محظورات که جمع مکسر محظوره است، در زبان عربی و فارسی به معنای اموری است که از حیث شرعی، عرفی یا قانونی ممنوع، ناروا و نامشروع تلقی می‌شوند. این اصطلاح طیف وسیعی از اعمال و رفتارها را در بر می‌گیرد که انجام دادن آن‌ها مغایر با حدود و ضوابط تعیین‌شده از سوی شارع مقدس یا قانون‌گذار است. به عبارت دیگر، محظورات شامل آن دسته از افعالی است که ورود به آن‌ها ممنوع بوده و برپادارندگان یک نظام اجتماعی یا دینی مکلف به پرهیز از آن‌ها هستند. اهمیت این مفهوم در نظام‌های حقوقی و اخلاقی مبتنی بر دین، از آن جهت است که چارچوبی برای حفظ نظم عمومی و سلامت جامعه ترسیم می‌کند.
یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های کاربرد این واژه، در قاعده مشهور فقهی الضرورات تبیح المحظورات نهفته است. این اصل به این معناست که در شرایط اضطرار شدید و هنگامی که بقای جان، سلامت یا حفظ یکی از ضروریات پنج‌گانه (دین، جان، عقل، نسل، و مال) به خطر افتاده باشد، ارتکاب پاره‌ای از امور ممنوعه و محظورات برای دفع خطر، موقتاً جایز و حلال شمرده می‌شود. این قاعده، توازن ظریفی را میان حفظ اصول کلی شریعت و ملاحظات عملی و حیاتی انسان‌ها برقرار می‌سازد و نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری نظام‌های حقوقی مبتنی بر شریعت در مواجهه با تنگناهای زندگی است.