منشی کرمانی ناصرالدین

[ویکی نور] «ناصرالدین منشی کرمانی» فرزند خواجه منتجب الدین عمدةالملک یزدی است که در حدود 675ق در یزد به دنیا آمد که پس از مرگ پدر در هفت سالگی، تحت تربیت عمّ خود شهابالدین ابوالحسن یزدی قرار گرفت.
ظاهراً پس از رسیدن به سن رشد و فرا گرفتن مایهای از علم و معرفت، به عنوان کتابت در دستگاه دولتی داخل شد و در این طریقه، سیره پدری را پیش گرفت و در سال 693 در سن بیست و پنج سالگی از طرف صفوةالدین پادشاه خاتون به ریاست دیوان رسائل و انشاء کرمان منصوب گردید.
در سال 695 بعد از نصب مظفرالدین محمدشاه به سلطنت کرمان، مدتی از کار برکنار شده و دوباره در سال 703 در دستگاه دیوان کرمان داخل میشود و در سال 720 تتمه کتاب را مینویسد. از این سال به بعد دیگر از احوال مؤلف اطلاعی در دست نیست.
از دیگر آثار او میتوان به کتاب اشارات که به نام خواجه غیاثالدین محمد رشیدی نوشته شده است، اشاره کرد.
سمط العلی للحضرة العلیا در تاریخ قراختائیان کرمان که در فاصله ۷۱۵ - ۷۲۰ قمری نوشته شده / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده
سمط العلی للحضرة العلیا / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده

💡 خواجه نصرالدین منشی کرمانی در تاریخ خود آورده که رئیس خناب با قاورد رابطهٔ دوستی داشته‌اند و میان ایشان عهد اخوت منعقد شده بود.

💡 با مرگ ارغون‌خان و انتخاب گیخاتو خان به پادشاهی ایلخانی (۶۹۰ ق. / ۱۲۹۱ م.) وضعیت به نفع پادشاه‌خاتون تغییر کرد. یک‌سال بعد، او بالاخره از آناتولی برگشت و شوهرش حکمرانی کرمان را به او سپرد. ناصرالدین منشی کرمانی اشاره می‌کند که سیورغاتمیش پس از مدتی درنگ بالاخره تسلیم پادشاه‌خاتون شد اما این ادعا مورد تردید است خصوصا با توجه به اینکه پادشاه‌خاتون پس از رسیدن به قدرت در ذی‌القعده ۶۹۱ ق. (اکتبر ۱۲۹۲) دستور به حبس او داد. سیورغاتمیش با کمک همسرش کردوچین، موفق شد از زندان فرار کند و به اردوی گیخاتو پناه ببرد. گیخاتو درخواست پادشاه‌خاتون را پذیرفت و سیورغاتمیش را به کرمان بازگرداند و او دوباره به زندان افتاد.در نهایت، به درخواست بایدو که قصد داشت با دختر سیورغاتمیش به نام «شاه عالم» ازدواج کند، پادشاه‌خاتون سیورغاتمیش را آزاد کرد اما پس از مدتی، چون به فرمان‌بری سیورغاتمیش شک داشت، دستور داد او را در ۲۷ رمضان ۶۹۳ (۲۱ اوت ۱۲۹۴) خفه کرده و کشتند. اندکی پس از آن، گیخاتو خان حکمرانی یزد و شبانکاره را به پادشاه‌خاتون سپرد.