دریای خزر، که با نام‌های دریای مازندران یا دریای کاسپین نیز شناخته می‌شود، پهنه‌ای آبی است که از جنوب به ایران، از شمال به روسیه، از غرب به جمهوری آذربایجان و روسیه، و از شرق به ترکمنستان و قزاقستان محدود می‌شود. این دریا در گذشته بخشی از دریای تتیس بوده که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل می‌کرد. با توجه به خصوصیاتش، گاهی به‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچه جهان و گاهی کوچک‌ترین دریای مستقل کره زمین دسته‌بندی می‌شود. دریای خزر بزرگ‌ترین پهنه آبی محصور در خشکی است و طول آن حدود ۱۰۳۰ تا ۱۲۰۰ کیلومتر و عرضش بین ۱۹۶ تا ۴۳۵ کیلومتر متغیر است. سطح این دریا تقریباً ۲۸ متر پایین‌تر از سطح آب‌های آزاد قرار دارد.
قسمت شمالی دریای خزر بسیار کم‌عمق است؛ به‌طوری که تنها نیم درصد از آب کل دریا در یک‌چهارم شمالی آن جای گرفته است و عمق میانگین این بخش کمتر از ۵ متر است. این پهنه آبی محل ریزش حدود ۱۳۰ رودخانه است که بیشترشان در شمال غربی به آن می‌پیوندند. بزرگ‌ترین رودخانه ورودی به خزر، رود ولگا است که سالانه به‌طور میانگین ۲۴۱ کیلومتر مکعب آب وارد دریا می‌کند. رودهای دیگری نظیر کورا با ۱۳ کیلومتر مکعب، اترک با ۸٫۵ کیلومتر مکعب، اورال با ۸٫۱ کیلومتر مکعب و سولاک با ۴ کیلومتر مکعب نیز به تغذیه این دریا کمک می‌کنند.
طبیعت بسته و محدود دریای خزر زیستگاهی منحصربه‌فرد برای جانوران و گیاهان خاص ایجاد کرده است. با این حال، ویژگی بسته بودن آن باعث شده تا در برابر آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌های کشاورزی، صنعتی و نفتی بسیار آسیب‌پذیر باشد. از مهم‌ترین منابع موجود در این دریا می‌توان به ذخایر غنی نفت و گاز در زیر بستر آن و همچنین ماهیان خاویاری ارزشمند اشاره کرد.