آغا

آغا به عنوان یک عنوان محترمانه و باارزش در فرهنگ و تاریخ ما، نماد احترام و ارادت به شخصیت‌ها و افرادی است که در جامعه دارای مقام و منزلت ویژه‌ای هستند. این واژه، به ویژه در میان اقوام و گروه‌های مختلف، به عنوان نشانه‌ای از ارادت و محبت به افراد مورد احترام به کار می‌رود. آغا معمولاً به کسانی اطلاق می‌شود که در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی یا فرهنگی تأثیرگذار بوده و نقش مهمی در شکل‌دهی به ساختارهای اجتماعی ایفا کرده‌اند. در بسیاری از جوامع، این عنوان به نوعی به اعتبار و منزلت فردی اشاره دارد که فراتر از صرفاً مقام اجتماعی است و به ویژگی‌های اخلاقی و انسانی نیز بستگی دارد. در گذشته، آغاها نه تنها به عنوان سرپرستان جوامع محلی شناخته می‌شدند، بلکه در زمینه‌های مختلفی چون کشاورزی، تجارت و سیاست نیز نقش مؤثری ایفا می‌کردند. امروزه نیز این عنوان همچنان در برخی از جوامع و فرهنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و نشان‌دهنده پیوند عمیق فرهنگی و اجتماعی بین نسل‌هاست. با توجه به تحولات اجتماعی و فرهنگی، درک و تفسیر این واژه به ما کمک می‌کند تا ارتباطات انسانی را در چارچوب احترام و ارادت به یکدیگر بهتر درک کنیم و به ارزش‌های انسانی و ارتباطات اجتماعی بیشتر اهمیت دهیم.

لغت نامه دهخدا

( آغا ) آغا. ( ترکی، اِ ) خاتون. بی بی. سیده. ستی. بانو. بیگم. خانم. || زن. حرَم: اما شرط رعایت اصناف اربعه، اول جانب حرمهای بزرگ اگرچه در ازمنه سالفه، خصوص ملوک عجم، خواتین را در مهمات ملکی و دولت ملاحظه بسیار نمی بود و امور سلطنت بارادت یا عدم ارادت ایشان زیاده تعلقی نمیداشت ولیکن خاقانان ترکستان را قاعده این بود که مطلقاً در جمیع وقایع مشورت با آغایان کردندی و رای ایشان بر جمیع اهل استشارت مقدم بودی و سلاطین ترکمان نیز در اصل چون پرورده دولت ایشانند همان طریقه قدوه و دستور خود دارند و بناء کلیات امور بر صوابدید ایشان نهند پس پناه بحمایت ایشان بردن ازجمله ضروریات است و آن چنان باید که بعد از عدم اختلاط آغایان با لواحق و حواشی ایشان که در مقام قرب باشند علی اختلاف طبقاتهم از احسان این کس محروم نباشند. ( از اندرزنامه منسوب به خواجه نظام الملک ). || کلمه احترامی است که بر سر نام خادمان یعنی خواجه سرایان درآرند، چنانکه آقا در دیگر مردم: آغابشارت. آغاجوهر.

فرهنگ معین

( آغا ) [ تر. ] (ص. اِ. ) ۱ - خاتون، خانم. ۲ - زن، زوجه. ۳ - عنوانی که برای احترام به اول اسم خواجه سرایان افزوده می شد. مثل آغاالماس، مبارک آغا.

فرهنگ عمید

( آغا ) کلمۀ احترام که با نام شخص به خصوص با نام زنان و خواجه سرایان ذکر می شود. &delta، دربارۀ مردان آقا می گویند.

فرهنگ فارسی

( آغا ) ( صفت اسم ) عنوانی که بدنبال یا در ابتدای اسامی خواجه سرایان افزوده میشد مثل ( مبارک آغا ) و ( آغاالماس ) و غیره.
خاتون بی بی
کلمه احترام که بانام شخص بخصوص بانام زنان ذکرشود، درباره مردان آقامیگویند

جملاتی از کلمه آغا

زن کم‌سخن گفت آری نکوست هم آغاز هر کار و فرجام ازوست
چون دل من عاشقی آغاز کرد گفتم آعاز تو را انجام نیست
خجل باز گردیدن آغاز کرد که شرم آمدش بحث این راز کرد
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم