فاطمه

فاطمه یک نام عربی است که به معنای «کسی که از شیر گرفته شده» یا «کسی که از شیر گرفته می‌شود» است. این نام به دلیل ریشه‌اش در زبان عربی (ف-ط-م) به مفهوم دور کردن از شیر اشاره دارد. در فرهنگ اسلامی، این نام به شخصیت مهمی به نام فاطمه الزهرا (س) اشاره دارد که دختر پیامبر اسلام، محمد (ص)، و همسر علی بن ابی‌طالب، نخستین امام شیعیان و چهارمین خلیفه راشدین است.

شخصیت فاطمه الزهرا (س)

ایشان در ۲۰ جمادی‌الثانی بین ۳۵ تا ۴۵ عام‌الفیل برابر ۱۸ تا ۸ پیش از هجرت، در مکه به دنیا آمد و در سنین جوانی به همسری علی درآمد. او به عنوان نمونه‌ای از فضیلت، مهربانی و فداکاری در تاریخ اسلام شناخته می‌شود. او دارای دو پسر به نام‌های حسن (ع) و حسین (ع) بود که هر دو از امامان بزرگ شیعه به شمار می‌روند.

اهمیت این شخصیت در اسلام

ایشان در اسلام به عنوان سیده زنان بهشت شناخته می‌شود و بسیاری از مسلمانان او را به عنوان الگویی برای زنان مسلمان می‌دانند. او به عنوان شخصیتی با ویژگی‌های اخلاقی برجسته و فداکاری‌های زیاد در حمایت از پدرش، پیامبر اسلام، و همسرش علی، مورد احترام قرار دارد.

نام و القاب حضرت فاطمه (س)

ایشان به القاب مختلفی معروف است، از جمله:

الزهرا: به معنای درخشان یا تابناک، که نشان‌دهنده پاکی و نورانیت اوست.
الصدیقه: به معنای راستگو یا صادق.
الطاهره: به معنای پاک یا بی‌نقص.
المبارکه: به معنای برکت‌دار.

مرگ و شهادت

او در سال 11 هجری و حدود شش ماه پس از وفات پدرش پیامبر اسلام (ص)، درگذشت. ایشان در حوادثی که پس از درگذشت پیامبر و درگیری‌های سیاسی به وقوع پیوست، آسیب‌هایی دید. یکی از این حوادث، حمله به خانه‌اش به دستور ابوبکر، نخستین خلیفه اسلامی، بود. این حمله به منظور دستگیری علی (ع) بود و گفته می‌شود که حضرت زهرا در این حادثه آسیب دید و این آسیب‌ها بر سلامتی‌اش تأثیر گذاشت. این بانوی بزرگوار در مدینه و در خانه‌اش درگذشت، او در زمان مرگ حدود 18 سال داشت.

تصویر معنی فاطمه

لغت نامه دهخدا

( فاطمة ) فاطمة. [ طِ م َ ] ( ع ص ) مؤنث فاطم. شتربچه ماده از شیر بازشده. ( منتهی الارب ). رجوع به فاطم شود. || زنی که بچه دوساله را از شیر گرفته باشد. ( غیاث ).
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) دهکده ای در کشور پرتقال است که در 100 هزارگزی شهر لیسبن قرار دارد. ( المنجد ).
فاطمة. [ طِ م َ ]( اِخ ) یکی از زنان ابومسلم خراسانی بوده است. ( احوال و اشعار رودکی سعید نفیسی ج 1 ص 287 از ابن اثیر ).
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) ابوالاسد. ابوالاسد از رجال بنی مخزوم بوده و دختر او فاطمه برادرزاده ابوسلمةبن عبدالاسد مخزومی از صحابیات به شمار می آید. با اینکه از اشراف قریش شمرده شده، ارتکاب سرقت نموده و به امر رسول خدا دست او بریده شده است. ( از خیرات حسان اعتمادالسلطنه ص 7 ). و رجوع به الاصابة ج 8 ص 160 شود.
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) اندلسی. یکی از ادیبه های اندلس است که به حسن کتابت مشهور زمان و نادره دوران بوده است. ( از خیرات حسان ص 19 ).
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) دختر ابوحبیش بن عبدالمطلب قرشی تیمی صحابی است. ( از الاصابه ج 8 ).
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) دختر احمدبن ابراهیم طبری. از زنان محدث که در سال 770 هَ. ق. درگذشته است. ( از خیرات حسان اعتمادالسلطنه ص 9 ).
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) دختر احمدبن سلطان صلاح الدین ایوبی. به روایت فقه و حدیث در زمان خود مشهور بود. زندگانیش میان سالهای 597 و 678 هَ. ق. بوده است. ( از اعلام زرکلی ج 2 ص 763 ).
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) دختر احمدبن علی ساعاتی که در فقه عالم بوده و کتاب مجمعالبحرین را به خط نستعلیق خوش نوشته است. ( از خیرات حسان ص 10 ).
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) دختر احمدبن محمد حلبی. سیده ای است محدثه که بین سالهای 732 و 813 هَ. ق. زندگی کرده است. این زن در شهر حلب تدریس می کرده است. ( از خیرات حسان ص 9 ).
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) دختر اسدبن هاشم بن عبدمناف هاشمی، مادر علی و برادرانش. گویندپیش از هجرت به مدینه آمد و در آنجا مرد. رجوع به الاصابه ج 8 ص 160 و خیرات حسان اعتمادالسلطنه ص 7 شود.
فاطمة. [ طِ م َ ] ( اِخ ) دختر المثنی که بزرگان عرفا او را دارای مقام ولایت دانسته اند. و جامی بنابه کتاب نفحات الانس سالها خدمت او کرده درحالیکه سن اوبیش از نودوپنج سال بوده، و گوید هر کس او را میدیدچهارده ساله گمان میکرد ( ! ). ( از خیرات حسان ص 15 ).

فرهنگ معین

(طِ مِ یا مَ ) [ ع. فاطمة ] (اِفا. ص. ) مؤنث فاطم. ۱ - زنی که بچة دوساله را از شیر گرفته. ۲ - از اعلام زنان است. ۳ - نام دختر پیغمبر (ص ) و همسر علی (ع ) ملقب به زهراء.

فرهنگ فارسی

دختر موسی کاظم ۴ ( قر.دوم ه. ) هنگامی که مامون عباسی حضرت علی بن موسی الرضا ۴ را برای تفویض ویت عهد به خراسان طلبید خواهرش فاطمه معصومه یک سال بعد بشوق دیدار برادر عازم آن دیار شد و در ساوه بیمار گردید و شخصی بنام موسی بن خزرج از جانب خاندان سعد او را با احترام بقم وارد کرد و ۱۷ روز بعد حضرت معصومه در خانه این مرد جان سپرد و او را در نقطه ای که بابن خوانده میشد بخاک سپردند. برخی تاریخ زندگی این بانو را میان سالهای یکصدوهشتاد وسه و دویست و یک هجری و بدین ترتیب مدت عمرش را هیجده سال نوشته اند که البته صحیح بنظر نمیرسد چون سال وفات حضرت موسی کاظم یعنی پدر فاطمه ۱۸۳ باشد و اقل باید چهار سال پیش از آن اتفاق افتاده باشد و باین ترتیب حداقل عمر فاطمه معصومه ۲۱ تا ۲۲ سال میشود.
زنی که فرزندخودراازشیرگرفته باشدونام دخترحضرت رسول(ص )فاطمی:منسوب به فاطمه زهرائ، کسی که ازاولادحضرت فاطمه باشد
( اسم صفت ) مونث فاطم ۱ - شتر بچه ماده از شیر باز شده ۲ - زنی که بچه دو ساله را از شیر گرفته ۳ - از اعلام زنانست.
دختر قیس بن خالد القرشی از نخستین کسانی است که مهاجرت کرده از زنان صحابی و صاحب جمال و کمال بود.

فرهنگ اسم ها

اسم: فاطمه (دختر) (عربی) (مذهبی و قرآنی) (تلفظ: fāteme) (فارسی: فاطمه) (انگلیسی: fateme)
معنی: رانده شده از آتش، نام دختر پیامبر اسلام ( ص )، از شیر گرفته شده، زنی که بچه دو ساله خود را از شیر گرفته باشد، فاطمه: در لغت و اصطلاح عرب به زنی گفته می شود که فرزند خود را از شیر باز گرفته است فاطمه نام دختر پیامبر اسلام ( ص ) است که فرمود: دخترم را از آن جهت فاطمه گویند که: «ان الله عزوجل فطمها و فطم من احبها من النار» همانا خداوند متعال او و کسانی که او را دوست دارند از آتش جهنم باز می دارد، همچنین امام باقر ( ع ) فرمود: وقتی که جده ام فاطمه ( س ) به دنیا آمد خدای عزوجل به فرشته ای وحی نمود که نام فاطمه را برزبان پیامبر گرامی اسلام ( ص ) جاری سازد به همین جهت نام « فاطمه» از اذکار ربّانی است، هر کس نام او فاطمه است فرشتگان آسمان با احترام از او یاد می کنند و جان و مال او را از گزند آسیب ها و حوادث روزگار حفظ می نمایند، همچنین دختری که نام او فاطمه ( ع ) است از صفای دل و هوش فراوان و آرامش روان برخوردار است به شرط آنکه با ذکر «فاطمه» و توجه قلبی، خود را به چشمه زلال عرفان او متصل سازد و از ارتکاب به گناهان کوچک و بزرگ پرهیز نماید، ای عزیزی که نامت فاطمه است بدان که نور حضرت فاطمه ( س ) زینت عرش است «علقه قرط العرش» و اگر تو پاکدامن و اهل توسل به او باشی زینت فرش خواهی بود و آن بانوی بزرگوار شفاعت تو را در فردای قیامت تضمین خواهد کرد و همچنین صاحبان این نام از آسیب شیاطین انس و جن در امان می باشند، خوشا قلبی که آفاق برین است زنور فاطمه فرش زمین است تنیـــده جان او با مهـــر زهـرا به گلزار ولایت لاله چین است، زنی که بچه خود را از شیر گرفته باشد، نام دختر پیامبر ( ص )

دانشنامه آزاد فارسی

فاطِمه (س) (مکه ۵ پس از بعثت ـ ۱۱ق)
دختر حضرت محمد (ص) از خدیجه، همسر امام علی (ع) و نزد شیعه معصوم سوم از چهارده معصوم. در کتب و روایات معتبر شیعه، زهرا، صدیقه، طاهره، راضیه، مرضیه، مبارکه، بتول، محدَّثه و سیدة نساءالعالمین از القاب، و اُمّ الحسن، ام الحَسَنین، و ام الائمه و ام ابیها از کنیه های آن حضرت ذکر شده است. دربارۀ تاریخ ولادت حضرت زهرا روایات مختلف است. علمای اهل سنت و برخی دیگر تولد او را در سال پنجم پیش از بعثت، و اغلب دانشمندان شیعه براساس احادیث امامان این تاریخ را در ۲۰ جمادی الثانی، پنج سال پس از بعثت پیامبر و در شهر مکه می دانند. حضرت فاطمه تا سال سیزدهم بعثت در مکه زیست. پس از هجرت پیامبر به مدینه، همراه با علی بن ابی طالب (ع) به مدینه رفت و در سال دوم هجرت با او ازدواج کرد. طبق روایات شیعه، فاطمه در حدود ۱۰سالگی و بنابر روایات اهل سنت در ۱۸سالگی با حضرت علی ازدواج کرد؛ ولی سن ۱۸سالگی برای ازدواج دختری در میان عربِ آن زمان، که خیلی زود ازدواج می کردند، بعید به نظر می رسد. به گفتۀ مورخان، برخی از بزرگان عرب چون ابوبکر و عمر پیش از امام علی (ع)، فاطمه را خواستگاری کردند، اما حضرت رسول نپذیرفت و فرمود: منتظر فرمان الهی هستم. اما هنگامی که علی ابن ابی طالب (ع) از فاطمه خواستگاری کرد، پیامبر اسلام با رویی گشاده پذیرفت. مِهر وی زرهی بود که حضرت رسول آن را به علی بخشیده بود. حضرت فاطمه، امام حسن (ع) را در نیمۀ رمضان سال سوم و امام حسین (ع) را در سوم شعبان سال چهارم هجرت به دنیا آورد. سومین فرزند او زینب کبری در سال پنجم و فرزند چهارمش ام کلثوم در سال هفتم هجرت تولد یافت. در این سال، مسلمانان در نبرد خیبر پیروز شدند. در نزدیکی خیبر دهکده ای آباد بود که فدک نام داشت. مردم این دهکده پس از پایان یافتن فتح قلعه های خیبر، با پیغمبر صلح کردند و نیمی از این دهکده را به ایشان دادند و در مزرعه های خود باقی ماندند. چون سربازان مسلمان در فتح این دهکده شرکت نداشتند، به حکم قرآن (سورۀ حشر، آیۀ ۵۹) فدک خاص پیغمبر شد. رسول خدا درآمد حاصله از مزارع فدک را به مستمندان بنیهاشم می داد. سپس، فدک را به دختر خود فاطمه بخشید. هرچند بعد از پیامبر آن را از وی دریغ کردند (← فدک). فاطمه در مخالفت با ماجرای سقیفۀ بنی ساعده و معرفی و حمایت از امام علی (ع) به عنوان جانشین پیامبر نقش بزرگی داشته است. وی مدت کوتاهی پس از پیامبر اسلام (۷۵ یا ۹۵ روز) درگذشت و شبانه و دور از چشم دیگران توسط امام علی(ع) دفن شد. اکنون محل قبرش نامعلوم است. در نظر شیعه، فاطمه در ردیف مقام مریم، آسیه و خدیجه، بلکه برتر از آن ها و بانوی بانوان جهان و الگوی متعالی زنان مسلمان در همۀ زمان ها، و رفتار او آینۀ تمام نمای کمالات انسانی است. پیامبر (ص) او را امّ ابیها، مادر پدرش، می نامید و بسیار او را گرامی می داشت. در منابع شیعه و سنی آمده است که پیامبر اسلام فرمود: خدا با خشنودی فاطمه خشنود و با خشم او خشمناک می شود. همچنین فرمود: فاطمه پاره ای از وجود من است، آن که او را بیازارد مرا آزرده است. حضرت فاطمه از اصحاب کساء و اهل بیت پیامبر (ص) است که آیۀ تطهیر در حق آنان نازل شده است. از دیدگاه مفسران شیعه و برخی از مفسران اهل سنت، سوره ها و آیاتی از قرآن در حق فاطمۀ زهرا نازل شده است که مهم ترین آن ها عبارت اند از سورۀ کوثر و سورۀ انسان و نیز آیۀ مباهله و آیۀ تطهیر. در سیرۀ فاطمۀ زهرا نوشته اند که شب های جمعه را تا بامداد در محراب عبادت می ایستاد و چون دست به دعا برمی داشت مردان و زنان با ایمان و همسایگان را دعا می کرد، اما دربارۀ خود چیزی نمی گفت. تسبیحات فاطمه که در کتاب های معتبر شیعه و سنی نقل شده، معروف است.