جن‌گیر به فردی اطلاق می‌شود که مدعی توانایی برقراری ارتباط و اعمال نفوذ بر موجودات فراطبیعی، به ویژه جن‌ها، است؛ موجوداتی که در باورهای فرهنگی و دینی مختلفی جای دارند. فعالیت‌های اصلی یک جن‌گیر شامل تلاوت اوراد و اذکار خاص، و نوشتن و ارائه دعا یا طلسم است که باور بر این است که موجب حفاظت، شفا یا تأثیرگذاری بر جن‌ها می‌شود. رکن اساسی ادعای آن‌ها، داشتن ارتباط مستقیم یا رابطه‌ای خاص با این موجودات روحانی است که به آن‌ها اجازه می‌دهد جن‌ها را، به‌خصوص آن‌هایی که گفته می‌شود افراد را مبتلا به امراض روحی یا روانی می‌کنند، آرام کنند، دور سازند یا تسخیر نمایند.
در جوامعی که چنین باورهایی رواج دارد، جن‌گیر اغلب نقش مهمی، هرچند گاهی بحث‌برانگیز، ایفا می‌کند. معمولاً افرادی که دچار مشکلات نامشخص، پریشانی شدید روانی یا علائم جسمی‌ای هستند که علم پزشکی قادر به تشخیص یا درمان قطعی آن‌ها نیست، به سراغ جن‌گیر می‌روند. توانایی درک شده جن‌گیر در ارتباط یا کنترل جن‌ها، به عنوان راهی برای تشخیص علت اصلی این بیماری‌ها تلقی می‌شود که اغلب به تسخیر شیطانی یا نفوذ بدخواهانه جن‌ها نسبت داده می‌شود. روش‌های آن‌ها ممکن است شامل تشریفات پیچیده، استفاده از اشیاء نمادین خاص و جلسات طولانی مشاوره روحانی باشد که همگی با هدف دفع یا آرام کردن موجود روحانیِ درگیرِ آزار، انجام می‌پذیرد.
کاربرد و درک مفهوم جن‌گیر عمیقاً در بافت‌های فرهنگی و دینی خاصی ریشه دارد و اغلب از تفاسیر متون دینی و فولکلور الهام می‌گیرد. در حالی که برخی، جن‌گیر را به عنوان یک شفاگر یا محافظ روحانی مشروع می‌دانند، عده‌ای دیگر با دیده تردید یا حتی محکومیت کامل به این اعمال می‌نگرند و آن‌ها را کلاهبردار یا افرادی که در فعالیت‌های روحانی مضر یا غیرمجاز دخالت دارند، قلمداد می‌کنند. بنابراین، اثربخشی و مشروعیت کار جن‌گیر تابع تفاسیر گوناگونی است که بسته به باورهای فردی، دیدگاه‌های اجتماعی و چارچوب دینی یا فرهنگیِ به‌کاررفته، بسیار متفاوت است. این جایگاهی است که در تقاطع پیچیده ایمان، افسانه و تجربه انسانی از رنج و ناشناخته‌ها قرار دارد.
