الانصاب

واژه‌ی اَنصاب، جمع مکسر نَصَب و برگرفته از ریشه‌ی ثلاثی مجرد «ن ص ب» در زبان عربی است. این ریشه، دلالت بر استقرار، برپایی و ثبات دارد. مشتقات این ریشه در قرآن کریم، سی و سه مرتبه در قالب‌های مختلف فعلی و اسمی به‌کار رفته‌اند که گواهی بر اهمیت این مفهوم در ادبیات دینی است. در کاربرد فقهی و اصطلاحی، انصاب به سنگ‌ها یا نشانه‌هایی خاص اشاره دارد که در مناسک حج، به‌ویژه در آیین قربانی، مورد توجه قرار می‌گیرند. این نشانه‌ها، معمولاً سنگ‌هایی هستند که به عنوان علامت‌هایی برای تعیین محل‌های انجام اعمال عبادی در منی و سایر مشاعر مقدسه نصب شده‌اند. بنابراین، معنای اصطلاحی آن، پیوندی عمیق با معنای لغویِ برپاشدن و استقرار دارد. بر این اساس، می‌توان دریافت که انصاب، هم در بعد لغوی و هم در بعد شرعی، بر مفهوم نشانه‌های استوار و ثابتی دلالت می‌کند که به عنوان مرجع و علامت در انجام مناسک دینی تعیین شده‌اند. کاربرد گسترده‌ی ریشه‌ی نصب در قرآن و تفصیل احکام مربوط به انصاب در متون فقهی، بر جایگاه و اهمیت تشریعی این موضوع در اسلام تأکید می‌ورزد.