بحرالروم

فرهنگ فارسی

دریایی است بزرگ میان سه قاره آسیا اروپا آفریقا . مساحت آن سه میلیون کیلو متر مربع و عمیق ترین نقاط آن ۴۴٠٠ متر است . در مغرب به وسیله تنگه جبل طارق به اقیانوس اطلس متصل می گردد . و از مشرق به وسیله ترعه سوئز به بحر احمر مربوط است . و آن یکی از مهمترین دریا های عالم از لحاظ کشتی رانی و حمل و نقل و نزدیکترین راه دریایی بین اروپا و آسیای جنوبی و شرقی است بحر متوسط بحر ابیض متوسط بحر احمر مدیترانه .

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:مدیترانه، دریای

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بحرالروم، (دریای یونانیان) یا البحرالرومی، نامهای دیگر مدیترانه است که از دورانهای قدیم مخصوصاً به شرق مدیترانه، یعنی جایی که احتمال تلاقی با بحریه روم شرقی می رفت، اطلاق می شده است. با گسترش فتوحات مسلمانان ، این نامها بر سراسر مدیترانه اطلاق شد و هنوز هم بحرالروم نام متداول این دریاست که آن را البحرالشامی یا بحرالشام و بحرالمغرب نیز نامیده اند. دریایی که به اینهمه نام خوانده شده است، به زعم جغرافیدانان مسلمان، در مسافتی دور از مغرب تنگه جبل طارق (زُقاق) آغاز می شد؛ و آن را خلیجی از دریای مغرب (البحر المحیط المغربی) نیز می دانستند.
افسانه های رایج حاکی از آن بود که بحرالروم بر اثر حفر تنگه جبل طارق به وسیله بَنْودَلوُکَه در سرزمینی که قبلاً خشکی بوده به وجود آمده است.
بنودلوکه از اخلاف ملکه دَلوُکه بوده اند که بر اساس این افسانه ها پس از فرعون و خروج بنی اسرائیل در مصر حکومت می کرده است و برای ایجاد سد میان خود و شاه یونان ، به حفر تنگه اقدام کرد.
به موجب افسانه ای دیگر، حفر تنگه و اتصال بحرالروم به بحرالمحیط به دستور اسکندر و به درخواست اسپانیاییهای قدیم (اِشْبان) که می خواستند از بربرها جدا باشند، ایجاد شده است.
دمشقی از پلی افسانه ای که گویند اسکندر به همین مناسبت بنا نهاده شرح مفصّلی، همراه با نقشه آن، آورده است.
موقعیت جغرافیایی
وصفهای بحرالروم بترتیب از مغرب آغاز می شود و معمولاً، در امتداد ساحل جنوب، به سمت مشرق پیش می رود؛ بدین ترتیب از سَلا یا حتی السُوس الاَقصی ' و پس از طَنْجَه و سَبْتَه (سوتا) به طَرَابُلُس و اسکندریه و دهانه های نیل و بعد به سمت شمال در طول ساحل شام به اَنطاکیه و بندرگاهش موسوم به سُوَیْدِیَّه تا ثُغور (مرزها) و از آن جا به سمت مغرب در طول ساحلِ بلاد روم (آسیای صغیر) به قسطنطنیه و الارض الصغیره (خاک اصلی یونان) و بَلْبُونُس و قَلَّورِیَه و اَنکُوَرْدَه و افْرَنْجَه (فرانسه) و مجدداً به سمت جنوب به طرف اَنْدَلُس ( اسپانیا ).
البته چنین می پنداشتند که هرکس می تواند، لااقل نظراً، بحرالروم را دور بزند تا به نقطه ای در اسپانیا مقابل جایی که از آن حرکت کرده برسد؛ و دیگر این که تمام کشورهای جنوب آن، مسلمان و ممالک شمال آن مسیحی اند.
ابعاد بحرالروم
درباره ابعاد دریای روم، اقوال مختلف است؛ مسعودی طول آن را حدود ۰۰۰، ۸ و عرض آن را ۹۶۵ تا ۲۹۰، ۱ کیلومتر دانسته، ولی از تخمین دیگری که به کِندی و شاگردش سرخسی نسبت داده اند، یعنی طول ۶۵۰، ۹ و عرض ۶۴۳ کیلومتر، نیز اطلاع داشته است.
ابن فقیه طول دریای روم را از انطاکیه تا جزایر سعادت (جزایر قناری) ۵۰۰، ۲ فرسخ و عرض آن را ۵۰۰ فرسخ دانسته و مقدسی نیز همین ابعاد را از او نقل کرده است.
مسعودی متذکر شده است که دریانوردان در این باره با فلاسفه اختلاف عقیده داشته و ابعاد بحرالروم را بیش تر می دانسته اند (طول واقعی دریای روم حدود ۹۰۰، ۳ کیلومتر و بیشترین عرض آن حدود ۶۰۰، ۱ کیلومتر است).
مراکشی ، منجم قرن هفتم، برآورد تقریباً دقیقی از طول دریای روم به عمل آورده است.
بحرالروم از دریاهای اصلی
...