اثم

کلمه اثم در زبان عربی به معنای گناه، خطا و معصیت است و کاربرد گسترده‌ای در متون دینی و اخلاقی دارد. این واژه به اعمالی اشاره می‌کند که در دین اسلام و همچنین دیگر ادیان به عنوان ناپسند و غیرمجاز شناخته می‌شوند. به عبارت دیگر، اثم به کارهایی اطلاق می‌شود که نه تنها با اصول اخلاقی در تعارض‌اند، بلکه می‌توانند به نوعی به نارضایتی خداوند منجر شوند.

این مفهوم در متون اسلامی به‌خصوص در قرآن و احادیث پیامبر (ص) به‌طور مکرر مطرح شده و به مسلمانان توصیه می‌شود که از آن پرهیز کنند. همچنین، اثم می‌تواند به اعمالی اشاره کند که نه تنها به خود فرد آسیب می‌زند، بلکه بر جامعه نیز تأثیرات منفی دارد. از این رو، پرهیز از اثم و تلاش برای انجام اعمال نیکو از مهم‌ترین اصول زندگی دینی و اخلاقی به شمار می‌آید.

تصویر معنی اثم

لغت نامه دهخدا

( آثم ) آثم. [ ث ِ ] ( ع ص ) بزهمند. بزهکار. ( مهذب الاسماء ). گناهکار. مجرم. مذنب. عاصی. ج، آثمین، آثمون.
اثم. [ اِ ] ( ع اِ ) گناه. ذنب. وزر. بزه. جناح. معصیت. جرم. خطا. عصیان. ناشایست. || می. باده. ( منتهی الارب ). || قمار. || کاری که کردن آن ناروا باشد. ( منتهی الارب ). || آنچه که تحرز و اجتناب ازآن شرعاً و طبعاً واجب باشد. ( تعریفات ). ج، آثام.
اثم. [ اِ ] ( ع مص ) گناه کردن. ( منتهی الارب ). گناهکار شدن. بزه مند شدن. ( زوزنی ).
اثم. [ اَ ] ( ع مص ) بزه شمردن بر کسی. گناهکار شمردن: اَثمه ُ اﷲ فی کذا؛ گناهکار شمراد او را خدای در این کار. ( منتهی الارب ).

فرهنگ معین

( آثم ) (ثِ ) [ ع. ] (اِفا. ) گناهکار، مجرم.
( اِ ) [ ع. ] ( اِ. ) ۱ - گناه، خطا. ۲ - کاری که کردن آن روا نباشد.

فرهنگ عمید

( آثم ) گناهکار.
گناه، بزه.

فرهنگ فارسی

( آثم ) ( اسم ) گناهکار مجرم مذنب.
بزهمند و بزهکار
گناه، بزه، کارناروا، آثام جمع، گناهکار، اثمه جمع
( اسم ) ۱ - گناه بزه ذنب خطا عصیان ناشایست. ۲ - کاری که کردن آن ناروا باشد آنچه که تحرز و اجتناب از آن شرعا و طبعا واجب باشد. ۳ - می باده ۴ - قمار یا اعانت به اثم.

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] آثم. معنی أَثُمَّ: آیا بعد از
معنی إِثْمِ: گناه
معنی أَصَمِّ: کر- ناشنوا
معنی عِصَمِ: عقد و ازدواجهای دائمی (عصم جمع عصمت است که به معنای عقد و ازدواج دائمی است، و بدین جهت آن را عصمت نامیدهاند که زن را حفظ و ناموسش را نگهداری میکند )
معنی ﭐسْتَحَقَّ عَلَیْهِم: به آنان خیانت کردند(در عبارت "فَإِنْ عُثِرَ عَلَیٰ أَنَّهُمَا ﭐسْتَحَقَّا إِثْماً فَئَاخَرَانِ یقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ ﭐلَّذِینَ ﭐسْتَحَقَّ عَلَیْهِمُ ﭐلْأَوْلَیَانِ " کلمه إثم به قرینه جمله قبل حذف شده. ومعنی کل عبارت می شود: پس اگر اطلاعی حاص...
ریشه کلمه:
اثم (۴۸ بار)
«أَثَم» و «آثام» از مادّه «اثم» در اصل به معنای اعمالی است که انسان را از رسیدن به ثواب دور می سازد; سپس به هر گونه گناه، اطلاق شده است; ولی در اینجا به معنای جزای گناه است. بعضی نیز گفته اند: «أَثَم» به معنای گناه و «آثام» به معنای کیفر گناه است. و اگر بعضی از مفسران، آن را به معنای بیابان، کوه، یا چاهی در جهنم ذکر کرده اند، در واقع از قبیل بیان مصداق است.
[ویکی الکتاب] معنی أَثُمَّ: آیا بعد از
معنی إِثْمِ: گناه
معنی أَصَمِّ: کر- ناشنوا
معنی عِصَمِ: عقد و ازدواجهای دائمی (عصم جمع عصمت است که به معنای عقد و ازدواج دائمی است، و بدین جهت آن را عصمت نامیدهاند که زن را حفظ و ناموسش را نگهداری میکند )
معنی ﭐسْتَحَقَّ عَلَیْهِم: به آنان خیانت کردند(در عبارت "فَإِنْ عُثِرَ عَلَیٰ أَنَّهُمَا ﭐسْتَحَقَّا إِثْماً فَئَاخَرَانِ یقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ ﭐلَّذِینَ ﭐسْتَحَقَّ عَلَیْهِمُ ﭐلْأَوْلَیَانِ " کلمه إثم به قرینه جمله قبل حذف شده. ومعنی کل عبارت می شود: پس اگر اطلاعی حاص...
تکرار در قرآن: ۴۸(بار)
«اثم» در اصل به معنای اعمالی است که انسان را از رسیدن به ثواب دور می سازد; سپس به هر گونه گناه، اطلاق شده است; ولی در اینجا به معنای جزای گناه است. بعضی نیز گفته اند: «أَثَم» به معنای گناه و «آثام» به معنای کیفر گناه است. و اگر بعضی از مفسران، آن را به معنای بیابان، کوه، یا چاهی در جهنم ذکر کرده اند، در واقع از قبیل بیان مصداق است.
«اثم» به گفته «معجم مقاییس اللغة» در اصل، به معنای کُندی و عقب افتادن است; و از آنجا که گناه، انسان را از رسیدن به خیرات، عقب می اندازد، این واژه بر آن اطلاق شده است. به هر حال، «اثم» به هر کار و هر چیزی گفته می شود که حالتی در روح و عقل به وجود می آورد، و انسان را از رسیدن به نیکی ها و کمالات باز می دارد. و به معنای هر گونه کاری است که زیانبخش باشد و موجب انحطاط مقام انسان گردد، و او را از رسیدن به ثواب و پاداش نیک باز دارد; بنابراین هر نوع گناهی در مفهوم وسیع «اثم» داخل است.