آجل

[ویکی فقه] اَجَل، سرآمد زمانی یا تمام مدّت هر پدیده، کار یا موجود می باشد و در علم کلام، به معنای مدّت عمر انسان و زمان فرا رسیدن مرگ انسان را نیز اجل می گویند.
اجل در لغت به معنای هنگام، زمان، وقت معین و محدود، نهایت زمان عمر، هنگام مرگ، مدت تعیین شده برای امور مثل نهایت مدت برای ادای قرض و پایان عمر انسان ها، امت ها و موجودات، «مدّت هر پدیده» و «انتهای وقت» آمده است. اجل در اصل به معنی «مدت معین» است و «قضاء اجل» به معنی تعیین مدت و یا به آخر رساندن مدت است، اما بسیار می شود، که به آخرین فرصت نیز اجل گفته می شود، مثلاً می گویند: «اجل دین» فرارسیده است یعنی آخرین موقع پرداخت بدهی رسیده است. در اصطلاح به حد پایانی معین شده برای زندگی انسان، اجل می گویند.
کاربرد قرآنی
در قرآن کریم، اجل به معنای «مدّت هر پدیده» و «انتهای وقت» ۵۶ بار به کار رفته است. کاربرد قرآنی این واژه، در مواردی بدون هیچ قیدی، و گاهی همراه با اوصافی چون «مسمّی»، «قریب»، «معدود»، و در ۲ مورد، به صورت اضافه به لفظ جلاله اللّه و در سایر موارد به صورت «مشتقّات اجل» آمده است. اموری که قرآن کریم، این واژه را درباره آن ها به کار برده است، عبارتند از: انسان، امّت ها، پدیده های طبیعی، جنین، دَین، عقد اجاره، عده طلاق، عده وفات، و منافع مناسک حج یا قربانی. این امور در دو دسته امور حقیقی و اعتباری قابل تقسیم اند.
اجل در امور حقیقی
مقصود از آن، سرآمد زمانی و مدّت معیّنی است که خداوند در عالم تکوین برای موجودات حقیقی اعمّ از انسان ها، حیوانات، آسمان ها، زمین، خورشید، ماه، فرشتگان و جنیان و... قرار داده است که با فرا رسیدن و پایان یافتن آن، موجودات یاد شده منقرض می شوند. اموری حقیقی که قرآن، اجل را درباره آن ها به کار برده است، عبارتند از:
← اجل انسان
...
[ویکی شیعه] اجل به معنای مدت هر چیزی است و در قرآن هم به کار رفته است. در دوره های پس از پیامبر اکرم(ص) آیات مربوط به اجل و مسئله اجل انسان، به یکی از مباحث مهم علم کلام در بین اشاعره و معتزله تبدیل شد.
اجل در لغت به معنای مدت هر چیزی و زمان فرا رسیدن مرگ و موعد پرداخت بدهی است.
واژه اجل در چند جای قران در همین معنای مدت کار رفته است:
[ویکی اهل البیت] سرآمد زمانی یا تمام مدت هر پدیده، کار یا موجود.
اجل در لغت به معنای «مدت هر پدیده» و «انتهای وقت» آمده و در قرآن کریم، 56 بار در این دو معنا بکار رفته است. کاربرد قرآنی این واژه، در مواردی بدون هیچ قیدی (سوره اعراف/7، 34 و...) و گاهی همراه با اوصافی چون «مسمّی»، «قریب»، «معدود»، (سوره انعام/6، 60؛ سوره ابراهیم/14، 44 و سوره هود/11، 104 و...) و در 2 مورد به صورت اضافه به لفظ جلاله اللّه (سوره عنکبوت/29، 5 و...) و در سایر موارد به صورت «مشتقات اجل» آمده است.
اموری که قرآن کریم، این واژه را درباره آن ها بکار برده است، عبارتند از: انسان (سوره انعام/6، 2 و 60؛ سوره هود/11،3؛ سوره ابراهیم/14، 10 و...)، امت ها (سوره یونس/10، 49؛ سوره حجر/15، 5)، پدیده های طبیعی (سوره رعد/13، 2؛ سوره لقمان/31، 29؛ سوره روم/30، 8؛ سوره احقاف/46، 3 و...)، جنین (سوره حج/22،5)، دَین (سوره بقره/2،282)، عقد اجاره (سوره قصص/28، 28 ـ 29)، عدّه طلاق (سوره بقره/2، 231 و...)، عدّه وفات (سوره بقره/2، 234) و منافع مناسک حج یا قربانی (سوره حج/22، 33).
این امور در دو دسته امور حقیقی و اعتباری قابل تقسیم اند.
مقصود از آن، سرآمد زمانی و مدت معینی است که خداوند در عالم تکوین برای موجودات حقیقی اعم از انسان ها، حیوانات، آسمان ها، زمین، خورشید، ماه، فرشتگان و جنیان و... قرار داده است که با فرا رسیدن و پایان یافتن آن، موجودات یاد شده منقرض می شوند. اموری حقیقی که قرآن، اجل را درباره آن ها بکار برده است، عبارتند از:
اجل درباره انسان به معنای مدت عمر یا زمان پایان عمر آمده است و قرآن کریم از دو نوع اجل برای انسان یاد می کند: یکی با قید «مسمّی» و دیگری بدون هیچ قیدی: «هُوَ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن طِینٍ ثُمَّ قَضَی أَجَلاً وَأَجَلٌ مُّسمًّی عِندَهُ...». (سوره انعام/6، 2)
بر اساس ظاهر آیه، مقصود از هر دو زمان پایان عمر آدمی است، نه مدت عمر او.
در جوامع روایی شیعه، «اجل مسمی» را به «اجل حتمی» که غیرقابل تغییر بوده و در شب قدر معین می شود، تفسیر و آیه شریفه «إِذَا جَاء أَجَلُهُمْ فَلاَ یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ یَسْتَقْدِمُونَ» (سوره یونس/10، 49) را به آن ناظر دانسته اند و نیز «اجل غیرمسمی» را به اجل موقوف و مشروط که قابل تغییر است، تفسیر کرده اند.
[ویکی الکتاب] معنی أَجَلٍ: موعد - مدت مقرر (کلمه أجل به معنای غایت و نهایتی است که زمان دین و یا هر چیز دیگری بدان منتهی میگردد، گاهی هم اطلاق میشود به مجموع زمان دین، نه آخر آن، ولی استعمالش غالبا در همان معنای اول است )
معنی أَجْلِ: به دلیل
معنی عِجْلَ: گوساله ( بچه گاو)
معنی عَجَّلَ: زودرس کرد - پیش انداخت
معنی عَجِّل: زود برسان - پیش انداز
معنی مَّقْضِیّاً: حتمی - مقرر شده - حکم شده (امام صادق(علیهالسلام) فرمود: اجل مقضی همان اجل حتمی است که خدای تعالی به وقوع حتمی آن حکم فرموده، و اجل مسمی آن اجلی است که ممکن است نسبت به وقوع آن بدا حاصل شود، و خداوند هر قدر بخواهد آنرا جلو انداخته و یا به تعویق ب...
معنی مُّؤَجَّلاًَ: مدت دار- موعد دار (اسم مفعول از کلمه أجل به معنای غایت و نهایتی است که زمان دین و یا هر چیز دیگری بدان منتهی میگردد، گاهی هم اطلاق میشود به مجموع زمان دین، نه آخر آن، ولی استعمالش غالبا در همان معنای اول است )
معنی لَوْلَا: اگر نبود - چرا نشد (در عباراتی نظیر "وَلَوْلَا دَفْعُ ﭐللَّهِ ﭐلنَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ " معنی اگر نبود می دهد وقتی در ترکیب با فعل بیاید معنی چرا نشد یا چرا می دهد مثل "وَلَوْلَا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَکَ قُلْتَ مَا شَاءَ ﭐللَّهُ ":چرا وقتی به باغ خ...
تکرار در قرآن: ۵۶(بار)
«أجْل» در اصل، به معنای «مدت معین» است. و «قضاء اجل» به معنای تعیین مدت و یا به آخر رساندن مدت است; اما بسیار می شود، که به آخرین فرصت نیز «اجل» گفته می شود. مثلاً می گویند: «اجلِ دَیْن» فرا رسیده است; یعنی آخرین موقع پرداخت بدهی رسیده است. و این که به فرا رسیدن مرگ نیز، «اجل» می گویند; به خاطر آن است که آخرین لحظه عمر انسان در آن موقع است. «اجل» همان گونه که قبلاً هم گفته ایم دو گونه است: «حتمی» و «مشروط یا معلق». اجل حتمی، زمان پایان قطعی عمر شخص یا قوم یا چیزی است که هیچ گونه دگرگونی در آن امکان ندارد. ولی اجل مشروط یا معلق، زمانی است که با دگرگون شدن شرائط و موانع، ممکن است کم و زیاد بشود; قبلاً در این زمینه به قدر کافی صحبت کرده ایم.
«أجْل» (بر وزن نخل) در اصل، به معنای «جنایت» است، سپس به هر کاری که عاقبت ناگواری دارد گفته شده، و بعد از آن به هر کاری که عاقبتی داشته باشد گفته اند و الآن غالباً برای تعلیل و بیان علت چیزی به کار می رود.
[ویکی اهل البیت] اَجَل. سرآمد زمانی یا تمام مدت هر پدیده، کار یا موجود.
اجل در لغت به معنای «مدت هر پدیده» و «انتهای وقت» آمده و در قرآن کریم، 56 بار در این دو معنا بکار رفته است. کاربرد قرآنی این واژه، در مواردی بدون هیچ قیدی (سوره اعراف/7، 34 و...) و گاهی همراه با اوصافی چون «مسمّی»، «قریب»، «معدود»، (سوره انعام/6، 60؛ سوره ابراهیم/14، 44 و سوره هود/11، 104 و...) و در 2 مورد به صورت اضافه به لفظ جلاله اللّه (سوره عنکبوت/29، 5 و...) و در سایر موارد به صورت «مشتقات اجل» آمده است.
اموری که قرآن کریم، این واژه را درباره آن ها بکار برده است، عبارتند از: انسان (سوره انعام/6، 2 و 60؛ سوره هود/11،3؛ سوره ابراهیم/14، 10 و...)، امت ها (سوره یونس/10، 49؛ سوره حجر/15، 5)، پدیده های طبیعی (سوره رعد/13، 2؛ سوره لقمان/31، 29؛ سوره روم/30، 8؛ سوره احقاف/46، 3 و...)، جنین (سوره حج/22،5)، دَین (سوره بقره/2،282)، عقد اجاره (سوره قصص/28، 28 ـ 29)، عدّه طلاق (سوره بقره/2، 231 و...)، عدّه وفات (سوره بقره/2، 234) و منافع مناسک حج یا قربانی (سوره حج/22، 33).
این امور در دو دسته امور حقیقی و اعتباری قابل تقسیم اند.
مقصود از آن، سرآمد زمانی و مدت معینی است که خداوند در عالم تکوین برای موجودات حقیقی اعم از انسان ها، حیوانات، آسمان ها، زمین، خورشید، ماه، فرشتگان و جنیان و... قرار داده است که با فرا رسیدن و پایان یافتن آن، موجودات یاد شده منقرض می شوند. اموری حقیقی که قرآن، اجل را درباره آن ها بکار برده است، عبارتند از:
اجل درباره انسان به معنای مدت عمر یا زمان پایان عمر آمده است و قرآن کریم از دو نوع اجل برای انسان یاد می کند: یکی با قید «مسمّی» و دیگری بدون هیچ قیدی: «هُوَ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن طِینٍ ثُمَّ قَضَی أَجَلاً وَأَجَلٌ مُّسمًّی عِندَهُ...». (سوره انعام/6، 2)
[ویکی فقه] اجل (قرآن). اجل در لغت به معنای زمان و وقت معین و محدود است.
اجل به معنای هنگام، زمان، وقت معین و محدود، نهایت زمان عمر، هنگام مرگ، مدت تعیین شده برای امور، (مثل نهایت مدت برای ادای قرض) و پایان عمر انسان ها، امت ها و موجودات است. گفتنی است که واژه «اجل» هم در امور تکوینی و هم در امور اعتباری کاربرد دارد و در این مدخل امور تکوینی مورد نظر است.
اهم عناوین
اجل امتها؛ اجل انسان؛ اقسام اجل؛ تغییر اجل.