت شهر است که اسبیجاب خوانند شهری بزرگ است و با نعمت بسیار... و معدن بازرگانان همه جهان است. ( حدود العالم ). اندر دریا معدن مرجان است سخت بسیار. ( حدود العالم ). و در دریای کنافه معدن مروارید. ( حدود العالم ).
ز برد یمانی و تیغ یمن
دگر هرچه بد معدنش در عدن.فردوسی.از آن پس تن جانور خاک راست
سخنگوی جان معدن پاک راست.فردوسی.از ایرا ز شاهان سرت برتر است
که دریای تو معدن گوهر است.فردوسی.ما را گفتی میا بیش بدین معدنا
ما را دل سوخته ست عشق و ترا دامنا.ابوالحسن اورمزدی.ای سراپای معدن خرمی
چشم تو بردِلْم ْ نهاده کمی.خسروی ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).چه گفت گفت مرا جایگاه بر فلک است
به معدنی که همی زیر من رود کیوان.فرخی.نه به یک شغل ستوده ست و به یک موضع
که به هرکار ستوده ست و به هر معدن.فرخی.معدن علمی چنانکه مکمن فضلی
مایه حلمی چنانکه اصل وقاری.فرخی.اندر آن ناحیت به معدن کوچ
دزدگه داشتند کوچ و بلوچ.عنصری.به معدنی که همی وهم حاسدان نرسد
همی رساند شاه جهان سپاه و حشر.عنصری.گردن هر قمریی معدن جیمی ز مشک
دیده هر کبککی مسکن میمی ز دم.منوچهری.گر از دین ودانش چرا بایدت
سوی معدن دین و دانش بچم.ناصرخسرو ( دیوان چ سهیلی ص 263 ).خاک خراسان که بود جای ادب
معدن دیوان ناکس اکنون شد.ناصرخسرو.داناش گفت معدن چون و چراست این
نادانش گفت نیست که این معدن چراست.ناصرخسرو.این جهان معدن رنج و غم و تاریکی است
نور و شادی و بهی نیست در این معدن.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. (زمین شناسی ) جا و مرکز فلزات و سنگ ها که در زیر یا روی زمین به طور طبیعی انباشته شده، کان.
فرهنگ فارسی
کان، مرکزچیزی، جاومرکزفلزات واحجارکه درزیرزمین یاروی زمین بطورطبیعی انباشته شده، معادن جمع
( اسم ) ۱ - مرکز.۲- جایی در زیر زمین یا روی زمین که در آن فلزات و انواع سنگها ذخیره شده کان جمع: معادن. توضیح در تداول بفتح دال تلفظ شود.
غرب معدن دلو عدینه دوخته
فرهنگستان زبان و ادب
{mine} [زمین شناسی] حفره یا گودالی که برای استخراج نهشته های کانی در زمین ایجاد شود. کان * مصوب فرهنگستان اول
دانشنامه عمومی
استخراج سنگ و فلز از زمان های پیش از تاریخ توسط انسان انجام می شده است. فرآیندهای معدن کاری امروزی شامل جستجوی بدنه معادن، تجزیه و تحلیل ظرفیت سودآوری یک معدن پیدا شده، استخراج مواد مورد نظر و احیای نهایی زمین پس از بسته شدن معدن است.
عملیات استخراج، هم در طول دوره فعالیت معدن و هم پس از بسته شدن آن، معمولاً بر روی بر محیط زیست اثرات مخربی به جا می گذارد. از این رو، بیشتر کشورهای جهان مقرراتی را برای کاهش این تأثیرات منفی تصویب کرده اند. موضوع ایمنی کار نیز، مدت های طولانی است که نگران کننده است و شیوه های نوین بهبود چشمگیری در زمینه ایمنی در معادن به دنبال داشته است.
تکنیک های استخراج را می توان به دو نوع حفاری متداول تقسیم کرد: استخراج سطحی و استخراج زیرسطحی ( زیرزمینی ). امروزه استخراج سطحی بسیار رایج است و به عنوان مثال ۸۵٪ از مواد معدنی در آمریکا ( به استثنای نفت و گاز طبیعی )، از جمله ۹۸٪ سنگ های معدنی فلزی، به این روش استخراج می شوند.
مواد هدف به دو دسته کلی تقسیم می شوند: رسوبات جامانده ( ذخایر پلاسری )، که شامل مواد معدنی ارزشمند موجود در شن های رودخانه، شن های ساحلی و سایر مواد غیر تلفیقی است؛ و رسوبات لود ( lode deposits )، که شامل مواد معدنی با ارزش در رگه ها، لایه ها یا دانه های معدنی که به طور کلی در کل توده تخته سنگ پراکنده شده است. هر دو نوع کانسار معدنی، پلاسر یا لود، به دو روش سطحی و زیرسطحی استخراج می شوند.
استخراج برخی از مواد، از جمله بسیاری از عناصر کمیاب زمین و استخراج اورانیوم، با روش های کمتر متداولی مانند شستشوی درجا انجام می شود: در این روش هیچگونه حفاری نه در سطح و نه در زیرزمین انجام نمی شود. استخراج مواد معدنی هدف توسط این روش مستلزم محلول بودن آنها است، به عنوان مثال، پتاس، پتاسیم کلرید، سدیم کلرید، و سدیم سولفات که در آب حل می شوند. برخی از مواد معدنی مانند سنگ های معدنی مس و اکسید اورانیوم برای حل شدن به محلول های اسید یا کربنات نیاز دارند.
معدن (بافت). معدن یک روستا در ایران است که در دهستان خبر شهرستان بافت واقع شده است. معدن ۲۲ نفر جمعیت دارد.
معدن (تربت حیدریه). معدن یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان پایین رخ واقع شده است. معدن ۸۱ نفر جمعیت دارد.
معدن (مشکان). معدن روستایی در دهستان مشکان بخش مشکان شهرستان نی ریز استان فارس می باشد.
اهالی روستای معدن مشکان به شغل دامداری و کشاورزی مشغول هستند. این روستا در کنار باغ ها و مزرعه معدن برپا شده است.
جمعیت این روستا در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۲۰ نفر ( ۳۸ خانوار ) بوده است.
این روستا در کنار جاده مشکان به یزد و در ۵ کیلومتری شمال شهر مشکان واقع شده است و فاصله آن با مرکز شهرستان نی ریز ۷۰ کیلومتر است.
معدن (کیار). معدن روستایی در بخش ناغان شهرستان کیار از توابع استان چهارمحال و بختیاری است. چشمه آب گوگردی که برای امراض پوستی مفید است، نیز در این روستا قرار دارد.
ویکی واژه
giacimento
مرکزچیزی.
جایی در زیر یا روی زمین که در آن فلزات یا سنگ‌های مخصوص انباشته شده.
معادن.
جمله سازی با معدن
کای دل و دستت فنای قلزم و معدن ای سر کان را به باد داده ز ایمن
معدن شادیست این معدن جود و کرم قبلهٔ ما روی یار قبلهٔ هر کس حرم
تو خود حله کیسه بر قدر حور ببغداد خلد برین معدنش