دانشنامه اسلامی
بر اساس نوشته های تاریخ نگاران دوره صفوی، او احتمالاً در ۸۰۲ به دنیا آمده است سخاوی تاریخ تولد او را اوایل سده نهم دانسته و ابن تَغری بِردی ۸۱۰ یا بعد از آن را احتمال داده است.قرایوسف، پدر جهانشاه، پس از درگذشت تیمور گورکانی (متوفی ۸۰۷) و از آزادی از زندان، برای پس گرفتن سرزمینهای خود در مشرق آناطولی و آذربایجان، حرکت خود را از سوریه آغاز کرد و مهمان مجدالدین عیسی بن اَرتُق، حکمران شهر ماردین شد. از طرفی می دانیم جهانشاه در همین ایام به دنیا آمد و بنابراین قول بیشتر منابع که تولد او را در ۸۰۸ در مدرسه ماردین ذکر کرده اند به صواب نزدیک تر است.
حکومت بعد از پدر
جهانشاه چهارمین پسر از شش پسر قرایوسف، بود. وی در آغاز، از سوی پدر، بر سلطانیه حکومت می کرد. در پی درگذشت قرایوسف، هر یک از پسران او، از جمله شاه محمد در بغداد و اسکندرمیرزا در تبریز، مدعی سلطنت شدند. جهانشاه نخست نزد، شاه محمد رفت، اما چون شاه محمد به او توجه نکرد، به تبریز نزد اسکندر میرزا، رفت و او را در نبردی در اَلَشِکرت برضد شاهرخ تیموری (حک:۸۰۷ ـ۸۵۰) همراهی کرد. اسکندرمیرزا محافظت از چندین قلعه را در نواحی وان به جهانشاه سپرد. وی حکومت سرزمینهای دیگری را نیز از اسکندرمیرزا خواست، ولی او نپذیرفت. در نتیجه، جهانشاه بر او عصیان کرد اما دستگیر شد. اسکندرمیرزا، به شفاعت مادرش، جهانشاه را نکشت و سرانجام بسیاری از نواحی اطراف وان را به او واگذار کرد.در سومین سفر شاهرخ تیموری به آذربایجان، جهانشاه از فرمانبری اسکندرمیرزا سر باز زد و به ری رفت. او به دربار شاهرخ ایلچی فرستاد و به اطاعت او گردن نهاد. شاهرخ نیز در ۸۳۹ او را به حکومت آذربایجان منصوب کرد و به او فرمان ممهور به آلْتَمْغا داد و نیروهایی برای کمک به وی در مقابل اسکندرمیرزا فرستاد. در این نبرد، اسکندر میرزا شکست خورد و به قلعه النجِق، در حوالی نخجوان، پناه برد و در آن جا به دست فرزندش، شاه قباد به قتل رسید.
گسترش حکومت
جهانشاه، با استفاده از فرصت، در همان سال به تثبیت قدرتش در آذربایجان پرداخت. و سرزمینهای شام و روم، عراق عرب و عجم، آذربایجان، فارس، کرمان و دریای عمان را در اختیار گرفت. وی پس از تثبیت حاکمیتش، به عنوان حاکم محلی مستقل، اقدام به گسترش دامنه نفوذ خود در نواحی اطراف قلمروش کرد. یکی از این نواحی گرجستان بود. او در ۸۴۴ و ۸۴۸ به گرجستان لشکر کشید و بخشهای مهمی از آن جا را فتح کرد در اوایل ۸۴۹، پس از درگذشت برادر دیگرش، اصفهان میرزا، که بعد از شاه محمد در بغداد حکومت می کرد، برخی از بَنْگها (امیران ) به جهانشاه پیوستند و او را برای حمله به بغداد تحریک کردند. جهانشاه از آذربایجان به بغداد لشکر کشید و در ۱۴ ربیع الاول ۸۵۰ بغداد را، پس از شش ماه محاصره، تصرف کرد. سپاهیانش سه شبانه روز به غارت آنجا پرداختند و بسیاری از مردم آنجا، از جمله پسر اصفهان میرزا، را کشتند. پس از آن، جهانشاه حکومت بغداد را به پسر کوچکش، محمدی میرزا، سپرد.
سلطان و خاقان
...
