مراحل تاریخ نگاری اسلامی

دوران سلطنت فتحعلی شاه که بخشی از آن معاصر با زندگی مجاهد بود، یکی از حساس‌ترین و بحرانی‌ترین مراحل تاریخ ایران و جهان محسوب می‌شود. در آن زمان در میان دولت‌های قدرتمند جهان رقابت شدیدی در دست یابی به مناطق آسیا و آفریقا شروع شده بود. در این میان کشور ایران به دلایلی در آسیا از اهمیت خاصی برخوردار بود و از این در میدان رقابت قدرت‌های استعماری قرار داشت.

حوزهٔ علمیهٔ مشهد که اینک درشمار مهم‌ترین و معتبرترین حوزه‌های علمیه شیعی است، مراحل تاریخی مختلفی را پشت سر گذاشته است.

جدول زیر توالی مراحل تاریخی مهم هر زبان (به صورت افقی) و گروه‌بندی تقریبی آن‌ها را در زیرگروه‌ها (به صورت عمودی) نشان می‌دهد.