نرمافزار متنباز (Open Source Software) به نرمافزاری اطلاق میشود که کد منبع آن بهطور آزاد و عمومی در دسترس است. این بدان معناست که هر کسی میتواند کد منبع نرمافزار را مشاهده، ویرایش و توزیع کند. نرمافزارهای متنباز تحت مجوزهای خاصی منتشر میشوند که شرایط استفاده و توزیع آنها را مشخص میکند.
ویژگیهای کلیدی نرمافزار متنباز عبارتند از:
دسترسی به کد منبع: کاربران میتوانند کد منبع نرمافزار را مشاهده و تغییر دهند. این امر به توسعهدهندگان امکان میدهد تا نرمافزار را به نیازهای خاص خود تطبیق دهند.
توسعه مشارکتی: نرمافزارهای متنباز معمولاً توسط یک جامعه از توسعهدهندگان و کاربران توسعه مییابند. این همکاری میتواند به بهبود کیفیت و امنیت نرمافزار کمک کند.
شفافیت: از آنجا که کد منبع در دسترس است، کاربران میتوانند به راحتی بررسی کنند که نرمافزار چه کارهایی انجام میدهد و آیا حاوی کدهای مخرب یا مشکلات امنیتی نیست.
عدم وابستگی به یک شرکت خاص: کاربران میتوانند از نرمافزارهای متنباز بدون وابستگی به یک شرکت خاص استفاده کنند و در صورت نیاز به پشتیبانی، به جامعه توسعهدهندگان یا دیگر کاربران مراجعه کنند.
قابلیت سفارشیسازی: کاربران میتوانند نرمافزار را بهصورت دلخواه تغییر دهند و ویژگیهای جدیدی به آن اضافه کنند.
نرمافزارهای متنباز در انواع مختلفی از کاربردها، از سیستمعاملها (مانند لینوکس) تا نرمافزارهای کاربردی (مانند مرورگر فایرفاکس) و ابزارهای توسعه (مانند Git) استفاده میشوند و به دلیل مزایای خود، بهطور فزایندهای محبوبیت پیدا کردهاند.