- پزشکی با کمک فناوری (Medical Technology): استفاده از دستگاهها، ابزارها و تکنیکهای مهندسی برای تشخیص، درمان و مدیریت بیماریها. این میتواند شامل تجهیزات تصویربرداری، سیستمهای تشخیصی و حتی دستگاههای ایمپلنت باشد.
- سیستمهای زیستی (Biological Systems): مجموعهای از ارگانها و اجزاء بیولوژیکی که در بدن انسان یا دیگر موجودات زنده کار میکنند. این سیستمها معمولاً شامل دستگاههای مختلفی هستند که مهندسی پزشکی میتواند آنها را تحلیل و بهبود دهد.
- تصویربرداری پزشکی (Medical Imaging): فرآیند ایجاد تصاویر داخلی بدن به منظور تشخیص، درمان و پیگیری وضعیت بیمار. این تصاویر میتوانند شامل سیتیاسکن، امآرآی، اولتراسونیک و رادیوگرافی باشند.
- سیستمهای زیستالکترونیکی (Bioelectronic Systems): سیستمهایی که از تکنولوژیهای الکترونیکی برای تعامل با بدن انسان یا حیوان استفاده میکنند. نمونههایی از این سیستمها شامل ضربانسازها و دستگاههای الکتروانسفالوگرافی (EEG) هستند.
- مهندسی بافت (Tissue Engineering): فرآیند ساخت و تولید بافتهای مصنوعی به منظور ترمیم یا جایگزینی بافتهای آسیبدیده بدن انسان. این شاخه از مهندسی پزشکی به ایجاد بافتهایی مانند پوست، غضروف، استخوان و عروق میپردازد.
- پروتز (Prosthesis): اعضای مصنوعی که برای جایگزینی اعضای از دست رفته بدن انسان طراحی میشوند. پروتزها میتوانند شامل دستها، پاها یا اعضای داخلی مانند مفاصل باشند.
- اندازهگیری زیستی (Bio-measurement): فرآیند اندازهگیری ویژگیهای بیولوژیکی بدن مانند سیگنالهای الکتریکی، دما، فشار و سایر دادههای فیزیولوژیکی به منظور تحلیل وضعیت بیمار.
- سیستمهای بازخورد (Feedback Systems): سیستمهایی که به کمک سیگنالهای ورودی، عملکرد خود را تغییر میدهند. در مهندسی پزشکی، این سیستمها به عنوان مثال در تنظیم دستگاههای تنفسی یا ضربانسازهای قلب استفاده میشوند.
- بیوالکتریک (Bioelectricity): مطالعه و استفاده از جریانهای الکتریکی در سیستمهای بیولوژیکی. این علم به بررسی فعالیتهای الکتریکی در سلولها و اعضای بدن انسان مانند عضلات و اعصاب میپردازد.
- مدلسازی بیولوژیکی (Biological Modeling): استفاده از مدلهای ریاضی و شبیهسازیهای کامپیوتری برای درک و پیشبینی رفتارهای بیولوژیکی. این مدلها میتوانند به مهندسان پزشکی کمک کنند تا دستگاهها یا درمانهای جدید را طراحی کنند.
- سیستمهای کنترل پزشکی (Medical Control Systems): سیستمهای کنترلی که برای نظارت و تنظیم عملکرد دستگاههای پزشکی و درمانی به کار میروند. این میتواند شامل دستگاههای پزشکی هوشمند مانند دستگاههای فشار خون یا سیستمهای تنظیم کننده دمای بدن باشد.
- ارتوپدی (Orthopedic Engineering): طراحی و توسعه دستگاههای کمکی برای درمان آسیبها و اختلالات اسکلتی-عضلانی. این شامل پروتزها، وسایل ارتوپدی و سیستمهای اصلاح کننده وضعیت بدن میشود.
- تزریق دارو (Drug Delivery): فرآیند رساندن دارو به بدن به شکلی که بتواند به درستی عمل کند. این میتواند شامل طراحی سیستمهای خاصی برای انتقال دارو به بخشهای مختلف بدن مانند سیستمهای تزریق، نانوذرات دارویی یا قرصهای خاص باشد.
- نانوپزشکی (Nanomedicine): استفاده از فناوری نانو برای درمان بیماریها و بهبود روشهای تشخیصی. این شامل طراحی نانوذرات و نانوماشینها برای انتقال داروها به سلولها و بافتها است.
- آزمایشهای بیوشیمیایی (Biochemical Testing): آزمایشهایی که برای بررسی ویژگیهای شیمیایی بدن، نظیر غلظت گلوکز یا پروتئینها در خون، به کار میروند. این آزمایشها معمولاً با استفاده از دستگاههای آزمایشگاهی انجام میشوند.
- معاینه پزشکی از راه دور (Telemedicine): استفاده از تکنولوژیهای ارتباطی برای ارائه خدمات پزشکی از راه دور. این شامل مشاوره پزشکی آنلاین، تصویربرداری پزشکی از راه دور و بررسی وضعیت بیمار به صورت مجازی است.
- زیستمواد (Biomaterials): مواد مصنوعی که برای استفاده در بدن انسان طراحی شدهاند. این مواد میتوانند شامل پروتزها، ایمپلنتها و بافتهای مصنوعی باشند.
- پردازش سیگنالهای زیستی (Bio-signal Processing): تحلیل سیگنالهای بیولوژیکی (مانند ECG، EEG، EMG) با استفاده از الگوریتمهای پردازش سیگنال به منظور استخراج اطلاعات مفید برای تشخیص و درمان بیماریها.
- سیستمهای هوشمند پزشکی (Smart Medical Systems): سیستمهایی که از الگوریتمها و هوش مصنوعی برای نظارت، تجزیه و تحلیل و پیشبینی وضعیت سلامت بیماران استفاده میکنند.
- مهندسی عصبی (Neuroengineering): شاخهای از مهندسی پزشکی که به طراحی و توسعه دستگاهها و تکنیکهایی میپردازد که به تعامل با سیستم عصبی انسان کمک میکند، مانند ایمپلنتهای مغزی یا دستگاههای تحریک الکتریکی.
