شب کلاه به طور کلی به کلاهی اطلاق میشود که در هنگام شب، بهویژه هنگام خواب، بر سر گذاشته میشود. این نوع پوشش، همانطور که در منابعی چون ناظمالاطباء و فرهنگ نظام ذکر شده، با هدف گرم نگه داشتن سر و جلوگیری از نفوذ سرما در طول شب طراحی شده است. استفاده از این کلاه در شب، امری رایج در میان افرادی بوده که به آسایش و حفظ دمای بدن خود در هنگام خواب اهمیت میدادند. به عنوان مترادفی برای عرقچین نیز به کار رفته است. عرقچین، کلاهی نرم و معمولاً بدون لبه است که اغلب از جنس پارچههای لطیف مانند نخ یا پنبه ساخته میشود و بر روی سر قرار میگیرد. شباهت این دو در جنس نرم و راحتی آنها و همچنین کاربرد احتمالیشان در هنگام استراحت، موجب این هممعنی شدن شده است. علاوه بر این، در برخی تعاریف، به کلاه سیاه نیز اشاره دارد. این کاربرد ممکن است به نوع خاصی از کلاهها اشاره داشته باشد که رنگ سیاه آنها، شاید به دلیل جنس یا کاربرد خاص در شب، به این نام خوانده میشدند. این تنوع در معانی، نشاندهنده گستردگی و انعطافپذیری زبان فارسی در توصیف اشیاء و کاربردهایشان در طول زمان است.
شبکلاه
لغت نامه دهخدا
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
جمله سازی با شبکلاه
آن جبه سیاهت، وآن چرب شبکلاهت، بد یادگار گویا، از دوره کیانی
شبکلاه حاجی و شال کمر چنته قلیان و دیگ و دیگبر