قره داغ که به ارسباران نیز معروف است ناحیه‌ای کوهستانی و وسیع در شمال استان آذربایجان شرقی ایران است. این منطقه شامل شهرستان‌های اهر، کلیبر، هوراند، آبش‌احمد، خداآفرین، سیه رود، اصلاندوز، ورزقان و هریس می‌باشد و مساحت آن حدود ۱۶ هزار کیلومتر مربع است.
موقعیت جغرافیایی
قره داغ در شرق با شهرستان پارس‌آباد، در جنوب با شهرستان‌های سراب، بستان‌آباد و تبریز، و در غرب با شهرستان‌های جلفا و مرند هم‌مرز است. این ناحیه دارای کوه‌هایی با ارتفاع تا ۲۲۰۱ متر و علفزارهای آلپی، دشت‌های نیمه‌خشک و جنگل‌های متنوع است.
تاریخچه
نام ارسباران به معنی نواحی و اطراف ارس است و قره داغ به معنای کوه‌های سیاه در زبان ترکی است. این نام به دلیل کثرت کوه‌های منطقه به آن اطلاق شده است. ارسباران در گذشته محل زندگی گروه‌های مختلفی از جمله ترکان و ایرانیان بوده و در نوشته‌های تاریخی به ویژه در دوران اسلامی مورد توجه قرار گرفته است.
تنوع زیستی
ارسباران به عنوان یک ذخیره‌گاه زیست‌کره در سال ۱۹۷۶ توسط یونسکو ثبت شده است و محل زیست حدود ۲۳,۵۰۰ کوچ‌نشین است. این منطقه دارای تنوع بالای گیاهی و جانوری است که شامل گونه‌های مختلف پرندگان، خزندگان و پستانداران می‌باشد.
جاذبه‌های گردشگری
قره داغ به خاطر طبیعت بکر و زیبا، گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند. فعالیت‌های اقتصادی در این ناحیه شامل کشاورزی، دامداری، باغبانی، صنایع دستی و گردشگری است. این منطقه دارای چشمه‌های آب گرم و مجتمع‌های آب‌درمانی است که به جاذبه‌های گردشگری افزوده‌اند.
فرهنگ و مردم
زبان گفتاری مردم عمدتاً ترکی آذربایجانی است و بسیاری از مردم با زبان فارسی نیز آشنا هستند. اکثریت مردم منطقه پیرو مذهب شیعه دوازده‌امامی هستند.
