واژه‌ی «افاعیل» جمع «فعل» است و در لغت عرب به معنای کارها، اعمال و حرکات است. در متون قدیمی و ادبیات عربی و فارسی، این واژه اغلب برای اشاره به افعال یا کارهایی به کار می‌رود که انجام شده یا انجام می‌شود. به عبارت دیگر، «افاعیل» بیانگر مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و عملکردها است که انسان یا موجودات دیگر انجام می‌دهند.
در دستور زبان عربی، «افاعیل» همچنین به عنوان یکی از قالب‌های وزن‌بندی شعری و صرفی به کار می‌رود. در عروض و قافیه‌های شعر فارسی و عربی، این واژه برای نشان دادن الگوهای وزنی افعال و هجاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب، افاعیل نه تنها معنای عملی دارد بلکه از نظر ادبی و شعری نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.
در متون فلسفی و کلامی اسلامی نیز، این واژه به معنای کارهای خداوند و نظام هستی به کار رفته است. عالمان و متفکران اسلامی از آن برای توضیح اعمال و افعال الهی استفاده می‌کرده‌اند تا نشان دهند که هر کاری که در عالم رخ می‌دهد، تحت یک نظم و ترتیب معین است. بنابراین، این کلمه هم معنای لغوی و هم معنای مفهومی و فلسفی دارد که بسته به متن، می‌تواند متفاوت باشد.
