آزمایشگاه، فضایی است که در آن با بهرهگیری از ابزارها و تجهیزات آزمایشگاهی و فراهم کردن شرایط محیطی مناسب مانند سکوبندی و پارتیشنبندی، آزمایشهای متنوعی برای اهداف گوناگون انجام میشود. این آزمایشها بر اساس اصول روش علمی صورت میگیرند که شامل سندپردازی، استناد و شواهد تجربی است. این عناصر نقشهای کلیدی در فعالیتهای آزمایشگاهی دارند. از زمان انقلاب علمی و صنعتی تاکنون، آزمایشگاهها سهمی بزرگ در تحولات علمی و پیشرفتهای فناوری داشتهاند. این دستاوردها شامل توسعه تکنولوژی، بهبود کیفیت زندگی، ایجاد واکسنها، تولید آنتیبیوتیکها برای مقابله با بیماریها، بهبود زیرساختهای الکتریسیته، کاربرد علم زمینشناسی در پیشبینی بلایای طبیعی و بسیاری دیگر از پیشرفتهای ارزشمند است که به طور مداوم ارتقا مییابند.
امروزه آزمایشگاهها بستری برای پژوهش، کشف اطلاعات معتبر و بهبود کیفیت زندگی فراهم میآورند. در گذشته زندگی بسیار سختتر بود و امکانات امروزی وجود نداشت. اما آزمایشگاهها نقطه عطفی برای تاریخ بشریت به شمار میآیند؛ زیرا پس از مشاهده، آزمایش یکی از ارکان اصلی روش علمی محسوب میشود. تکنولوژی و رسانهها در گذشته ابتدایی و محدود بودند که این امر گردآوری اطلاعات را دشوار میکرد. با ظهور فناوری اطلاعات، امکان دسترسی سریع و آسان به دادههای متنوع فراهم شد. همچنین اعتبار این دادهها را میتوان از طریق شواهد موجود بررسی کرد، در حالی که این امر در گذشته قابل تصور نبود.
ترابری نیز با محدودیتهای بسیاری مواجه بود، از جمله دشواری جابهجایی انسانها، تجارت ناکارآمد کالاها و خدمات، کاهش ایمنی در سفرها و مشکلات دیگر. اما پژوهشها و توسعه در آزمایشگاهها باعث شد تا صنایع مربوط به حملونقل متحول شوند و امروز امکانات مدرنی نظیر آمبولانسها، سیستمهای موقعیتیاب جهانی و وسایل نقلیه پیشرفته در دسترس باشد.
گذشته از این موارد، سنتها و فرهنگها که به صورت ارثی منتقل میشدند، اغلب حاوی اطلاعات درست و نادرست بودند که بدون اعتبارسنجی یا بروزرسانی ادامه پیدا میکردند. این در حالی است که روش علمی براساس شناسایی طبیعت با استفاده از شواهد معتبر عمل میکند و دائما در حال بهروزرسانی اطلاعات است. اهمیت روش علمی در این است که با حذف تعصب و سوگیریهای شناختی، اصلاح خطاها و بهبود دائمی دانش بشری، مسیر پیشرفت فراهم میآید. در مقابل علم واقعی که مبتنی بر شناخت طبیعت است، شبهعلم حاوی خرافات، افسانهها و اطلاعات غیرمعتبر است که هیچ مبنای علمی ندارد.