حسن بن بویه، که با لقب رکن الدوله شناخته می‌شود، دومین برادر از میان سه برادر بنیان‌گذار سلسله قدرتمند آل بویه بود و به عنوان حاکم بلامنازع منطقه جبال تثبیت گردید. این سلسله، که توسط مرداویج بن زیار پس از اوج‌گیری قدرتشان در مناطق کوهستانی ایران پایه‌گذاری شد، توانست نفوذ خود را به قلب قلمروهای اسلامی آن دوران گسترش دهد. رکن الدوله، با درایت نظامی و سیاسی خود، بخش عمده‌ای از فتوحات و تثبیت پایه‌های قدرت آل بویه را در حوزه حکمرانی خویش به ثمر رساند و زمینه‌ساز گسترش قلمرویی شد که بعدها توسط برادرش، عضدالدوله، به اوج رسید.
دوران فرمانروایی و رقابت‌ها
کنیهٔ او ابوعلی بود و در حدود سال ۲۸۴ هجری قمری در دیلم دیده به جهان گشود. رکن الدوله و برادرانش فعالیت نظامی خود را تحت فرماندهی سردار دیلمی، ماکانِ کاکی، آغاز کردند. با ظهور مرداویج بن زیار و غلبه او بر ماکان کاکی در منطقه جبال، حسن بن بویه و برادرانش به سپاه مرداویج پیوستند و از این طریق وارد عرصه سیاست و قدرت کلان شدند. رکن الدوله در سال‌های متمادی، با هدف توسعه مرزهای حکومت آل بویه، جنگ‌های متعددی را در سرتاسر ری، جبال، طبرستان و گرگان رهبری کرد. سرسخت‌ترین رقیب وی در این مسیر، وشمگیر زیاری بود؛ اما با مرگ وشمگیر، آرامش نسبی بر امور حکومت آل بویه در نواحی ری و طبرستان حاکم شد و مسیر گسترش قلمرو هموارتر گردید.
میراث و جانشینی
در اواخر عمر، رکن الدوله با درک اهمیت تداوم حکومت، اقدام به تقسیم قلمرو وسیع خود میان سه فرزندش نمود تا از بروز اختلافات شدید پس از وفات جلوگیری کند. در این تقسیم‌بندی، وی فرزندش، عضدالدوله (که بعدها به شهرت بیشتری دست یافت)، را به عنوان جانشین اصلی و ارشد خود برگزید تا میراث بنیان‌گذاران آل بویه را پاس دارد. این اقدام نشان‌دهنده درک او از ضرورت یک رهبری واحد و مقتدر در رأس این دولت نوظهور بود، هرچند که مسیر جانشینی پس از او شاهد فراز و نشیب‌هایی بود.