معنی اعتدال در راه رفتن

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اعتدال در راه رفتن (قرآن). خداوند در قرآن انسان را به رعایت میانه روی در راه رفتن سفارش نموده است.
لزوم رعایت میانه روی در راه رفتن:«واقصد فی مشیک واغضض من صوتک ان انکر الاصوات لصوت الحمیر: ( پسرم ! ) در راه رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت ترین صداها صدای خران است.» کلمه قصد در هر چیز به معنای حد اعتدال در آن است، و کلمه غض به طوری که راغب گفته به معنای نقصان در نگاه کردن و صدا کردن است، و بنا به گفته وی غض صوت به معنای آهسته و کوتاه صدا کردن است، و معنای آیه این است که در راه رفتنت میانه روی را پیش گیر، و در صدایت کوتاه و ناقص آن را پیشه ساز، که ناخوش ترین صوت ها صوت خران است، که در نهایت بلندی است.
سفارش لقمان به فرزند
راه رفتن به شیوه معتدل، سفارش لقمان به فرزندش:۱. «واذ قال لقمان لابنه وهو یعظه یا بنی لا تشر ک باللـه ان الشر ک لظلم عظیم: (به خاطر بیاور) هنگامی را که لقمان به فرزندش -در حالی که او را موعظه می کرد- گفت: «پسرم! چیزی را همتای خدا قرار مده که شرک، ظلم بزرگی است.» » ۲. «واقصد فی مشیک واغضض من صوتک ان انکر الاصوات لصوت الحمیر: (پسرم! ) در راه رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت ترین صداها صدای خران است.» در واقع در این دو آیه از دو صفت، نهی، و به دو صفت، امر شده: نهی از خود برتربینی و خودپسندی که یکی سبب می شود انسان نسبت به بندگان خدا تکبر کند، و دیگری سبب می شود که انسان خود را در حد کمال پندارد، و در نتیجه درهای تکامل را بروی خود ببندد هر چند خود را با دیگری مقایسه نکند. گر چه این دو صفت غالبا تواءمند، و ریشه مشترک دارند ولی گاه از هم جدا می شوند و امر به رعایت اعتدال در عمل و سخن، زیرا تکیه روی اعتدال در راه رفتن یا آهنگ صدا در حقیقت به عنوان مثال است و براستی کسی که این صفات چهارگانه را دارد انسان موفق و خوشبخت و پیروزی است، در میان مردم محبوب، و در پیشگاه خدا عزیز است.