صاحب

صاحب. [ ح ِ ] ( ع ص، اِ ) نعت فاعلی مذکر از صُحْبة و صحابة. یار. ج، صَحْب، صُحبة، صُحْبان، صِحاب، صَحابة، صِحابة. ج ِ فاعل بر فَعالة جز در این مورد نیامده است. ( منتهی الارب ). ج، اَصحاب،صَحب، صَحابة، صِحاب، صُحبة، صَحبان. || همراه. ( ربنجنی ). || همسفر. ( دستورالاخوان ). ملازم. رفیق. قرین. جلیس. دمساز. انیس: 
خازنت را گو که سنج و رایضت راگو که ران 
شاعرت را گو که خوان و صاحبت را گو که پای.منوچهری.صاحبا عمر عزیز است غنیمت دانش 
گوی خیری که توانی ببر از میدانش.سعدی.تو آن نه ای که دل از صحبت تو برگیرند
وگر ملول شوی صاحبی دگر گیرند.سعدی.صاحبا در شب سعادت خواب 
مکن وروز تنگ را دریاب.اوحدی. || خداوند چیزی. ( دستورالاخوان ). مالک و خداوندگار. ( غیاث اللغات ). خداوند. ( مقدمة الادب ) ( ربنجنی )( برهان قاطع ): احتراف؛ صاحب پیشه شدن. اِسْباع؛ صاحب رمه گرگ درآمده شدن. استشرار؛ صاحب گله بزرگ از شتران شدن. اِسْداس؛ صاحب شتران سِدْس شدن. اِسْراع؛ صاحب ستور شتاب رو شدن. اِشْداد؛ صاحب ستور سخت شدن. اِشْدان؛ صاحب بچه توانا شدن آهوی ماده. اِشْراب؛ صاحب شتران سیراب و شتران تشنه شدن. اِشْطاء؛ صاحب پسر بالغ شدن. ( منتهی الارب ). اِعْریراف؛ صاحب یال شدن اسب. ( کنز اللغات ). اِقْناف؛ صاحب لشکر بسیار گردیدن. ( منتهی الارب ). تجسّد، تجسّم؛ صاحب تن شدن چیزی. ثَوّاب؛ صاحب جامه. ( کنز اللغات ). ذَمیر؛ مرد صاحب جمال. سِمّیر؛ صاحب افسانه. سَیّاف؛ صاحب تیغ. شدیدالکاهل؛ صاحب شوکت و قوت. شَیْذارة؛ مرد صاحب غیرت. عَطّار؛ صاحب عطر. کسری ̍؛ صاحب شوکت بسیار. مُشَحِّم؛ صاحب شتران فربه. مَعّاز؛ صاحب بُز. مُقْنی؛ صاحب نیزه. مَکیث؛ صاحب وقر. مَلاّح؛ صاحب نمک. منسوب؛ صاحب نسب.نابِل؛ صاحب تیر. نَسیب؛ صاحب نژاد. ( منتهی الارب ): سید ما و صاحب ما امام قائم بامراﷲ امیرالمؤمنین بنده خداست. ( تاریخ بیهقی ص 315 ). این ارادتی که لازم شده است در گردن من نسبت به سید ما و صاحب ما امام قائم بامراﷲ از روی سلامت نیت. ( تاریخ بیهقی ص 316 ). و در هر دو حال قضاء حق شکر خالقش مینماید و صاحبش. ( تاریخ بیهقی ص 309 ).
ز یک دوران دو شربت خورد نتوان 
دو صاحب را پرستش کرد نتوان. نظامی.

علی آبادی محمد تقی بن میرزا محمد زکی مازندرانی از رجال دربار فتحعلی شاه قاجار ( ف. ۱۲۵۶ ه.ق. ) در اوایل جوانی ده سال وزارت عبدالله میرزا حاکم خمسه و سهرورد و سجاس را داشت و بسال ۱۲۳۴ بتهران احضار شد و پادشاه ویرا مقام [ منشی الممالک ] داد. وی شاعر بود و دیوان او در حدود ۵۵٠٠ بیت دارد. در اشعار خود صاحب و صاحبدیوان تخلص میکرد.
ملازم، معاشر، یار و دوست، هم صحبت، درفارسی بیشتربه معنی صاحب وخداوندچیزی میگویند
۱ - معاشر همصحبت همنشین یار جمع اصحاب صحاب غ صحابه صحبان صحب. ۲ - همراه همسفر. ۳ - خداوند چیزی مالک: صاحب ملک صاحب خانه. ۴ - وزیر خواجه. ۵ - عنوانی که در ممالک اطراف ایران به انگلیسیان معنون و سپس بخارجیان داده اند. توضیح این کلمه با بسیاری از کلمات دیگر ترکیب اضافی شود و غالبا به فک اضافه آید. یا صاحب احداث. رئیس نظمیه رئیس شهربانی. یا صاحب جزیره. ( اسماعلیان ) رئیس دعوت اسماعلیه در هر جزیره. یا صاحب جوزا. عطارد ( زیرا برج جوزا خانه اوست ).
تاج الدین محمد بن صاحب فخرالدین محمد بن وزیر بهائ الدین علی بن محمد بن حنا