زاگرس یک رشته‌کوه بزرگ و مهم در غرب ایران است که از شمال غربی کشور شروع شده و به سمت جنوب ادامه می‌یابد. این رشته‌کوه حدود ۱۲۰۰ کیلومتر طول دارد و مرز طبیعی بین فلات ایران و دشت‌های جنوبی کشور به شمار میرود. زاگرس از استانهای مختلفی مانند کردستان، کرمانشاه، همدان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و فارس عبور میکند و با وجود تنوع جغرافیایی و اقلیمی، به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی ایران شناخته میشود. این منطقه به خاطر زیبایی‌های طبیعی، کوههای بلند، دره‌های عمیق و چشمه‌های فراوان شهرت دارد. این رشته‌کوه همچنین محل زندگی انواع مختلفی از گیاهان و جانوران است و به عنوان یک اکوسیستم غنی شناخته میشود. علاوه بر اهمیت زیست‌محیطی، زاگرس به عنوان یک منبع مهم اقتصادی نیز شناخته میشود. منابع معدنی، جنگل‌ها و مراتع این منطقه به تأمین معیشت مردم محلی کمک میکند و همچنین به صنعت گردشگری نیز رونق می‌بخشد. کوهنوردی، طبیعت‌گردی و بازدید از جاذبه‌های طبیعی زاگرس، سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب میکند.
زاگرس
لغت نامه دهخدا
گیرشمن در کتاب ایران از آغاز تا اسلام آرد:کوههای مغرب یا سلسله زاگرس از شمال غربی به جنوب شرقی ممتد است و متجاوز از 1000کیلومتر طول و 200کیلومتر عرض دارد، ارتفاع این سلسله جبال به 1000 تا 1700 متر میرسد و شامل چینهای متوازی متعدد و دره هائی که 50 تا 100 کیلومتر طول و 10 تا 20 کیلومتر عرض دارند، میباشد. زیر مراتع واقع در دامنه های مرتفع کوههای فوق بقایای جنگلهای انبوه سابق که دارای بلوط، گردو، سندیان، بادام وحشی و پسته بوده، گسترده شده است. پایینتردر دره های مرتفع مو، انجیر و انار میروید. در این مناطق گندم، جو، خشخاش، پنبه و تنباکو بسیار کاشته میشود. گرمای تابستان در دره های پست مردمی را که بتربیت بز، میش و اسب اشتغال دارند مجبور میکندکه به مراتع مرتفع صعود نمایند بدین وجه بخش بزرگی از سکنه بزندگانی چادرنشینی که طبیعت و آب و هوا بدانان تحمیل کرده است ادامه میدهند. در قسمت مرکزی زاگرس برآمدگی تیزی مجزّا میشود که بسوی مغرب میرود و داخل دشت بین النهرین میشود و پیچی در رود دجله که در این نقطه به فرات نزدیک میشود ایجاد میکند. برآمدگی مذکور شکل کاردی را دارد که گوئی دشت را از بالا تهدید میکند. از همین جا یعنی لرستان کنونی بود که کاسیان در هزاره دوم ق. م. به بابل حمله بردند و مدتی متجاوز از پنج قرن بر آنجا تسلط داشتند. ( ایران از آغاز تا اسلام ترجمه دکتر معین ص 2 و 3 ). و رجوع به التدوین، تاریخ اسلام فیاض ص 128 و 145 و تاریخ ادبیات ادوارد براون و ایران باستان ج 1 ص 116 و ج 2 ص 1907 و ج 3 ص 2515 و 2500 و 2482 و 2209 و پاطاق، جبل الطاق، پشتکوه و پیشکوه در این لغت نامه شود.
فرهنگ فارسی
سلسله طوایفی هستند که در ادوار قبل از تاریخ و پیش از ظهور آریاییهایی که ما می شناسیم از یکی از نقاط آسیا مهاجرت کرده به کوهستان زاگرس آمده اند
فرهنگ اسم ها
معنی: نام رشته کوهی که از مغرب ایران تا شرق ترکیه و شمال عراق ادامه دارد، ( اَعلام ) نام رشته کوهی که از مغرب ایران تا شرق ترکیه و شمال عراق ادامه دارد که همان کوههای پشتکوه کنونی یا پاطاق است و یونانیان آن را زاگرس گفته اند، رشته کوهی که از جنوب غربی ایران شروع می شود و تا شرق ترکیه و شمال عراق ادامه دارد، پشتکوه
ویکی واژه
نام یکی از دو رشته کوه در ایران به پهنای ۲۰۰ کلیومتر از شمال غرب تا جنوب غرب. شکل درست اصطلاح زاگرُس بوده و زا + گروس به معنای زادگاه قوم گروس (کورت یا کورد) هست. واژه های گروس، کروس، کورت، کورد، کورش،کوروات، کرد، گرد همه یکی هستن فقط در نواحی جغرافیایی تلفظ آن تغییر کرده. در استانهای کرمانشاه و کردستان طوایف کوردزبانی زندگی می کنند که خود را گروس و زبان خود را کوردی گروسی می نامند.
جمله سازی با زاگرس
اُشْتُرانْ‌کوه،مشهور به آلپ ایران، بلندترین نقطه استان لرستان، رشته‌کوهی در شرق استان لرستان، واقع در بین شهرستان های ازنا و الیگودرز است. و یکی از بلندترین رشته‌کوه‌های زاگرس است. بلندترین قله این رشته‌کوه به نام سن‌بران به ارتفاع ۴۱۵۰ متر است و یکی از ۱۵۱۵ قله بسیار برجسته جهان به‌شمار میرود. این رشته‌کوه سرچشمه یکی از سرشاخه‌های اصلی رود دز به نام ماربره است که در دوره کوهزایی آلپی جدید ایجاد شده‌است.
در فاصله چند کیلومتری از منطقه مسکونی روستا قناتی به نام چشمه صفا وجود دارد که در آنجاآثار سکونت مردمانی در گذشتگان مشهود است،در نزدیکی قنات آسیاب آبی و در جایی دیگر تپه ای تاریخی به نام تپه نامدار خوانی که جزء آثار ملی و به شماره۱۶۰۲۷ ثبت گردیده وجود دارد که نشانگر تاریخ و قدمت روستا است. روستای آب پرده در منطقه ای خوش آب و هوا و خنک واقع شده و روستایی سر سبز و تفریحی است. روستای آب پرده درمحدوده رشته کوه های زاگرس قرار دارد.
کوههای زاگرس شامل کمربندی از کوههای چین‌خورده است که از برخورد صفحه آفریقا با صفحه اوراسیا پدید آمده‌است. این کوهها در غرب، جنوب و شرق با نواحی بیابانی و نیمه‌بیابانی احاطه شده‌است. علف‌زارهای خشک، بوته‌زارها و بیابان‌های پست میان‌رودان و جنوب ایران در سمت غرب این کوهها و بیابان‌های دشتی فلات ایران در شرق آن گسترش یافته‌اند. سرزمین کوهستانی ارمنستان و کوههای البرز نیز در شمال آن گسترده شده‌اند.
اساطیر کردی اصطلاحی است جمعی برای باورها و اعمال گروهی از مردمان باستانی که از نظر فرهنگی، قومی یا زبانی مرتبط هستند که در کوههای کردستان شمال غربی زاگرس، شمال بین النهرین و جنوب شرقی آناتولی ساکن بودند. این باورها شامل دین بت پرستی هندواروپایی آنها قبل از گرویدن به اسلام و همچنین اسطوره ها، افسانه ها و فولکلور محلی است که آنها پس از مسلمان شدن تولید کردند.
شجاع الدین خورشید، فرزند ابوبکر سرانجام در نیمه قرن ششم قمری توانست حکومت لرستان را به دست بیاورد و دودمان اتابکان لر کوچک را تأسیس کند که به مدت پنج قرن بر بخش گسترده‌ای از عراق عجم و رشته کوه زاگرس حکومت کرد.
قدیمی‌ترین نرگس‌زار ایران و زادگاه اصلی آن متعلق به شهرستان بهبهان است و پس از آن در شهرهای دیگر استان فارس و خوزستان هم به مقادیر اندکی وجود دارد. گل نرگس را می‌توان در دشت‌ها و کوهپایه‌های زاگرس در استانهای ایلام، لرستان، خوزستان، فارس، کهگیلویه و بویر احمد مشاهده کرد.
