دانشنامه اسلامی
توصیه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم به تقوا، برخاسته از حکمت خداوند است. "یـایها النبی اتق الله ولا تطع الکـفرین والمنـفقین ان الله کان علیمـا حکیمـا. ای پیامبر! تقوای الهی پیشه کن و از کافران و منافقان اطاعت مکن که خداوند عالم و حکیم است "حقیقت" تقوی" همان احساس مسئولیت درونی است و تا این احساس مسئولیت نباشد انسان به دنبال هیچ برنامه سازنده ای حرکت نمی کند. تقوی انگیزه هدایت، و بهره گیری از آیات الهی است، چنان که در آیه دوم سوره بقره می خوانیم" هدی للمتقین"" این قرآن مایه هدایت پرهیزکاران است". درست است که مرحله نهایی تقوی بعد از ایمان و عمل به دستورات خدا حاصل می شود ولی مرحله ابتدایی آن قبل از همه این مسائل قرار داد. چرا که انسان اگر احساس مسئولیتی در خود نکند به دنبال تحقیق از دعوت پیامبران نمی رود، و نه گوش به سخنان آنها فرا می دهد، حتی مساله" دفع ضرر محتمل" را که علمای کلام و عقائد آن را پایه تلاش برای معرفة الله ذکر کرده اند در حقیقت شاخه ای از تقوی است. دستور دوم نفی اطاعت کافران و منافقان است، می فرماید: " از کافران و منافقان اطاعت مکن"! (و لا تطع الکافرین و المنافقین). و در پایان این آیه برای تاکید این موضوع می گوید: " خداوند عالم و حکیم است" (ان الله کان علیما حکیما). اگر فرمان ترک پیروی آنها را به تو می دهد روی علم و حکمت بی پایان او است، زیرا می داند در این تبعیت و سازشکاری چه مصائب دردناک و مفاسد بی شماری نهفته است.
