ام دومان

تپه هوار دومان کولان در شهرستان مریوان، بخش مرکزی، روستای کولان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۰۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ابن سكّين گفت: شرف و بزرگى، ريشه در دومان دارد. و شريف، كسى ست كه پدرانىصاحب شاءن داشته باشد. اما (حسب ) و (كرم ) را ريشه در خود شخص است. حتى اگرپدرانى اصيل نداشته باشد.

درگیری‌های عثمانی و صفویه از سوی کشورهای اروپایی به نفع منافع آنها تلقی می‌شد و به همین دلیل تشنه اطلاعات به‌روز از وقایع در آن قسمت جهان بوند. این کتاب که با همکاری آبراهام هارتول نوشته شده، شرح مفصل و زنده‌ای از جنگ بین دو دومان عثمانی و صفوی در اواخر قرن شانزدهم ارائه می‌کند، زمانی که سلطان عثمانی، مراد سوم، در صدد گسترش دامنه نفوذ خود به ضرر صفویان در زمان شاه محمد خدابنده بود.

رسول جعفریان دربارهٔ او در وبلاگ خود نوشت: رافائل دومان و آنتونیو دوژزو، دو کشیش فرانسوی و پرتغالی بودند که دومی مسلمان شد و مترجم شاه سلطان حسین. یک نویسنده صفوی، از هر کدام این‌ها خاطره‌ای در کتابش نقل کرده‌است.

پس از سال ۴۳۳ قمری یا ۱۰۴۱ یا ۱۰۴۲ میلادی دو دومان شرقی و غربی قراخانی وجود داشت که به ترتیب در بلاساغون و اوزکند و سپس در کاشغر و سمرقند مستقر شدند ساختار سیاسی دودمان به صورت نظام دو گانهٔ خانی و خوانین تابعهٔ کوچک‌تر بود به همین خاطر ممکن بود چندین شاهزاده در مناطق مختلف در یک زمان قدرت داشته باشند.