محبت

محبت.[ م َ ح َب ْ ب َ ] ( از ع، اِمص ) محبة. دوست داشتن. ( جرجانی ). صاحب غیاث اللغات و به تبع او صاحب آنندراج آرد که کلمه بفتح میم صحیح است و آنچه به ضم مشهور است غلط است چه مصدر میمی از ثلاثی مجرد به ضم اول مستعمل نشده است. ( از غیاث ) ( از آنندراج ). || مهر. ودّ. وداد. دوستداری. دوستی. مودت و عشق. ( ناظم الاطباء ). حب: با آنچه ملک عادل انوشیروان کسری بن قباد را سعادت ذات... و محبت علم... حاصل است می بینم که کارهای زمانه میل به ادبار دارد. ( کلیله و دمنه ). شربتهای تلخ که آن روز تجرع افتد واجب کند که محبت دنیا را بر دلها سرد کند. ( کلیله و دمنه ).

محبت، مهرورزی یا علاقه ( به انگلیسی: affection ) «روحیه یا حالت روحی یا جسمی» است که اغلب با احساس یا نوعی عشق همراه است، خود اسم محبت پسرانه است و در این موارد اسم محبته می تواند برای مؤنث استفاده شود، اما این احساس و عشق سبب به ایجاد شاخه هایی در فلسفه و روان شناسی در مورد احساسات و همچنین بیماری و تأثیرگذاری شده است. «محبت» به طور عام به معنی احساس یا نوع عشق استفاده می شود که از حسن نیت یا دوستی فراتر می رود. نویسندگان اخلاق عموماً از این کلمه برای اشاره به حالت خاص احساسیِ پایدار و متناوب استفاده می کنند. برخی افراد محبت را با توجه به ویژگی رها بودن از عنصر خاص شهوانی، از اشتیاق تمییز می دهند. 
حتی یک ابراز محبت بسیار ساده می تواند طیف گسترده ای از واکنش های احساسی را به همراه داشته باشد: از خجالت گرفته، تا انزجار، لذت و آزار. محبت همچنین تأثیر فیزیکی متفاوتی بر دهنده و گیرنده دارد. 
به طور دقیق تر، این کلمه به هیجانی محدود شده که مخاطب آن یک موجود زنده مانند انسان یا حیوان است. محبت با اشتیاق ( به انگلیسی: passion ) مقایسه می شود که از «پاتوس» یونانی گرفته شده است. در نوشته های رنه دکارت فیلسوف فرانسوی، باروخ اسپینوزا فیلسوف هلندی، و بیشتر نوشته های اولین اخلاق شناسان انگلیسی این گونه به چشم می خورد. با این حال، به دلایل مختلف ( به عنوان مثال، این که این حس شامل اضطراب یا هیجان نیست و نسبتاً ثابت و سازگار با نبودِ کلی عنصر جسمانی لذت بخش است )، محبت عموماً از اشتیاق متمایز می شود. در این مفهوم محدودتر، این کلمه نقش مهمی در سامانه های اخلاقی ایفا کرده است که در آن ها از محبت های اجتماعی یا وابسته به پدر و مادر، به عنوان بخشی از تعهدهای اخلاقی صحبت می شود. 

[ویکی فقه] عشق و محبت، گاهی صادق و حقیقی است و گاهی کاذب و بی‏معنا. یکی از معیارهای اخلاقی حیات‏بخش مکتب اسلام «عشق و محبت‏» است.
قرآن کریم در مورد محبت می‏فرماید: 
«و من الناس من یتخذ من دون الله اندادا یحبونهم کحب الله و الذین آمنوا اشد حبا لله...». 
«بعضی از مردم معبودهایی غیر از خداوند برای خود انتخاب می‏کنند و آن‏ها را همچون خدا دوست دارند، اما آنهایی که ایمان دارند، محبت‏شان به خدا شدیدتر است...». 
مورد محبت مؤمنان و بت پرستان
مؤمنان به خدا دل بسته‏اند و دوستان او هستند ولی مشرکان و کافران دوستان بت ها هستند، اما محبت مؤمنان به خدا از محبت‏بت پرستان بیشتر است؛ چون هیچ زیبایی به اندازه خدا جمیل نیست و هیچ معرفتی به اندازه معرفت او کمال نیست و هیچ انسانی به اندازه مؤمن عارف نیست، از این‏رو هیچ انسانی به اندازه مؤمن، عاشق و محب نیست.
مؤمنان مردمی اندیشمند و دانا هستند و هرگز ذات پاک او را که منبع همه کمالات است، رها نمی‏کند. 
هر میل و محبتی در برابر عشق به خدا در نظر مؤمنان بی‏ارزش و ناچیز است. اصولا آنها غیر او را شایسته عشق و محبت نمی‏بینند؛ زیرا عشق حقیقی همیشه متوجه نوعی از کمال است. انسان مؤمن هرگز عاشق عدم و کمبودها نمی‏شود، بلکه همواره دنبال هستی و کمال می‏رود و به همین‏دلیل آن کسی که هستی و کمالش از همه برتر است، از همه کس به عشق‏ ورزیدن و محبت‏ سزاوارتر است. 
همان‏طور که آیه فوق می‏گوید: عشق و علاقه افراد با ایمان نسبت‏به خدا از عشق و علاقه بت‏پرستان به معبودهای پنداریشان ریشه‏دارتر و عمیق‏تر است. 
چرا چنین نباشد؟ آیا کسی که واقعیتی را دریافته و به آن عشق و محبت می‏ورزد با کسی که گرفتار خرافه و تخیل است می‏تواند یکسان باشد؟. 
← علت واقعی بودن محبت مؤمنان
در دایره خلقت، محبت‏به پنج درجه تقسیم می‏شود:
الف) محبت نزولی: مانند محبت والدین نسبت‏به فرزند.
ب) محبت صعودی: مانند محبت فرزند نسبت‏به والدین.
ج) محبت عرضی: مانند محبت‏بین زن و شوهر و خواهر و برادر.
د) محبت خیالی: مانند محبت‏بین مردم.
ه) محبت فطری:مانند محبت‏بین خدا و بنده.