دانشنامه اسلامی
از این رو، توجه به اقتضائات زمان و مکان کم و بیش در میان فقیهان گذشته و معاصر وجود داشته است. اما پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی که نگرش فقیهانه در بسیاری از حوزه های اجتماعی و حکومتی و حتی در حوزه فردی، بیشتر مورد اهتمام فقها و به ویژه امام خمینی قرار گرفت، توجه افزون تر به عنصر زمان و مکان در امر افتا ضرورتی بیش تر یافت و این جا یکی از نقاطی است که ( اجتهاد پویا ) از (اجتهاد ایستا) تمایز پیدا می کند.
تسلط فقیه به مبانی استنباط
البته سخن گفتن از (اجتهاد پویا) بسیار آسان است، اما پای بندی به این روش، چالش برانگیز و دشوار می نماید؛ زیرا فقیه ، هم باید به مبانی استنباط فقه شیعه پای بند باشد و هم عنصر زمان و مکان را در استنباط حکم دخالت دهد، هم باید به دور از تحجّر بیندیشد و هم باید پاسخگوی نیازها باشد. در این جاست که تسلط به باب های مختلف فقهی، فهم عمیق، خبرویت، همه جانبه نگری و آشنایی با نیازهای زمان و مکان، توجه به شرایط مکلف و…می تواند به یاری فقیه آید و به استنباطی بینجامد که متناسب با اقتضائات این زمانه است.
معرفی کتاب فقه و زمان
معرفی کتاب (فقه و زمان) ـ که حاوی برخی از مقالات آیت اللّه محمد ابراهیم جناتی است ـ از آن رو انجام می پذیرد که اولاً، خوانندگان را با نگرش مؤلف این اثر آشنا می سازد و ثانیاً، طرح گوشه ای از مباحث آن می تواند زمینه سازی نقادی های فقیهانه باشد.کتاب حاضر به همت مؤسسه فرهنگی ـ هنری احیاگری اندیشه دینی (قم) ـ تدوین شده و در تابستان ۱۳۸۵ به چاپ رسیده است.کتاب (فقه و زمان) پس از ارائه گزارشی از زندگی و کارنامه علمی نویسنده، به مباحث زیر می پردازد: ( اجتهاد مطلوب )، (بررسی شیوه اصولیِ احتیاطی در مقام بیان حکم)، (بلوغ امری طبیعی است، نه تعبدی)، (موقعیت زنان از نگاه مبانی اجتهادی)، (حجاب از نگاه مبانی فقهی)، ( ارتداد از دیدگاه مذاهب اسلامی)، (حکم زبایح اهل کتاب از نگاه فقه اجتهادی )، (تئوری طهارت ذاتی مطلق انسان ( کافر کتابی ، مشرک ، ملحد و…))، ( موسیقی غنایی ).
اجتهاد مطلوب
...
